InfoHub Logo

Syrdarıanyń bir qoınaýy, kók shalǵyndy kóldiń jıegi. Óristegen qoı, kúıezdegen jylqy, jelide jatqan qulyn... Jumyrtqadaı bes aq úı qataryn tizip bular tur. Ortadaǵy úlken úıden kúmpildete pisken sary sabanyń gúrsili shyǵyp jatyr.

Bes aq úıdiń tigilgen jeri Syrdarıanyń bir alaby, Qatty kóldiń jaǵasy. Úı kimdiki. Mal kimdiki. Bul áli oqýshyǵa belgisiz.

...Eki júk mashına tola adamdy mingizip alyp quıyndatyp kele jatyr, bet alysy bes aq úı.

— Qaıda barasyńdar? — deseń, bireýi: baıǵa! bireýi: maıǵa! bireýi: qymyzǵa! — desip kúlisedi. Anyǵyna kelgende:

— Borashovtikine baramyz. Sary qymyz, pisken qozynyń mı palaýyn asaǵaly kelemiz! — dedi ortadaǵy uzyn boıly, atjaqty kelgen bir jigit.

Plotınaǵa kelgen syrt qonaqtyń bul aýylǵa soqpaı ketetini az. Óıtkeni plotına basshylary óz syılyqtary bolmaǵan soń Borashovtikine ala jóneıtin ádeti bolǵan. Onyń ústine plotına basshylarynyń aparǵan qonaǵyn Borashov ta serpin kórgen emes, óıtkeni onyń plotınaǵa qaıtkende myqtap jaılasýdyń qamynda júrgen kezi. Sondyqtan da qynjylmaı syılaýynda onyń ishteı esebi bar.

Sonymen jıyrma-otyz kisi Borashovtyń úıinde eki kúndeı qonaq boldy. Saba-saba qymyz, maıa-maıa baýyrsaq sary maıly dastarhan aǵyl-tegil boldy da jatty. Súbeleri jete qarys bolǵan toqtylar bir emes, eki ret soıyldy. Qonaqtar eki kúndi artyna salyp áreń attandy. Buǵan bir-eki jyl bolyp qaldy.

Borashovtikine baramyz, 15 gektar pishendik jerdi Borashovtyń malyna dep shaýyp berip edik, endi sony plotınanyń ógizimen tasyǵaly kelemiz... — desti. Sonyń arqasynda Borashovtyń maly kúıli, shóbi juǵymdy, soǵymy semiz, eti maıly boldy... Qonaq kelip jatyr, ketip jatyr. Biraq, paıdaly adamdar bolmasa, tegin et, tegin qymyz nege berilsin? Paıdasyz, kezdeısoq adamdarǵa Borashovtar júre sóıleıdi. Shekesinen qaraıdy, sengenderi kúshti sekildi.

Taǵy bir top kisiler kele jatty.

— Qaıda barasyz? — degenge:

— Borashovtikine baramyz, plotınanyń daıyn kesegi men qyshynan syńǵyrlaǵan eki bólmeli úı saldyrypty. Soǵan qutty bolsyn aıtqaly baramyz, — desedi. Bul Borashovtardyń sońǵy tapqan tabysynyń bir ushqyny bolatyn-dy.

Osy sekildi shym-shytyryq shytyrmannan qutylýdyń áreketine kirisken Borashovtar birte-birte plotınadan aýysyp kolhozǵa barýǵa jan sala kiristi. Aýdan da muny syrtqa serikken joq, kolhozǵa usyndy. Ianvardyń 28 kúni taǵy da bir-eki adam shabýyldap kele jatty. Bularǵa:

— Qaıda barasyz? — degenge:

— Borashovtikine baramyz. Ony kolhoz predsedateli etip saılapty. Soǵan shúıinshi suraı baramyz, — desti.

Arada tórt-bes kún ótken joq. Jazylǵan sıa kepken de joq, taǵy da bireýler shaýyp kele jatty.

— Qaıda barasyz? — degenge:

— Borashovtikine baramyz. Aýdan jıylys ótkizip, Borashovty kolhoz predsedateldiginen julyp tastady. Sony aıtqaly kelemiz, — desti.

Mine, Borashovtardyń úıine barǵandar men kelgenderdiń bir-eki jylǵy shabýylynyń uzyn yrǵa, qysqasha tarıhy osyndaı. Bulardyń búkpeli bulǵaq, mal jınap, úı tigýi, barmaq baspaı, kóz qyspaı byltyr menen bıyl emes, áriden bastalady.

Ásirese, keıingi soqqy (kolhoz predsedateldigine ótkizip turyp, alyp tastaý) Borashovtarǵa ońaı tıgen joq. Qymyzdyń kúshi, ettiń maılysyna syıynýǵa úırengen ádetimen shabýyldasa da óndirgeni az. Degenmen Borashovtar áli muqaıtyn da emes. Jeń ushynan jelpindiretinderi de bar bolýy daýsyz. Birli - jarymda bara jatqandarǵa:

— Qaıda barasyz? — deseń:

— Borashovtikine baramyz, — desedi áli kúnge.

Osy "Borashovtikine baramyz"... tıylmaı, Borashovtar sıaqtylardyń búldirgish tamyry qıylmaıdy. Ol úshin keregi: aılashyl alaıaqtardy aramyzdan alastap, qylmystarynyń betin qattyraq ashý.

---