InfoHub Logo

Ekstremızm men terorızmniń aldyn alý joldary jáne Qazaqstandaǵy tıym salynǵan uıymdar.

Qazirgi kezdegi álemdegi eń aýyr máselelerdiń biri ol dinı ekstremızm jáne terorızm. Biz bul maqalada osy dert jáne onyń aldyn alý maqsatynda sóz órbitemiz. Ekstremızm termıni latynsha sózbe-sóz shetki degen maǵyna beredi ıaǵnı shekten tys kózqarastarmen áreketterdi ustaný, qoǵamdaǵy tártippen normalardy joqqa shyǵarý retinde anyqtalady. Dinı ekstermızm  - qoǵamda qalyptasqan dinı qundylyqtar men ustanymdardy moıyndamaý, sonymen qatar osyǵan qarsy «ıdeıany» aggresıvti túrde nasıhattaý. «Dinı ekstermızm» termıniniń naqty quqyqtyq  belgilengen «shekarasy» joq jáne ol saıası eksremızm sıaqty dinı dogmalardyń arasynda qyzmetin júrgizedi. Dinı ekstermızmniń kórinisin saıası qyzyǵýshylyqtaryn iske asyrý jolyndaǵy,  memlekettik jáne halyqaralyq quqyqty moıyndamaıtyn dinı uıymdardardan baıqaımyz. Mysaly keıbir uıymdardyń zaıyrlylyqty quptamaı sharıǵı, ıaǵnı halıfalyq bılikti qoldaýy.

Dinı  ekstremızmniń paıda bolýyna alyp keletin faktorlar:

• halyqtyń turmys deńgeıiniń tómen bolýy;
• halyqtyń dinı saýatsyzdyǵy;
• jumyssyzdyq deńgeıiniń ósýi

Dinı ekstremızmniń aldyn alý úshin eń birinshi halyqtyń áleýmettik ekonmıkalyq jaǵdaıyn kóterý jáne mektepterde dintaný pánderin bilikti mamandar berý kerek. Elimizdegi 4000 myńǵa jýyq dinı aǵymdy zertteý úshin áli de psıhologıa jáne zaıyrlylyq ustanymdaryn jaqsy meńgergen bilikti dintanýshylardy daıarlaý qajet ekendigin sezemiz.  Elbasymyzdyń rýhanı jańǵyrý joldamasyn alǵa qoıa otyryp dástúrli dinimizdiń belsendiligin arttyrý, din men dástúrimizdi qaıtadan jandandyrýdy negizgi maqsat ete bilý kerek.

Elimizdegi tıym salynǵan uıymdarǵa qarsy nasıhat jumystaryn júrgizip olardyń elimizde taralýyna barynsha qarsy turý qajet ekendigin baıqaımyz. Elimizdegi tıym salynǵan uıymdar tizimi.

№	Mekeme ataýy	Áreketke tyıym salý negizi
	Al-Kaıda	Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Sotynyń 2004 jylǵy 15 qazandaǵy sheshimi
	Kýrd halyqtyq kongresi	Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Sotynyń 2004 jylǵy 15 qazandaǵy sheshimi
	Ózbekstannyń ıslamdyq qozǵalysy	Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Sotynyń 2004 jylǵy 15 qazandaǵy sheshimi
	Shyǵys Túrkistandy azat etý uıymy	Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Sotynyń 2004 jylǵy 15 qazandaǵy sheshimi
	Asbat-al-Ansar	Joǵarǵy Sottyń 2005 jylǵy 15 naýryzdaǵy sheshimi
	Musylman baýyrlar	Joǵarǵy Sottyń 2005 jylǵy 15 naýryzdaǵy sheshimi
	«Talıban» qozǵalysy	Joǵarǵy Sottyń 2005 jylǵy 15 naýryzdaǵy sheshimi
	Boz Gýrd	Joǵarǵy Sottyń 2005 jylǵy 15 naýryzdaǵy sheshimi
	Ortalyq Azıanyń modjahedter jamaǵaty	Joǵarǵy Sottyń 2005 jylǵy 15 naýryzdaǵy sheshimi
	Lashkar-ı-Taıba	Joǵarǵy Sottyń 2005 jylǵy 15 naýryzdaǵy sheshimi
	Áleýmettik reformalar qaýymy	Joǵarǵy Sottyń 2005 jylǵy 15 naýryzdaǵy sheshimi
	AÝM Sınrıke	Astana qalasy sotynyń 2006 jyly 17 qarashadaǵy sheshimi
	Túrkistan ıslam partıasy	Astana qalasy sotynyń 2006 jyly 17 qarashadaǵy sheshimi
	Halıfat jaýyngerleri	Astana qalasy sotynyń 2006 jyly 17 qarashadaǵy sheshimi
	Shyǵys Túrkistannyń ıslamdyq partıasy	Astana qalasy sotynyń 2008 jylǵy 5 naýryzdaǵy sheshimi
16.	«Djýnd-al-Halıfat»	2011 jylǵy 25 qarashadaǵy Atyraý qalasy sotynyń sheshimi
17.	«Senim. Bilim. Ómir» DQB	2012 jylǵy 7 maýsymdaǵy Shyǵys Qazaqstan oblysy aýdanaralyq ekonomıkalyq mamandandyrylǵan sotynyń sheshimderi
18.	«Tablıgı djamagat»	2013 jylǵy 26 aqpandaǵy Astana qalasy Saryarqa aýdandyq sotynyń sheshimi
19.	«At-takfırýal-hıdjra»	2014 jylǵy 18 tamyzdaǵy Astaga qalasy Saryarqa aýdandyq sotynyń sheshimi

QazUÝ oqytýshysy Dintaný ǵylymdarynyń PhD doktoranty – Adýllaev N.

QazUÝ Dintaný jáne mádenıettaný kafedarsynyń 4 kýrs stýdenti – Ahmetov D. Bekmoldaev B.

---