InfoHub Logo

Qazirgi tańda qoǵamymyzda dinı ekstremızm, dinı terorızm termındaryn estimegen adam joq shygar. Sebebi, álem boıynsha dinı ahýal turaqty emes. Qazaqstan Respýblıkasyn alyp qarasaq ta, dinı ekstremızm men terorızm jaıttary joq emes, dinı ahýal turaqsyz. 140 ult ókili men 18 túrli  dinı konfesıa ókilderiniń basyn qosyp otyrǵan Qazaqstan, tatýlyq pen beıbitshilikte ómir súrýde. Alaıda, dinı máselelerde týyndap otyrady.

Solardyń ishindegi asa mańyzdysy «dinı ektremızm» men «dinı terorızm». Biz dinı eksremızm men terorızmge qarsy ımýnıtet qalyptastyrý úshin, termın maǵynasyn tolyqqandy bilýimiz kerek. Ektremızmniń paıda bolýy,  adamdardyń dinı biliminiń joqtyǵy men taıazdyǵynan, nadandyǵynan paıda bolady. Termınniń ózi shetteý, adasý degendi bildiredi. Ekstremızm qoǵamnan bólinýden bastalady. Óz degenderi durys, ózge tarap oılary, istegen is-qımyldary burys dep qabyldap, óz qalaýlaryn jasaý. Qorshaǵan ortaǵa aggressıa kórsetý, bólektený, adamdar arasynda qalypty ómir saltyn, qarym-qatynasyn buzý, áleýmettik máseleler týdyryp, tolqýlardy kóterý bolyp tabylady. Al, terererızm osy ekstremızmniń tikeleı jaǵdaılar arqyly, is júzinde júzege asqan túri, zorlyq-zombylyq, kúsh kórsetý, qyryp-joıý, úreıli árekettermen kórsetilgen, qandaı da bir josparlanǵan, is-áreketpen qalaǵanyna qol jetkizý. Saldarynan adam ólimi, materıaldyq shyǵynnyń bolýy. Qoǵamdaǵy qalyptasqan dinı ustanymdar men qundylyqtardy joqqa shyǵarý arqyly moıyndamaı, qarsy ıdeıany kórsete otyryp, aggresıvti túrde nasıhattaý. Ekstremızm men terorızm kóbine din atyn jamylyp, qoǵam arasynda alaýyzdyq týdyrý arqyly, basshyllyqqa qarsy shyǵý, saıası aram pıǵyldaryn júzege asyrý úshin qoldanylady. Onyń saldary birden baıqalýy ne bolmasa uzaq proses arqyly ishki iritkini ýshyqtyryp alǵannan keıin nátıjesin kórsetýi múmkin. Ol degenimiz adamdar birlesýi arqyly júzege asady degendi bildiredi, toptaǵy lıderdiń bolýy arqyly jospar quryp, nátıjege qoljetkizý.

Dinı ekstremızm men terorızmmen kúresip, aldyn alý úshin eń aldymen, bizge qoǵam ishinde qarsy ımýnıtet qalyptastyrý mańyzdy. Imýnıtet qaı kezde qalyptasady, qoǵamǵa sapaly bilim berilgende, aqparattyq túsindirý árdaıym júrgizilip otyrǵanda, dinı bilimdi arttyratyn sapaly  kóp kitaptar paıdalanýda bolǵanda.

Dástúrli dinimizdi jáne de basqa da álemdik, ulshttyq dinder týraly, olardyń shyǵý tarıhy men qazirgi ahýalyn ár adam jetkilikti deńgeıde bile alatyndaı, is-shara týdyrýymyz qajet. Erteń adasqan aǵym shyrmaýyna ilinbeı, jat pıǵyldy adamdar qursaýyna túsip qalmaý úshin.

Jeke adam tynyshtyǵy qoǵam tynyshtyǵy, qoǵam tynyshtyǵy memleket tynyshtyǵy ekenin umytpaǵanymyz jón.

Melis Dıana Oralqyzy, jas maman (Dintanýshy)

---