Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Bilimdar oqýshy 2010
6 - synypta qazaq tili men ádebıeti aptalyǵy kezinde ótkizilgen synyptan tys shara
Maqsaty:
a) oqýshylardyń zerektik qabiletterin damytyp, oı - órisin keńeıtý, ozyq oıly oqýshyny anyqtaý
á) oqýshylardyń dúnıetanymyn, bilimge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
b) óz múmkindigin paıdalana alatyn zerdeli tulǵany tárbıeleý
Kórnekilikter:
«Bilimdi myńdy jyǵar, bilekti birdi jyǵar»
«Oqý - bilim azyǵy, bilim - ómir azyǵy»

Saıys bólimderi:
1 - kezeń ”Jyr keıipkerleri qonaqta”
2 - kezeń “Bul kim ekenin bilesiń be?”
3 - kezeń “Sózstanǵa saıahat”
4 - kezeń “Polıglot”
5 - kezeń “Jas qalam”

Kirispe sóz.
- Báıgege túsip jaryspaı,
Júıriktiń baǵy janar ma?
Bilim men óner jarysyp,
Tárbıe - tálim tabar mán.
Bul báıge oıdyń báıgesi,
Kim júırik oıǵa sol – alda,- degendeı oı men bilim jarysyna qosh keldińizder! Saıyskerlermen tanys bolyńdar.
----------------------------------------

I.”Jyr keıipkerleri qonaqta”
Bólimde batyrlyq jyrlarǵa baılanysty saýaldar beriledi.
Upaı sany – 10

1. Qobylandy dúnıege kelgende ákesi Toqtarbaıdyń jasy neshede?
2. Baqan basynda ilýli turǵan teńgeni atyp túsirgen jas batyr Qobylandyny kórip, ǵashyq bolǵan hannyń qyzy kim?
3. Qobylandynyń pyraǵynyń aty kim?
4. Noǵaıly jerin, Qyrly, Syrly qalalaryn Qyzylbastan azat etýge attanǵanda Qobylandynyń qasyna ergen er, qyryq myń úıli qıattan shyqqan batyr kim?
5.“Alpamys batyr” jyryndaǵy Baıbóri baıdyń “asyrandy” balasynyń aty kim?
6. Ózin shabýǵa kele jatqan Alpamysty túsinde kórip shoshyp oıanǵan qalmaq hanyn ata?
7. Qyzy Gúlbarshyndy “kúıeý balasy” Alpamysqa jalǵyz dep bergisi kelmeı qashyp ketken baı kim?
8. Jyrda aıtylatyn Alpamystyń jeti jasar balasy kim edi?
9. IV - VII ǵasyrlarda tasqa qashap jazylǵan kóne túrkilik erlik jyr - dastany.
10.”Búkil túrki halqy úshin,
Tún uıqymdy tórt bóldim.
Janyp - kúıip órt boldym”- dep jyrlaǵan túrki halqynyń qahany, inisi Kúltegin ólgende jyr - joqtaý shyǵaryp, basyna eskertkish qoıǵan batyrdyń aǵasy kim?
11. Mańǵystaýlyq jyraý Muryn Seńgirbekulynyń aıtýymen búginge jetken birneshe batyr urpaqtarynyń erligin jyrlaıtyn uzaq sıkldy jyrdy ata?
12. Qyrǵyz halqynyń batyrlyq eposyn kim ataıdy?

II. Bul kim ekenin bilesiń be?
Ádebıet marǵasqalary, el aǵalary...
Sharty - ár oqýshyǵa 1 suraq beriledi, eń az upaı jınaǵan 5 oqýshy oıynnan ketedi.
upaı - 10

1.“Adamdyq boryshyń -
Halqyńa eńbek qyl.
Aq joldan aınymaı,
Ar saqta, ony bil.
Talaptan da,
Bilim men óner úıren,
Bilimsiz, ónersiz bolady aqyn tul”
Bul kimniń qaı óleńinen?
Jaýap – Shákárim Qudaıberdiuly «Adamdyq boryshyń»

2.“Qyryq mysal” jınaǵyna engen “Eginniń bastary”, “Ógiz ben baqa”, “Qara bult” mysal óleńderdiń avtory, aýdarmashy,
aqyn, til biliminiń atasy kim?
Jaýap - Ahmet Baıtursynuly

3.“Aqynmyn dep men qalaı aıta alamyn,
Halqymnyń ózi aıtqanyn qaıtaladym.
Kúpi kıgen qazaqtyń qara óleńin,
Shekpen jaýyp ózine qaıtaramyn.”
bul kimniń, qaı óleńinen úzindi?
Jaýap - Muqaǵalı Maqataev «Qara óleń»

4. “Ákesi balasynyń atyn kim qoıam dese de óz erkinde emes pe, ózine unaǵan esimin qoıady. Shyǵarma da jazýshynyń balasy tárizdi. Degenmen basty keıipkerdiń atyn Qoja qoıýymnyń taǵy bir sebebi: bizdiń mektepte Qoja atty bir bala boldy. Ony da “qara Qoja” deıtinbiz. Shyǵarma jazý barysynda mekteptes dosymnyń osy esimi kókeıden ketpeı, tilge oralady da turady. Biraq ol óte jýas, qoı aýzynan shóp almas momyn bala bolatuǵyn. Nege ekenin sol balanyń atyn basty, ári tentek keıipkerge bergendi jón kórdim.” Bul kimniń sózi?
Jaýap – Berdibek Soqpaqbaev

5.“Abaı joly” romanynan alynǵan “Aqyn qonaqtar”, “Birjan sal Abaı aýlynda” úzindi áńgimelerdiń avtory, akademık jazýshy kim?
Jaýap - Muhtar Áýezov

6. Bul qalamger “Amangeldi”,“Qazaq soldaty”pesasy, “Ulpan” “Kezdespeı ketken bir beıne” poemasyn jazdy.“Avtobıografıalyq áńgime”, “Japon balladalary” ocherkteriniń avtory. Ustazy – qazaqtyń belgili ustaz - aqyny Beket Ótetileýov. Bul qaı jazýshy?
Jaýap - Ǵabıt Músirepov

7. Júgen - quryq tımegen,
Jasynan noqta kımegen.
Alty jasar asaýdy,
Ustap mindim dalada.
Aqyrdy asaý -
Jańǵyrdy dala.
Týlady, orǵydy asaý -
Dúbirlep kúńirendi dala,
Qıyrsyz dala...
Bul kimniń óleńi?
Jaýap - Sáken Seıfýllın «Dalada»

Shetpe gımnazıasynyń qazaq tili men ádebıeti muǵalimi
Kóshkinbaeva Dınara Mýsaǵalıqyzy

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama