Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Bulanjigit

Bulanjigit basynda kúıshi emes eken. Ol talapty, batyr bolamyn, eldi jaýdan qorǵaımyn degen oıy bar jigerli jas jigit eken.

Bir kezde Abylaı han qalmaqtan barymta aldyrýǵa batyrlardy jınap, eki júzdeı kisini iriktep, aýyldyń syrtyndaǵy dóńde keńes quryp otyrady. Sol kezde, jıyrma jas shamasynda Bulanjigit Abylaıǵa kelip, osy joryqqa barýyna ruqsat suraıdy. Abylaı ruqsat etedi.

Azdan soń, aýyldan jelek búrkengen bir jas kelinshek shyǵyp, otyrǵan toptyń shetine taıap keledi. Ony kórgen Abylaı kelinshektiń aıtatyn aryzy bar shyǵar dep bireýdi jiberedi. Kelinshek jibergen kisisi arqyly Abylaıǵa aryzyn aıtady:

— Hanǵa aıtyńyz: osy jolǵa Bulanjigitti jibermesin, eger jiberse, ol aman qaıtpaıdy, mert bolady. Men ol týraly jaman tús kórdim, meniń tilimdi almaı ketti, — dep kelinshek qaıtyp ketedi.

Ol Bulanjigittiń sol jyly túsken kelinshegi eken. Habarshy kelinshektiń aryzyn aıtyp kelgen soń, Abylaı Bulanjigitke:

— Osy jolǵa sen barmaı-aq qoı, keıingi joryqta bararsyń,— deıdi.

Bulanjigit áıeldiń tilin alyp, «jelkildegen týdan, jer qaıysqan qoldan, kezengen joldan» qalǵanymnan ólgenim artyq dep, kónbeı, sol qolmen birge attanyp ketedi.

Batyrlar Alataýdyń asyp, qolmaqtyń jylqysyna qas qaraıa tıip, aıdap shyǵady. Aldaryna salyp alǵan jylqyny aıdaýshylarǵa qýdyryp jiberip, iriktelip birneshe batyrlar arttarynan kele jatqan qýǵynshylardy bógeýge qalady. Sol tosqaýylshylardyń ishinde Bulanjigit te bolady. Bular qýǵyn shylardyń betterin basqa jaqqa burmaq bolyp, bytyraı ár jaqqa bet alyp, qasha soǵysyp júrgende, asý aýzyndaǵy qazylǵan orǵa kez kelip, Bulanjigit orǵa túsip qalady. Basqalary jylqyny alyp, qutylyp ketedi.

Bulanjigitti qalmaqtar baılap alyp, hanǵa ákep tapsyrady. Bulanjigitti aıaǵyna kisen salyp, túnde keregege kerip baılap, kúndiz kisenimen bıe saýǵyzdyryp, qudyq arshyttyryp, sý tasyttyryp qoıady. Abylaı artynan izdetpeı, Bulanjigit bir jyl qalmaq qolynda azapta bolady.

Qalmaqtyń hanynyń Qarakózaıym degen bir sulý, esti qyzy bar eken. Bir kúni Qarakózaıym qolǵa túsken qazaqtyń batyryn kóreıin dep kelse, ystyqta Bulanjigit kisenimen júrip, bıe saýǵyzyp, asaý qulyndarmen alysyp júr eken. Bir jyl beınet kórgenine qajyp, jasymaı júrgenine tańyrqap, ári jastyǵa jany ashyp, ári súıip aıaıdy.

Tún bolǵanda keregege tańýly turǵan Bulanjigitke qyz kelip: «Seni bosatsam qaıter ediń?» — deıdi. Bulanjigit: «Bos ketpeı, elińnen jylqy alyp keter edim», — deıdi. Qyz: «Jylqy alsań jáne qolǵa túsesiń, óıtkeni eki el áli barymta qaıtarysqan joq. Sondyqtan el arasynda qaraýyl bar. Men seni bosataıyn, astyńa at bereıin, jylqy almaı, jambyzbalap elińe qaıt. Jigit bolsań, bir izdep tabarsyń», — deıdi.

Sóıtip, qyz Bulanjigitti bosatyp, beldeýdegi sýytyp qoıǵan bir báıge atty ákep berip, amandasyp qala beredi. Sodan Bulanjigit qyzdyń aıtqanyn istep, kózge túspeı, shekaradan ótedi. Bul el jaılaýdan jańa qaıtqan kez bolady. Bulanjigit essiz jaılaýdaǵy ata-babalarynyń molalaryna kelip duǵa etip otyrǵanda, bir jas qabyrǵa, ol qabyrdyń basyna shanshylǵan qarqaraǵa kózi túsedi. Ol óziniń kelinsheginiń qarqarasy ekenin tanıdy. Sol jerde onyń kóńli bosaıdy. Kelinsheginiń joryqqa barma degeni, kelinshegin jaqsy kóretini, qolǵa túsip azap shekkeni, artynan Abylaıdyń izdetpeýi ulasyp kelip, odan bir zar shyǵarady. Molanyń basynda zarlaı otyrady. Sol zaryn muńly únmen saryn etip shyǵarady. Sóıtip, Bulanjigit batyrlyqty tastap, sybyzǵyshy-kúıshi bolǵan eken. «Bulanjigit kúıi» degen sondaǵy áıeli qoıylǵan qabyrdyń basynda aıtqan zary eken dep, dombyrashylar tartatyn edi.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama