InfoHub Logo

2012 - 2013 oqý jyly
Taqyryby. Birjan men Sara aıtysy.
Sabaqtyń maqsaty: a) Aıtystaǵy Birjan men Saranyń adamgershilik, aqyndyq, ánshilik qasıetin tanytý, til sheberligin uǵyndyrý.
Oqýshylardyń belsendilikterin, shyǵarmashylyqtaryn, óz oıyn tujyrymdy aıta bilýge damytý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli
Ádis - tásilderi: oılandyrý, izdendirý, suraq - jaýap.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta
Pánaralyq baılanys: mýzyka
Sabaqtyń barysy
Uıymdastyrý kezeńi:
Oqýshylarmen amandasý.
Aıtys mýzykasy oınalady.
Qazaqtyń aıtys óneri – at jarysymen, balýandar kúresimen para - par. Demek, aqyndar aıtysy da jarys. Biraq bul – óner jarysy, sóz saıysy. Aıtys halyq aýyz ádebıetiniń erekshe bir túri. Búgingi sabaǵymyzda óz dáýirindegi aqyndar aıtysynyń ishindegi úzdigi sanalatyn Birjan men Sara aıtysyna toqtalamyz. Búgingi sabaǵymyz bekitý sabaǵy.
Ómir - derek. Birjan men Sara ómiri.

«Birjan» toby
1. Aıtystyń ózine tán qandaı erekshelikteri bar?
2. Birjan men Sara aıtysy aıtystyń qaı túrine jatady?
3. Aıtysker aqynǵa tán qasıetter
4. Birjan qaı jyly, qaı jerde dúnıege keldi?
5. Ákesiniń aty
6. Birjannyń rýy
7. Birjan Saramen qaı jyly aıtysty?
8. Birjan qaı jyly qaıtys boldy?
«Sara» toby
1. Aıtystyń neshe túri bar?
2. Sara qaı jyly, qaı jerde dúnıege kelgen?
3. Saranyń rýy
4. Sarany atastyrǵan kúıeýi
5. Turmys qurǵan jubaıy
6. Aıtysty Saradan alǵash kim jazyp alǵan?
7. Sara qaı jyly dúnıeden ótti?

Birjannyń basqalardan ereksheligi ol jaı ǵana aqyn emes, sonymen qatar ánshi de. Onyń dańqy áýelde ánmen jaıylǵan. Halyq Birjannyń ánin qatty súıip, ónerpaz jas ánshiler ony ánniń piri tutyp, ustaz dep tanıdy. Ánshi kompozıtorlar Jaıaý Musa, Balýan sholaq, Estaı sıaqty ónerpazdar Birjannyń ánshilik mektebinen shyqqan.
Birjan ánderi:
Birjan men Sara aıtysy Árip Táńirbergenovtiki degen pikirge kózqarastaryń qandaı?
Aıtys aqyndary zamanynyń kókeıkesti máselelerin qoǵamnyń jetistikteri men kemshilikterin, ómir shyńdyǵyn jyrlarynda arqaý etken. Odan halyqtyń qýanyshy da, qaıǵysy da, ádet - ǵurpy da jalpy áleýmettik jeke adamdardyń qarym - qatynastary zamanyna laıyq órbigen.
Birjan men Sara aıtysynda qandaı áleýmettik másele kóterilgen?
Birjan men Sara aıtysady.

Kitappen jumys. Teńeý degenimiz ne?
Birjan aıtysta ózin nege teńeıdi?
Birjan
↓
Aq ıyq muzbalaqqa
Bulbul
Aspandaǵy aqqý
Báıge atyna
Keń qoltyq, jibek jol arǵymaq
Baıpań jorǵa
Qyranǵa

Sara
↓
Aq tuıǵyn
Toty qus
Aq ıyq bulbul
Arǵymaq
Narkesken

Sózdikpen jumys
Aqıyq - búrkit tuqymdasyna jatatyn, suńqar tárizdi iri qus.
Al muzbalaq – ol búrkittiń jas mólsheriniń biri.
Aq tuıǵyn - suńqar, lashyn

Arǵymaq - júırik at
Narkesken - aq semser, ótkir qylysh
Aıtys óneri - búgingi rýhanı mádenıetimizdiń ajyramas bir bóligi. Bul óner urpaqtan - urpaqqa býynnan býynǵa aýysyp damyp keledi. Qandaı aıtysker aqyndy bilesińder.

Burynǵy aıtys ---- Ortaq aıtys ---------- Osy kúngi aıtys
1. Rý atynan shyqqan -------------------- 1. Aýdan, oblys atynan
2. İzdep baryp aıtysady - Óner tyńdaýshy halyq. shyqqan
3. Kez kelgen jerde ótken ------------ 2. Kúni belgilenedi
4. Basyp tastaý ---------------------------- 3. Jerebe tastaý arqyly
5. Tosyn taqyryp ------------------------- 4. Sahnada ótedi
6. Tóreshi - qaýym --------------------------- 5. Demeýshisi bolady
------------------------------------------------ 6. Taqyryby bolady.
------------------------------------------------ 7. Tóreshi - qazylar bolady.

Bizdiń búgingi sabaǵymyz táýelsizdigimizdiń 20 jyldyǵyna qarsaq bolyp otyr. Táýelsizdik taqyrybyna Birjan men Saranyń jolyn qýyp júrgen oqýshylar Táýelsizdik taqyrybynda aıtysyp kórmek.
Sabaqty qorytyndylaı kele:
• Aıtysqa erekshe eldiń kózqarasy,
qazaqtyń syıyp jatqan boz dalasy.
Búgingi sabaqqa biz atsalystyq,
aıtys bul eki aqynnyń sóz dodasy.
• Birjan sal - týǵan dara, aqyn daryn.
Arnaǵan alqaly elge tatymdy ánin
Sara da bostandyqqa shyqty jyrmen
Ejelden súıgen elmiz aqyndaryn

• Ónerdiń úlgisi bul dara laıym,
Belsendi oqýshyny baǵalaıyn.
Sabaqty jyr jolymen asqaqtatyp
Qosh desip, osymen doǵaraıyn.

Oqýshylardy baǵalaý:
Úıge tapsyrma: Oı tolǵaý jazý
«Birjan» toby – Birjan azamat aqyn.
«Sara» toby – Sara úzdik óner ıesi.