InfoHub Logo

Qazaq kınosynyń jaǵdaıy qandaı?

«Biz shyǵarmashylyq ındýstrıany jańa deńgeıge kóterýimiz kerek. Qazir medıa salasy, kıno men telehıkaıalar, múltfılmder, sporttyq jáne mýzykalyq shoýlar, kompúterlik oıyndar men kitaptar barlyǵy bir júıege aınaldy», - dedi Memleket basshysy Túrkistanda ótken Ulttyq quryltaıda. Prezıdent atap ótken salanyń biri – kıno. Otandyq kınonyń búgingi ahýaly qandaı? Nelikten kórermenderdiń komedıadan basqa janrlar kóńilinen shyqpaıdy?

Otandyq kıno týraly aıtqanda, birden «Tomırıs», «Kóshpendiler» fılmderi, sondaı-aq barshanyń súıikti múltfılmderi «Aqsaq qulan», «Muzbalaq» jáne t.b. esińe túsedi. Al sapaly ónimder kóp bolǵanymen, olardyń sany birneshe ese az deıdi kınogerler. Sebebi, memleket qarjysyn qabyldaý jáne paıdalaný júıesi birshama kúrdeli ári ýaqytty qajet etedi. Sonymen qatar, qazir sapaly senarıler jetkiliksiz, deıdi olar.

Jánibek Orazaly, «Kazakhanimation» shyǵarmashylyq birlestiginiń jetekshisi:

– «Biz bul salany belsendi túrde qoldaǵymyz keledi, ıaǵnı jyl saıyn 1 tolyqmetrajdy anımasıalyq fılmdi óndiriske jibergimiz keledi. Sonymen qatar, elimizdiń brendine aınalatyn anımasıalyq serıal jasaý armanymyz bar. Mysaly, eger siz mıfti nemese ańyzdy alsańyz, onda olardyń negizinde júzden bes júzge deıin epızodtar shyǵarýǵa bolady. Sondaı-aq olardyń negizinde biz balalarǵa arnalǵan oqý materıaldaryn, kitaptardy, oıynshyqtardy jáne kompúterlik oıyndardy jasaı alamyz.

Degenmen, komedıa otandyq kınodaǵy eń tabysty janrlardyń biri bolyp sanalady. Belgili bolǵandaı, jeke kınokompanıalar úlken úles qosýda. 40 paıyzy ǵana qazaq kórermenderiniń úlesi. 2022 jáne 2023 jyldardaǵy derekter boıynsha 61 tolyqmetrajdy fılm prokatqa shyǵyp, kasadan túsken túsim shamamen 16 mıllıard teńgeni quraǵan. Sonymen qatar, jyl basynan beri Almaty shyǵarmashylyq ortalyǵyna bes júzge jýyq adam habarlasqan. Olardyń barlyǵy ózderiniń biregeı ıdeıalaryn usyndy.»,- deıdi óziniń bergen suhbatynda.

2022-2023 jyldary jaryqqa shyqqan kınofılmder men anımasıalar

Dese de, qazaq kıno salasy úzdiksiz damyp, sońǵy jyldary jańa belesterdi baǵyndyrdy. 2022 jáne 2023 jyldary ulttyq kınomyzdy maqtan etetin kóptegen qyzyqty jáne sapaly fılmder men telehıkaıalar shyqty.

2022 jyldyń eń kóp kútiletin fılmderiniń biri – «Shólón». Qazaqstan aýmaǵyndaǵy kóshpendilerdiń ómirin baıandaıtyn bul fılm qazaq kıno tarıhyndaǵy eń qymbat fılmderdiń birine aınaldy. «Sholon» Almaty oblysynyń kórikti jerlerinde túsirilgen, bul fılmge erekshe atmosfera men shynaıylyq syılady. Fılm tolyǵymen qazaq tilinde túsirilgen, bul kórermenge qazaq mádenıetiniń álemine enýge múmkindik beredi.

