Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Dinı tárbıede berilgen durys bilim

Búgingi tańda qazaq eli óz aldyna derbestigin alyp, rýhty, patrıot jastarymen shańyraq kótergen táýelsiz memleket. Endi mine, jas urpaqty ımandylyqqa tárbıelep, barsha adam balasyn beıbitshilikke, týralyqqa, tynysh ómir súrýge shaqyratyn haq dinimiz – Islam jaıly tereń túsinik berip, teris aǵymdarǵa jeteleýshi qaskúnemderden aýlaqtatatyn kez keldi. Sebebi, kún ótken saıyn ókinishke oraı, asyl dinimizge qoıylmaǵan at, jabylmaǵan jala joq. Dinimizdi jek kórinishti etip kórsetetinder jer-jerden boı kótere bastady. «Terorızm», «Ekstremızm» sekildi qatygez ataýlar Islamǵa qatysty aıtylatyn boldy. Alaıda, álemde bolyp jatqan terrorlyq áreketterge Islamnyń tıtimdeı qatysy joq. Islam dini – jer betine beıbitshilik pen tynyshtyqty ornatý úshin jiberilgen haq din.

Búkil qazaqstandyqtar óz eliniń, jeriniń ótkenin sezinbeı, onyń erlikke, adamgershilikke toly tarıhyn, ónerin jete uǵynbaı, otanshyldyq sezimdi qalyptastyrý múmkin emes. Sonymen birge, Elbasy óziniń halyqqa ár Joldaýynda otandyq patrıotızmdi azamattardyń eline degen súıispenshiligin damytýdy ulttyq qaýipsizdikti saqtaýdyń negizgi elementteriniń biri retinde alǵa tartyp keledi.

Jıyrma bes jyl, árıne az ǵana ýaqyt. Tarıh úshin osy az ǵana ýaqytta elimiz aýyz toltyryp aıtar jetistikterge jetti. Táýelsiz elimizdiń jarqyn bolashaǵy men kemel keleshegi jastardyń qolynda. Al, búgingi urpaqtyń tárbıeli de saýatty bolyp ósýi, bilikti maman bolyp qalyptasýy birinshi kezektegi másele.

Álemdegi eń jas din-ıslam. Dara din. Adamgershilikti, adaldyqty, beıbitshilikti kóksegen din. Jasyratyny joq, búginde ata dinimizge qarsy túrli aǵymdardy betperde qylýshylar jıilep ketti. Kóbine teris pıǵyldy dinı sektalardyń jeteginde jastar júredi.

Jas urpaqty ártúrli ekstremıstik aǵymdardan saqtaýdyń basty amaly – otanshyldyq sezimdi, elge, jerge, ultyna degen tabandylyqty qalyptastyrý. Elbasy Nursultan Nazarbaev «Biz Qazaqstannyń barlyq azamattarynyń otanshyldyq sezimi men óz eline degen súıispenshiligin damytýǵa tıispiz» degen bolatyn. Jalpy, Prezıdent ulttyq rýhanıat damýynyń memleket ómirine tıgizer ıgi áseri týraly da az aıtyp júrgen joq. Bir sózinde «Qazaqstandyqtardyń otanshyldyq sezimin tárbıeleý bilim berýdiń mektepke deıingi júıesinen bastap joǵary oqý oryndaryna deıingi barlyq uıymdarda kókeıkesti bolyp tabylady. Balalardy Otandy, týǵan jerdi, óziniń halqyn súıýge tárbıeleý – ustazdyń asa mańyzdy ári jaýapty paryzy» – degen edi.

Óskeleń urpaqty tárbıeleýde, qazaqstandyq patrıotızmdi qalyptastyrýda negizgi strategıalyq baǵyt – memlekettik jalpyǵa birdeı mindetti bilim berý standartyna saı oqý prosesin júzege asyrý. Jastardyń ártúrli dinı aǵymdar men sektalardyń shyrmaýyna túsip, ekstremıstik áreketterge barýy ózine degen, bolashaǵyna degen senimniń bolmaýynan. Olaı bolatyn bolsa, biz ár azamatymyzdyń ózine, eliniń bolashaǵyna degen senimin arttyrýǵa yqpal etýimiz kerek.

Patrıotızmge tárbıeleýdiń úlken ortasy – joǵary oqý orny men mektep ekeni belgili. Ondaǵy josparly taqyryptyq sabaqtarmen qatar, pándik olımpıadalar, ǵylymı jobalar patrıotızmge tárbıeleýdiń bir baǵyty bolyp otyr. Sondyqtan da, mınıstrlik jastarǵa bilim berip, olardy tárbıeleıtin ustaz máselesine erekshe kóńil bólip otyr. Ustazdyń mártebesin kóterý, materıaldyq jaǵdaıyn jaqsartý tárbıe isine eleýli serpin beretini sózsiz.

Ahmet Baıtursynulynyń «Balam degen jurt bolmasa, jurtym deıtin bala qaıdan shyqsyn!» degen qanatty sózi tegin aıtylmasa kerek. Sondyqtan jastarǵa sapaly bilim, sanaly tárbıe berip, eńbekke baýlýǵa erekshe kóńil bólinýde.

Qoryta kele, qaralmaǵan aǵash qısyq ósetini sekildi durys tálim almaǵan urpaq qoǵamdy ýlaıdy. Al dinı tárbıede berilgen durys bilim bir kúni óz nátıjesin bermek. Osy sekildi is-sharalar ózge oqý oryndarynda da jalǵasyn taýyp, keń kólemde qolǵa alynǵany abzal. Alla taǵala álemde bolyp jatqan túrli jaman oqıǵalardyń betin táýelsiz Qazaqstannan aýlaq etsin. Osy oraıda jas urpaqqa rýhanı tárbıe berip, dinı saýatyn ashý úshin barlyq jaǵdaıdy jasaý kerek dep oılaımyn. Sonda qan tógý túgili, bir–biriniń mańdaıynan shertpeıtin urpaq jetilip shyǵady. Balalardyń rýhanıatyna qatysty qundylyqtar olardyń boıyna mektep tabaldyryǵynan bastap sińirilýi kerek. Sonda ǵana keleshekte mundaı aty jaman indetterden urpaǵymyz aman bolmaq.

 

Turǵanbaı Quralaı Eginbaıqyzy

Almaty  qalasy

 


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama