InfoHub Logo

Bulanty–Bileýti shaıqasy — 1727 jyly Ulytaý óńirindegi Bulanty jáne Bileýti ózeńderi aralyǵynda qazaq jasaqtarynyń jońǵar basqynshylarymen bolǵan shaıqasy. 1723–25 jyldary qazaq jeriniń shyǵysy men Jetisýdy, Syrdarıanyń orta aǵysyna deıingi óńirin basyp alǵan jońǵarlar Ulytaýǵa qaraı bet burdy. Osy qaýipti kezeńde Ordabasy jıynynda birikken búkil qazaq qolynyń bas qolbasshylyǵyna Ábilqaıyrhan saılandy. Bul jońǵarlarǵa qarsy uıymdasqan shabýylǵa shyǵýǵa múmkindik týǵyzdy. Sonyń nátıjesinde Ulytaý óńirine enýdi kózdegen jońǵarlar 1726 jyly Shubarteńiz shaıqasynda qazaq jasaqtarynan oısyraı jeńilis tapty. Munyń artynsha Bulanty men Bileýti ózenderi arasyndaǵy keń jazyqta sheshýshi urys boldy. Ol tarıhqa Bulanty–Bileýti shaıqasy degen atpen endi. Onda qazaq jasaqtary jeńiske jetip, jońǵarlar Ulytaýǵa jetkizbeı toqtatyldy. Sol jeńisten keıin maıdan kindigi bolǵan tóbe Qalmaq-qyrylǵan atandy. Qanjyǵaly qart Bógembaıdyń usynysymen soǵysta qaza bolǵan qazaq jaýyngerleriniń denesi taýdyń basyna shyǵarylyp jerlendi. Óziniń mańyzdylyǵy jóninen Bulanty–Bileýti shaıqasy 1941 jyly Máskeý túbindegi jeńispen teń. Osy oqıǵadan keıin jońǵarlar basyp alǵan qazaq jerlerin azat etý kezeńi bastaldy.

---