Jasóspirimdermen jumys barysynda nátıjege jetý úshin keıbir faktor
Ózin-ózi tárbıeleý — bul adamnyń óz-ózimen sanaly túrde jumys isteýi, óz-ózine baǵa berýiniń nátıjesi, ıdealdylyqty qalyptastyryp, ózin-ózi kemeldendirýge jáne ózin-ózi tanýǵa umtylý.
Tájirıbe kórsetkendeı, adam ózin-ózi tárbıeleý jaıly bozbala shaqta oılana bastaıdy, sebebi bul proses psıhologıalyq eseıgendikpen – óz-ózine baǵa berý men ózin-ózi baıqaýǵa qabilettiligimen baılanysty.
Dál bozbala shaqta «ıdealdy» óziń jaıly alǵashqy oılar paıda bola bastaıdy jáne «osy shaqtaǵy — men» men «qalaýyńdaǵy — menniń» arasyndaǵy aıyrmashylyq baıqala bastaıdy.
Jasóspirim óziniń ıdealdy beınesine jaqyndaý úshin aldyna maqsattar qoıady. Alaıda barlyq jasóspirim ózin-ózi tárbıeleýmen aınalyspaıdy, sebebi munyń bolashaq ómirleri úshin qanshalyqty mańyzdy bolatynyn barlyǵy túsine bermeıdi. Ádette ózin-ózi tárbıeleýmen erik kúshi damyǵan jáne ózin-ózimen jumys isteý daǵdysy bar balalar aınalysady. Jasóspirimder ózin tulǵa retinde tárbıeleý barysynda qandaı da bir nátıjege jetýleri úshin keıbir faktorlardy eskerýi tıis, ásirese muny muǵalimder qaperinde ustaǵany jón.
Tárbıeleýdegi faktorlardyń biri elikteýge turarlyq ıdealdardy durys qalyptastyrýǵa kómektesý bolyp tabylady. Bul balalarǵa tabysty, taǵdyry elikteýge turarlyq tanymal adamdardyń bıografıasymen tanystyrý arqyly iske asady. Tańdalǵan keıipkerdiń bıografıasyndaǵy ózin-ózimen jumys istegen kezderindegi derekterge asa nazar aýdartyp aıtý kerek.
Ujymda naqty bir orynǵa ıe bolý syndy ózin-ózi tárbıeleý faktorlary da yntalandyrady. Sonymen qatar laıyqty orynǵa ıe bolý úshin laıyqty bolý kerektigin jáne eńbektený kerektigin túsindiredi. Bul jaǵdaıda pedagogtyń mindeti – jasóspirimderdiń nazaryn mineziniń keıbir tustaryna bildirtpeı aýdartý arqyly olardyń tártibin túzeý, mysaly, bireýlerde — bul qyzbalyq, basqalarynda — ujymnyń basqa adamdaryna degen mensinbeýshilik jáne t.b. bolýy múmkin.
Ózin-ózi tárbıeleýdegi taǵy bir mańyzdy faktor – jasóspirimderdiń qatarlastarynyń oń jáne teris mysaldary bolyp tabylady. Oń mysaldarmen bári túsinikti, tek bastysy asyra silteýdiń qajeti joq, bireýdiń balasyn oǵan mysal bolatyn balanyń kózinshe asyra maqtaýǵa jol bermeńiz, áıtpese keri mehanızm oryn alýy múmkin – oń mysaldy teris mysal dep qabyldaýy múmkin.
Sebebi jasóspirimderdiń jany názik keledi, sondyqtan qurdasyna jasalǵan maqtaý sózdi óziniń dármensizdigi dep qabyldaýy múmkin. Sonymen qatar, bireýmen salystyrmaı-aq, basqa jasóspirimderdiń boıyndaǵy jaǵymsyz qasıetterge baǵa berýge bolady, ásirese mundaı qasıet «tárbıelenýshiniń» boıynda bolsa.
Keıde bireýlerdiń jaǵymsyz qylyqtaryn sógý jasóspirimdi óz qylyqtary jaıly oılanýǵa ıtermeleıdi.
Ózin-ózi tárbıeleý faktorlary jasóspirimderde ishki qarsylyq pen ózin-ózimen jumys isteý qajettiligin týdyratyn psıhologıalyq mehanızm sıaqty áser etedi. Mundaı qajettilik árbir jasóspirimde paıda bolady, al pedagogtyń mindeti – sony sezip, túzý jolǵa baǵyttaý.
You Might Also Like
