InfoHub Logo

Búgingi tańda bárimizge elektrokarlar tanys, jáne de olar kázirdiń ózinde biz úshin jańalyq emes. Kún saıyn dalada kele jatyp, kádimgi kólikter arasynda biz elektrlik qozǵaltqyshpen jabdyqtalǵan kólikterdi kóre alamyz. Osyndaı kólikter óte tynysh, tez jáne ádemi bolǵanymen, árıne olardyń eń jaqsy jaǵy - olar aýany zaqymdatpaıdy. Alaıda olar shynymen de ekologıany qutqarýǵa qabiletti me?

Aldymen biz elektrlik kólikterdin jaqsy jaqtaryna toqtalaıyq. Birinshiden meniń oıymsha, olardyń eń jaqsy jaǵy ol - dybys. Dálrek aıtqanda, olar múldem dybys shyǵarmaıdy, sondyqtan kóliktin ishinde siz ózinizdi jaqsy sezine alasyz, shý sizdiń basyńyzdy aýyrtpaıdy. Ekinshi - ishki ınterer. Osyndaı kólikterdin ishki ıntereri qolaıly gadjetterge tola. Jáne de úshinshisi - qýattylyǵy. Meniń oıymsha oǵan eń jaqsy mysal ol - Porsche Taycan kóligi bola alady. Osy kóliktin qozǵaltqyshynyń qýattylyǵy 761 A.K., al 100km/s - deıin osy kólik 2,8 sekýndta jetedi. Sonymen bizde tez, ádemi, tynysh, ekologıaǵa zıany joq kólik bar. Biraq, qalaı da birtúrli bolyp estilmese de, osyndaı kólikterdin basty mınýsy ol.... ekologıaǵa zıany. 

Balalyq shaqtan bastap, bizge ómirdin ashshy shyndyǵyn paıymdaǵan adamdar "ómirde mińsiz eshtene joq"-dep aıtqan bolatyn. Osy sózge bul kólikter taǵy da bir mysal. Birinshi másele ol baǵasy. Jańa ekonom klasstaǵy elektrokarlar úshin baǵalar  25 mıllıonnan joǵary bolady, kez kelgen adam ony satyp ala almaıdy. Ekinshi ol qýattaý pýnkttarynyń az bolýy. Árıne Germanıa, Iaponıa sıaqty elderde bul másele emes, alaıda bizdin elde osy jaǵdaı áli de óz sheshýin tappady.

Biraq meniń oıymsha basty másele, ol árıne ekologıanyń zakymdalýy. Key world energy statistics (2022) -  málimeti boıynsha, ótken onjyldyqta elektroenergıanyń basty kózderi ol: tabıǵı gaz jáne kómir sekildi paıdaly qazbalar. Kómirden adamzattyń energıasynyń 70 paıyzy paıda bolady. Demek ekologıanyń zaqymdalýy jalǵasýda. Jasyl energıa kózderi búgingi tańda tym únemi emes. Kún nemese jel birese bar birese joq bolýy múmkin. Sondaqtan bizge kómirdi qoldanýǵa týra keledi. 

Sonymen eger búkil adamzat elektrlik kóliktrge otyrsa, ol ekologıany qutqarmaıdy. Árıne, kólikter júrgen qalalarda aýa jaqsarady, biraq qala syrtyndaǵy aýa kepili odan beter jamandaıdy. Conymen qosa, elektrge suraý kóbeıedi, ol da bizge qazir óte qolaıly emes. Benzındi qozǵaltqyshtardy ókinishke oraı basqa tásilmen aýystyrý qajet

---