InfoHub Logo

Zamanaýı taım-menedjent túsinigi týraly aıtqanda, adamdar kóbine bizge Batystan kelgen tulǵalyq-is-árekettik uıymdastyrý júıesi men ádistemelerine silteme jasaıdy. Buny da túsinýge bolady, sebebi jeke ýaqytty tıimdi basqarýǵa múmkindik beretin barlyq teorıalyq jáne tájirıbelik bilim bazasy sol jaqta paıda bolǵan.     

Mamandardyń az bóligi ǵana Shyǵystyń da ózindik, olardan kem túspeıtin (tipti, keıbir jaǵynan alyp qaraǵanda batystykinen de asyp túsetin) ýaqytty basqarý tehnıkalary bar ekenin biledi. Shyǵys degende, árıne, óziniń bıznes-tehnologıalarynyń biregeıligimen tanymal Japonıa aıtylyp tur. Dál sol japondardyń arqasynda biz 5S júıesinen habardarmyz.

5S júıesi degen ne?

Japondyq 5S júıesi — óndiriste nemese keńsede tıimdi jumys jaǵdaılaryn jasaýǵa múmkindik beretin naqty qurylymdalǵan júıe.

Minsiz nemese minsizge jaqyn sharttardy qalyptastyrý jumys ornyndaǵy tártipti ornatý, tazalyq pen uqyptylyqty saqtaý, ýaqyt pen qýatty únemdeýge kómektesetin sharalardy ázirleý arqyly qol jetkiziledi.

Basqasha aıtqanda, 5S júıesi — óndiriste, fırmada nemese kez-kelgen ujymda (kóp adamnan quralǵan kez kelgen basqa salada da) týyndaıtyn retsizdikti qalypqa keltirýge baǵyttalǵan júıe.

5S júıesi ádistemesiniń quramdas bólikteri      

5S ádistemesi jumys qurylymynda bes negizgi qaǵıdaǵa, nemese japondarsha aıtsaq, 5 qadamǵa negizdelgen. Olardy qysqasha qarastyraıyq.
 
1-shi qadam — «Seırı», japon tilinen aýdarǵanda suryptaýdy, barlyq qajetsiz, paıdasyz, zıandy nárseden arylýdy bildiredi.      

Tájirıbelik turǵydan alǵanda 5S júıesiniń bul tarmaǵy jumystaǵy barlyq qorshaǵan zattardy: qajetti jáne qajetsiz degen eki topqa bólýdi meńzeıdi. Adamdar zattardy úsh sanatqa bólip suryptaıdy:

Qajetsiz, ıaǵnı qaıta óńdeýge jiberiletin zattar;         

Qajet bolyp qalýy múmkin —  anda-sanda paıdalanylýy yqtımal zattar — olardy bólek ornalastyrady;

Qajetti — kúndelikti jumysqa kerek zattar, ıaǵnı olarsyz jumys toqtap qalady.

Bul qadam eńbektiń mádenıeti men qaýipsizdigin arttyrady dep esepteledi.

2-shi qadam — «uqyptylyq, tıisti tártiptiń saqtalýy» dep aýdarýǵa bolatyn «Seıton».

Bul qadam kúndelikti jumysqa qajetti zattardy retke keltirýge baǵyttalǵan. Zattardy kerek kezinde ońaı alýǵa bolatyn jerlerge ornalastyrý. Jyldam izdep, taba alý úshin barlyq zattarǵa belgi qoıýǵa keńes beriledi.

3-shi qadam — «Seıso» — «retke keltirý, taza saqtaý, jyltyratý» dep aýdarylady.

Bul qadam óndiriste tazalyq ornatýǵa baǵyttalǵan. Jumys ornyn vızýaldy etip birneshe fýnksıonaldy aımaqqa bólý kerek. Barlyq quraldardy taza ustaý, olardy ýaqtyly tekserip turý kerek. Bul nárse tıimdi jumys jasaýǵa kedergi keltiretin máselelerdiń aldyn alýǵa kómektesedi, mysaly, zattardyń buzylýy men isten shyǵýy.

4-shi qadam — «Seıkesý» — týra aýdarǵanda «standarttaý» dep aýdarylatyn sóz.  

Bul kezeńde atalmysh úsh qadamdy júzege asyrýdan paıda bolǵan nátıjeleri taldanady, nátıjeler arnaıy jazý kitapshasyna jazylady (nemese elektrondy túrde jazyp alynady). Eń tıimdi sheshimder jumys prosesin standarttaý men avtomattandyrýǵa bekitiledi.

5-shi qadam — «Sısýke» — bul uǵym aýdarmada «jetildirý, tártipti, júıeni, turaqtylyqty qalyptastyrý» degendi bildiredi.          

5S-ti fılosofıa túrinde túısinýge baǵyttalǵan sońǵy qadam. Aldyńǵy qadamdardy júzege asyrý barysynda paıda bolǵan uqypty, únemdi óndiris júıesi tutas alǵanda búkil jumys tıimdiligin aıtarlyqtaı jaqsartýǵa múmkindik beredi. Túptep kelgende, taım-menedjmenttiń basty maqsaty da osy.       

Kózqarastar men pikirler

Eger siz japondyq 5S júıesin paıdalanyp úlgerseńiz nemese bul týraly dostaryńyz ben áriptesterińizden estigen bolsańyz, pikir qaldyryp, onyń bergen nátıjeleri jóninde aıtyp berýińizge bolady.

---