Taǵy bir qyzyqty fılm «Jigitter Qudaıy» boldy. Áke men bala arasyndaǵy rýhanı baılanys týraly bul áńgime qazaqtyń shaǵyn qalasy ómiriniń aıasynda baıandalady. Fılm moraldyq qundylyqtardy saqtaý jáne ózińizge sený qanshalyqty mańyzdy ekenin kórsetedi.

2022 jyly shyqqan serıaldardyń ishinde «Qonaqty» atap ótken jón. Bul serıal turmystyq zorlyq-zombylyqtyń qurbany bolǵan jas qyzdyń ómirin baıandaıdy. «Qonaq» áıelderge zorlyq-zombylyq kórsetý máselesine qoǵamnyń nazaryn aýdarýǵa arnalǵan.

2023 jyly qazaq kınosy óz damýyn jalǵastyrady. Kútiletin fılmderdiń biri – «Jarqyn Joldarym». Bul fılm óz jolyn tabýda qıyndyqtarǵa tap bolǵan jas qyzdyń ómirin baıandaıdy. Fılm dramalyq ıirimderge toly jáne kórermenderge ómirdiń máni men olardyń osy álemdegi orny týraly oılanýǵa májbúr etedi.

2023 jylǵy taǵy bir fılm – «Ushqyn». Bul fılm ýrbanızasıa men jahandaný fonynda kóshpeli mádenıetin saqtaýǵa tyrysqan qazaq shopanynyń ómirin baıandaıdy. «Ushqyn» tamasha peızajdarǵa, sonymen qatar qazaq dalasynda ǵana seziletin ekzotıkalyq atmosferaǵa toly.

2023 jylǵy serıaldardyń ishinde «Qurmanǵazy» senıalyn erekshe atap ótken jón. Bul toptama qazaqtyń aty ańyzǵa aınalǵan batyry – Qurmanǵazynyń ómiri men kúresin baıandaıdy. Serıalda tarıhı kóne dáýirdiń elementteri paıdalanyldy, bul fılmge qaıtalanbas kolorıt pen ýaqyt rýhyn beredi.

Taǵy bir qyzyqty serıal – «Órleý». Bul hıkaıada ómirden óz ornyn tabýda túrli qıyndyqtarǵa tap bolǵan jastardyń taǵdyry baıandalady. Serıal kórermendi óz ómiri men tańdaýy týraly oılanýǵa májbúr etetin dramalyq burylystar men emosıonaldy sátterge toly bolady.

Sondaı-aq, 2023 jyly shyqqan «Shyraq» múltfılmin aıtpaı ketýge bolmaıdy. Atalmysh týyndy qazaq mádenıetin dáripteıtin, kishkentaı balalardyń ǵana emes, eresek adamdardyń da kóńilinen shyqty dep kámil senimmen aıtýǵa bolady. Múltfılm arqyly biz qazaq anımasıasynyń joǵary deńgeıge jetkenine kóz jetkizýge bolady. Naǵyz adamgershilik qasıetterdi kórsetetin jáne moraldyq qundylyqtarǵa toly shyǵarma kóp kórermenniń kózaıymyna aınaldy.

2023 jyly Qazaqstannyń mádenıeti, tarıhy men jetistikteri týraly syr shertetin birqatar sapaly derekti fılmder shyǵarý josparlanǵan. Bul fılmder tek qazaqstandyq kórermendi ǵana emes, álemniń túkpir-túkpirinen kelgen kórermenderdi de qyzyqtyratyn bolady.

Maqalaǵa aqparattar  https://khabar.kz/ru/news/kultura/item/150838-kakovo-sostoyanie-kazakhstanskogo-kinematografa saıtynan alyndy.

Maqala avtory - Ólmesova Arýjan. «Ál-farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti», «Fılosofıa jáne Saıasattaný fakúlteti», «Dintaný jáne Mádenıettaný kafedrasy», «6B03102 -Mádenıettaný» bilim berý baǵdarlamasy, 4 kýrs stýdenti

Jetekshisi - Kýderına Aıjan Nýrhamıtovna

---