Dinı ekstremızm
1. Dinı ekstremızm jaıly, ekstremıstik uıymdarmen kúrestegi memlekettik saıasat jaıly túsinik berý.
2. Destrýktıvti uıymdar jáne onyń túrleri, dinı sektalar nemese uıymdarǵa tartýǵa áreket jasaý jaǵdaılary.
3. Lańkestiktiń anyqtamasyn, sıpattamasyn berý, túri men ádisterine toqtalý.
Taqyryptaǵy ózekti máseleler. Tarıhynda dinı nanymdary jáne dinı sanalary bolmaǵan halyq joq desek bolady. Sonymen qatar, dinge kózqaras ár dáýirde ártúrli boldy. Bizdiń elimizde 100 den asa etnostar turady jáne kóptegen dinı odaqtar bar. Musylman dini men hrıstıan dinine qulshylyq etetinderdiń sany 90%- ǵa jetetin bolsa, budan basqa da býddızm, katolısızm,
protestanttyq jáne t. b. dinder taraǵan.
Qazaqstan táýelsizdik alyp, ózin demokratıalyq qundylyqtardy baǵalaıtyn táýelsiz memleket retinde jarıalaı otyryp, sonyń bir aıǵaǵy etip dinı uıymdardyń is - áreketine memleket tarapynan shekteýdi alyp tastaý, azamattardy dinı kózqarastar úshin qýdalaýdy toqtatý – osynyń barlyǵy elimizde «dinı tolqýlarǵa» alyp keldi. Táýelsizdik jyldar barysyndaǵy dinshilder qaýymynyń sany 6 myńǵa jýyqtady.
Din ulttyq ózindik sanany qalyptastyrýǵa kómektesedi, biriktiredi, otannyń tarıhyna maqtanysh sezimin uıalatady, óziniń halqyna, onyń mádenıetine, salt - dástúrine degen súıispenshilikti oıatady. Biraq, ol sonymen qosa jeke tulǵadaǵy eń tómengi sezimdi: basqa dinge senýshilerge degen jekkórýshilikti, shovınızm men ultshyldyqty qozdyrýy múmkin. Shovınızm men ultshyldyqtyń naǵyz túri nasıonal - radıkalızm, fashızm, lańkestik, adamdarǵa qastandyq.
Sońǵy jyldary lańkestiktiń bir túri – dinı ekstremızm keńinen taralýda. Dinı uıymdardyń basqa memlekettiń syrtqy jáne ishki saıasatyna, adamdardyń psıhologıasyna áser etýge áreketi qaýipti sıpat alyp keledi.
Onyń qaýiptiligi sol, dinı ekstremıstik uıymdar qandaı - da bir eldegi qalyptasqan tártipti buzýǵa áreket jasaıdy jáne bul iste óziniń qataryna jastardy tartady.
1. QR Konstıtýsıasynyń 5 babynda dinı uıymdar men dinder jóninde: «Maqsaty – konstıtýsıalyq qurylysty kúshtep ózgertýge, respýblıkanyń birtutastyǵyn buzýǵa, memlekettik qaýipsizdigine zıanyn tıgizýge, áleýmettik násildik, ulttyq, dinı, qaýymdastyq jáne týystyq arazdyqty taratýǵa, sonymen birge zańmen qarastyrylmaǵan áskerı quramalar qurýǵa baǵyttalǵan qoǵamdyq uıymdardy qurýǵa, áreket etýine tyıym salynady».
2. QR terıtorıasynda 250 - ge jýyq shetel mısıonerleri jumys jasaıdy. Olardyń ishinde ıslamdy nemese basqa dindi jamylyp, ózderiniń saıası nemese basqa da maqsattaryna jetýge tyrysatyndary da bar. Bundaı uıymnyń jaqtaýshylary ózderiniń qataryna joǵarǵy oqý orny ǵımarattarynyń nemese qoǵamdyq oryndardyń janynda úgit qaǵazdaryn, al keıde esirtki tarata otyryp jastardy tartady. Arnalǵan tapsyrmalar beriledi. Ár toptyń jetekshileri Ne sebepti jastar, al keıde oqyǵan, jasy tolǵan adamdardyń ózi osyndaı úgitteýlerdiń áserine túsip qalady?
