InfoHub Logo

Arystandaı aıbatty,

Jolbarystaı qaıratty,

Qyrandaı kúshti qanatty

Men jastarǵa senemin!

Maǵjan Jumabaev

Ótken ǵasyrdyń jalyndy jyrshysy, ultymyzdyń bolashaǵyn oılaǵan alashtyń asa týǵan ardaqtysy Maǵjan aqynymyz jastarǵa degen úkili úmitin óziniń jyr shýmaqtarymen órnektese, jańa ǵasyr-ǵylym men tehnıkanyń ǵasyry Elbasymyzdyń «Elimizdiń bolashaǵy-jastardyń qolynda» degen sózi arqyly jastarǵa degen senimdiliktiń jańa júgin ala keldi.

Qaı kezeńde de qoǵamdy qurtatyn da, gúldendiretin de jastar. Oǵan tarıh kýá. Tarıhy san ǵasyrdyń tereńine boılaǵan «qazaq» dep atalatyn halyqtyń el bastaǵan kósemderi de, sóz bastaǵan sheshenderi de, «erteden shapsa, keshte ozǵan, yldıdan shapsa, tókse ozǵan» júırik aqyndardy da, erdiń qunyn eki aýyz sózben sheshken  dana bıleri de, qalyń jaýdy jýsandaı japyrǵan batyrlary da osy jastardan shyǵypty.... Azǵantaı ǵana ǵumyrynda jalyndaǵan jastyqtyń jalaýyn jelbiretken ǵalym Shoqannyń, «alýǵa kúndi baryp beldi býǵan» aqyn Sultanmahmuttyń, qazaqtyń ulttyq rýhyn qalam ushyna syıǵyzǵan bilgen jazýshy Sattardyń, el táýelsizdigi úshin janyn shúberekke túıgen Qaırat pen Lázzattyń óshpeıtin ónegeli ómiri búgingi jastarǵa ǵana emes, bolashaq úshin úlken úlgi bolary sózsiz.

Jastyq shaqtyń shyǵarmas shyńy, jetkizbes qyry joq desek te bolady. Aqıyq aqyn Muqaǵalı da jastyqty ózgeshe baǵalap, adam ómiriniń osy bir erekshe kezeńin óleńmen bylaısha órenktegen eken:

Jastyq maǵan ot berdi jalyndat dep,
Jastyq maǵan oq berdi jaýyńdy at dep.
Jastyq meniń janyma jyr baılady.
Jastyq meni jaltartpaı shyńǵa aıdady,
Jastyq meni shyndady, shynyqtyrdy,
Jastyq shirkin ómirdi shyn uqtyrdy.

Shynynda da, jastyq-bereri, úıreteri mol tamasha kezeń. Mektepterdiń jappaı kompúterlenýi, jańa oqý oryndarynyń ashýylýy, tipti daǵdarys kezinde bilim alǵysy kelgen jastarǵa tegin oqýǵa Elbasynyń jaǵdaı jasaýy-bári-bári búgingi jastar úshin úlken baqyt, úlken qýanysh.

Endeshe, úkimet pen Elbasy tarapynana jasalǵan jaqsylyqtarǵa bizderdiń, jastardyń jaqsylyqpen qaıtarymy bolýy kerek. El bolashaǵy-basqa emes, bizder ekendigimizdi árbir jas sezine bilsek qana, el erteńi ertegideı bolar edi. Ǵasyrdan ǵasyrǵa jibek jeli bolyp jalǵasyp kele jatqan  babalar amanatyn oryndap jalǵastyrý-jastardyń enshisine tıgen ardaqty is. Uly ustaz,aqyndardyń aqyny Abaı atamyz:

Jas júrek jaıyp saýsaǵyn

Talpynǵan shyǵar aıǵa alys, - degendeı, men de ózge jalyndy jastardaı Otanyma adal qyzmet etip, Qazaqstan degen eldi búkil dúnıe júzine tanytyp, damyǵan elý el qataryna qosylý úshin bar kúsh-jigerimdi arnaımyn.Árbir jas órken óz eliniń tilin,tarhyn,ádebıetin qasterlep, jaqsy oqyp, shynaıy pák júregimen eline adal eńbek etse ǵana el bolashaǵy jarqyn bolmaq!

Boıynan shabyt, shattyq tarqamaǵan,

Jastyqqa bar senimin artady adam,

Órleı ber, zamananyń kerýeni,

Úmit pen baqyt júgin arqalaǵan!

Samǵat Nargız
Atyraý memlekettik ýnıversıteti
Jýrnalısıka 2-kýrs

---