InfoHub Logo

Ol Qazaqstan halqyn álemge pash etken birden bir jan edi. Mánerlep syrǵanaýdy bala kezinen jany súıgen jáne sol joldaǵy qıyndyqtaryna tóze bilgen. Álem kógine jarq etip, máńgi sóngen jan Denıs Ten jaıly syr shertkim keledi.                         

Shilde aıynyń bel ortasy edi. Sol kúngi aýyr jaǵdaı Qazaqstan halqynyń qabyrǵasyn qaıystyryp ketti. Tek Qazaqstan halqynyn ǵana emes búkil álem jaryq beretin kúninen aıyrylǵandaı kúı keshti. Mánerlep syrǵanaý sporty qanatynan qaıyryldy. Denıstiń qaza bolǵany jaıly aqparat kózderi jarysa jazyp jatty.

Óltirgender kóp uzamaı quryqtaldy. Degenmen de, Qazaqstanda nege urlyq qarlyq kóp, nege adamdy qasaqana óltirý faktisi jıi tirkeledi. Adamdar sondaı qatigez be? Álde zaman ózgerdi degenimiz durys pa? Nemese Qazaqstannyń zańnyń álsizdigi ıe?

Kúdiktilerdiń aqtalýy boıynsha “biz onyń Denıs Ten ekenin bilmedik” deıdi ezýge kúlki keledi. Sonda Denıs Ten ekenin bilgende óltirmes pe edi? Adamnyń janyn alý adamǵa osynshalyq jeńil me? Ony óltire berý kerek degen sóz be? Osy tusta Qazaqstannyń zańy esimizge túseri anyq, zańymyzdy tym álsizdigin aıtamyz ba? Álde meıirimdiligin tilge tıek etemiz be? Osy zańnyń osaldyǵynan qarapaıym halyq zardap shegip jatyr. Ózimiz saýsaq pen sanarlyqtaı halqymyz bar da olardyń ózderi birin-birimizdi óltirip jatsaq onda nesine halyq bolamyz....

Kishkentaı ǵana balanyń óskende osynshama jetistikterge jetetinin, ómiri osynshama qysqa bolatynyn kim bilgen. Teledıdardyń ar jaǵynan kórip árqashan maqtanysh eter jannyń endi myna ómirde joqtyǵy, symbatty súıkimdi kelgen kelbetin endi qaıtyp kóre almaıtynymyz, muz ústinde qýyrshaqtaı bolyp shyr kóbelek aınalyp, Qazaqstannyń namysyn qarǵaıtyn jannyń o dúnıelik bolyp ketkeni janǵa batady. Qansha aı ótse de oılasam janarym jasqa tolady. Keshe ǵana oınap kúlip júrgen balanyń búgin joqtyǵy, ómir úshin kúresýge ál dármeni bolmaı, túkke turǵysyz adamdardyń qolynan qaza tapqany qatty qynjyltady Denıstiń óliminen keıin ajaldyń ózi adam jasyna, onyń mártebesine, onyń armanyna, maqsatynda elemeıtinin uǵynǵandaımyn. 

Denıstiń kózi tirisinde jasaǵan jumystaryn jipke tizer bolsaq elýge kelgen el aǵasynyń ózi onyń birinde istep úlgermes edi. Balalar úıine baryp, kóptegen qaıyrymdylyq sharalaryn uıymdastyrǵan, solarǵa aqsha bólgendigi, jas jigittiń júregindegi meıirimdiligi sheksiz edi. Ózge elde turyp óz eliniń kúıine muz ústinde myń burala bılegen jannyń júregi  “Qazaqstan” dep soqty... Ony shet eldegi jankúıerleri tegimen emes “ qazaq Denıs” dep ataıtyn bolǵan eken. Birde ol ”Qandaı jaǵydaı bolmasyn men áýeli qazaqpyn ne istesem de, ne oılasamda, men kez kelgen jaǵdaıda qazaqpyn ”dep aıtqan eken suhbatynda. Onyń ómirge degen kózqarasyn bylaı jetkizgen eken “Qansha jerden myqty bolsańda, sen eń aldymen adamsyn, ómiri kádimgi adamsyń. Qansha degenmen ómir degen názik nárse, erteń ne bolatynyn boljaı almaısyń” dep.       

Onyń jattyqtyrýshysy bolǵan Tatána Tarasova Denısti qaıtalanbas jan ekenin aıtyp, onyń shyǵarmashylyqqa óte beıim bolǵanyn, tipti ólen, ertegi shyǵaratyn talanty bolǵany jaıly aıtyp, óziniń Denıs pen jumys jasaǵanyn baqytqa balaıtynyn aıta kele, sóz sonynda mende Denıs jaıly bir kúni estelik kúndelik jazamyn dep korytyndylady. 

Denıs turǵan úıge memýarlyq taqta ornatyldy. İs-sharaǵa, Tatána Tarasova da qatysty. Al, Qazaqstan úkimeti ne istep jatyr degenge keler bolsaq menińshe, áli eshtenke istep úlgermedi ókinishti-aq aıtylǵan sóz aıtylǵan jerde qalyp jatyr. Almatydaǵy nemese Astanadaǵy muz aıdyndaryna nege atyn bermeske, qoldan keler sharamyz atyn ardaqtaý ǵana emes pe? Qazaqstan úkimeti beıjaı qaramasa eken.....

Muz aıdynda qulamaǵan jandy qara jerge qulattyq. Óltirdi ǵoı seni ishten shyqqan shubar jylan, Tiri kezińde halqyn baǵalaı aldy ma?   

Iá, shyndyqty moıyndamasqa amal joq  Denıs Tennen aıyryldyq. Onyń júregi soǵýyn baıaǵyda toqtatty....Ol kelmeske ketip, bizdi myna jalǵan, baıansyz ómirge tastap ketti. Ókinishti-aq oǵan jasyń uzaq bolsyn, Qazaqstannyń kók baıraǵyn jelbiretip júre ber deýdiń ornyna jatqan derin jaıly bolsyn, jumaqtyn tórinen oryn alǵaısyn deýden basqa sharam joq. Muz aıdynǵa jarq etip shyqqan jannan Qazaqstan halqy úlken úmit kútti, úmitimiz aqtalmady deýge kelmes árıne aqtaldy. Degenmende, Denıstiń shyǵar bıigi áli alda edi. Onyń mezgilsiz kelgen ólimi esengiretip jiberdi.

Álem kógine jarq etip shyǵyp, máńgi óshpes alaýdaı bolyp, bir sátte sóngen juldyz. Qosh......... 

11 "á" synyp oqýshysy Kengashova Aısaýle                                     

---