2. Destrýktıvti uıymdar jáne onyń túrleri, dinı sektalar nemese uıymdarǵa tartýǵa áreket jasaý jaǵdaılary.
3. Lańkestiktiń anyqtamasyn, sıpattamasyn berý, túri men ádisterine toqtalý.
Taqyryptaǵy ózekti máseleler. Tarıhynda dinı nanymdary jáne dinı sanalary bolmaǵan halyq joq desek bolady. Sonymen qatar, dinge kózqaras ár dáýirde ártúrli boldy. Bizdiń elimizde 100 den asa etnostar turady jáne kóptegen dinı odaqtar bar. Musylman dini men hrıstıan dinine qulshylyq etetinderdiń sany 90%- ǵa jetetin bolsa, budan basqa da býddızm, katolısızm,
protestanttyq jáne t. b. dinder taraǵan.
Qazaqstan táýelsizdik alyp, ózin demokratıalyq qundylyqtardy baǵalaıtyn táýelsiz memleket retinde jarıalaı otyryp, sonyń bir aıǵaǵy etip dinı uıymdardyń is - áreketine memleket tarapynan shekteýdi alyp tastaý, azamattardy dinı kózqarastar úshin qýdalaýdy toqtatý – osynyń barlyǵy elimizde «dinı tolqýlarǵa» alyp keldi. Táýelsizdik jyldar barysyndaǵy dinshilder qaýymynyń sany 6 myńǵa jýyqtady.
Din ulttyq ózindik sanany qalyptastyrýǵa kómektesedi, biriktiredi, otannyń tarıhyna maqtanysh sezimin uıalatady, óziniń halqyna, onyń mádenıetine, salt - dástúrine degen súıispenshilikti oıatady. Biraq, ol sonymen qosa jeke tulǵadaǵy eń tómengi sezimdi: basqa dinge senýshilerge degen jekkórýshilikti, shovınızm men ultshyldyqty qozdyrýy múmkin. Shovınızm men ultshyldyqtyń naǵyz túri nasıonal - radıkalızm, fashızm, lańkestik, adamdarǵa qastandyq.
Sońǵy jyldary lańkestiktiń bir túri – dinı ekstremızm keńinen taralýda. Dinı uıymdardyń basqa memlekettiń syrtqy jáne ishki saıasatyna, adamdardyń psıhologıasyna áser etýge áreketi qaýipti sıpat alyp keledi.
Onyń qaýiptiligi sol, dinı ekstremıstik uıymdar qandaı - da bir eldegi qalyptasqan tártipti buzýǵa áreket jasaıdy jáne bul iste óziniń qataryna jastardy tartady.
1. QR Konstıtýsıasynyń 5 babynda dinı uıymdar men dinder jóninde: «Maqsaty – konstıtýsıalyq qurylysty kúshtep ózgertýge, respýblıkanyń birtutastyǵyn buzýǵa, memlekettik qaýipsizdigine zıanyn tıgizýge, áleýmettik násildik, ulttyq, dinı, qaýymdastyq jáne týystyq arazdyqty taratýǵa, sonymen birge zańmen qarastyrylmaǵan áskerı quramalar qurýǵa baǵyttalǵan qoǵamdyq uıymdardy qurýǵa, áreket etýine tyıym salynady».
2. QR terıtorıasynda 250 - ge jýyq shetel mısıonerleri jumys jasaıdy. Olardyń ishinde ıslamdy nemese basqa dindi jamylyp, ózderiniń saıası nemese basqa da maqsattaryna jetýge tyrysatyndary da bar. Bundaı uıymnyń jaqtaýshylary ózderiniń qataryna joǵarǵy oqý orny ǵımarattarynyń nemese qoǵamdyq oryndardyń janynda úgit qaǵazdaryn, al keıde esirtki tarata otyryp jastardy tartady. Arnalǵan tapsyrmalar beriledi. Ár toptyń jetekshileri Ne sebepti jastar, al keıde oqyǵan, jasy tolǵan adamdardyń ózi osyndaı úgitteýlerdiń áserine túsip qalady?
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
center]Jańa pedagogıkalyq tehnologıalar jáne olardy tarıhty oqytýda paıdalaný[/center]
