InfoHub Logo

Mine, óz aldymyzǵa derbes Táýelsiz memleket bolǵanymyzǵa jıyrma jeti jyldyń júzi boldy. Allaǵa shúkir qazirde óz zańymyz, óz konstıtýtsıamyz, óz ata-dástúrimiz bar. Oıymyz ben pikirimiz erkin qalyptasyp kele jatyr. Eń bastysy kózimiz ashyq, kókiregimiz oıaý, aldymyzǵa maqsat qoıa alatyn, zaman talabyna saımyz dep aıtýǵa bolady. Biraq biz osy kúnge qalaı jettek, kimderdiń arqasynda jettik? Árıne bul suraqtyń jaýaby tarıhtyń ótken paraq betterinde. 

Sonaýdan bastap jaýymyz bolǵan jońǵarlarmen soǵysqan batyrlarymyzdyń, saıasaty myqty handardyń, odan kele berdi "Alash" abzaldarynyń batyl qadamymen Reseı ókimetiniń otarshyl saıasatyna ashyq qarsy bolyp, tabandylyqpen kúresken ult zıalylarynyń eren eńbeginiń arqasynda.1920-1940 jyldar aralyǵynda bolǵan Azamat soǵysy, Qazan tóńkerisi, KSRO-nyń qurylýyna qarsy bolǵan tolqýlar qanshama ult zıalylarynyń qurban bolýy adamdy ashyndyratyn jaǵdaı. A. Baıtursynov, Á. Bókeıhanov, M. Dýlatov, S. Sádýaqasov, T. Rysqulov, İ. Jansúgirov osy sekildi zıaly qaýymnyń Reseıdiń otarshyl saıasatyna ashyq kórsetken qarsylyqtary óz ómirlerin qurban etkeni. Bosqa taǵylǵan aıyp, esh sebepsiz jaza men ólim shynymende ultty joıýdyń belgisi boldy. Qazaqtardy kúshtep qonystandyrý, tilin-dinin joıý, otarshylyqqa aınaldyrýdy áý basta-aq oılastyrǵan Reseıshilikter óz saıasattarymen halyqty qatań ári zańsyz kúshpen jazalady.       

Jalpy zertteýler boıynsha Qazaqstandaǵy saıası qýǵyn-súrgin qurbandarynyń sany 3.5 mln-ǵa jetken. Alaıda bul san naqty emes, óıtkeni 20-40 jyldary tutqyndalǵan myńdaǵan adamdardyń taǵdyry áli kúnge deıin belgisiz. 

Ia, tarıhqa tereń úńiletin bolsaq Keńes úkimetiniń qazaqtardy ult túgili turmaq  adam retinde de moıyndamaǵanyn kóremiz. Tipti qazaqtarǵa jat, jıirkenishti, adam mıyna syımaıtyn dúnıelerdi jasaýdy buıryq etken. Buǵan dálel qazaq-qyrǵyzdardyń mal-múlkin tárkilep qana qoımaı, olarǵa "jylqynyń quıryǵyn, ıttiń terisin" tapsyrýdy talap etken. Meniń oıymsha bul osylaısha ulttyń túbine jetý, túp-tamyrymen joıý bolyp esepteledi.         

Qazirde biz qazaq halqy Táýelsiz Demokratıaly Zaıyrly Qazaqstan Memleketinde ómir súremiz. Baqyttymyz. Bolashaǵymyzǵa jarqyn kózqaraspen qaraı alatyndaı órkenıetti eldeń ulandarymyz. Áıtse de "jaman oılamaı jaqsy joq" degen de bar. Sıyrdyń basyna týǵan kún buzaýǵa da týady. Sondyqtan da ótkenniń zardabyn tartpaý úshin el arasynda berik birlik, jumyla júrip júgin jeńildetetin aýyzbirshilik, tatýlyq bolýy tıis.

Pernebaeva Ǵazıza

---