Jeltoqsannyń alǵashqy jeńimpazy

Taýdaǵy qyz

- Taýdaǵy qyzdy kórdiń be? Taýdaǵy qyzdy tanısyń ba? Taýdaǵy qyz bar emes pe...-degen kishkentaı Kórkemniń taýsyz aýyldaǵy qaıdaǵy taýdy aıtyp, qaıdaǵy taý qyzyn aıtatynyn eshqaısymyz túsinbesek te, qaıta-qaıta qaıtalanyp mezi etken suraǵyna "ıá,joq" dep jaýap bere salýshy edik. Kórkem kókek aıynda tórtke kelgenmen, oıy tym júırik aıtqandy birden uǵyp alatyn, hám ózi de kóp nárseni oılaı alatyn pysyq qyz. Ózinen eki-úsh jastaı úlken eki aǵasynyń qasynda júrip, ári solarmen ilesip, uldardyń arasynda jalǵyz qyz bolyp, uldarsha oınap úırenip ketkendiktken bolar ózin keıde uldarǵa uqsatyp, solardyń istegen qylyǵyn qaıtalaýǵa áýes. Topyraqqa aýnap dala oıynyna toıyp, kesh bata úıge kirisimen, úıdegi qos aǵasyna urynýǵa kóshedi. Qashan kórseń de, úsheýiniń birin-biri qýalap, bir-birimen alysyp-julysyp oınap júrgeni. Osydan bir aıdaı buryn salynyp bitkeli uzaq turyp qalǵan úıge jańa kórshilerimiz kóship keldi. Jańa kórshilermen tanysýdy úlgertpeı qaıǵyly habar qara bulttaı úıirile qaldy. Kórshimizdiń jeti jasar uly qaza bolǵanyn estigende jaǵamyzdy ustadyq. Rasynda da,adam shoshyryq jaǵdaı, onyń ústine, balaǵa ne bolǵany da belgisiz. Bul bir jumbaq, ári tylsym oqıǵa... Arada ótken biraz kúnderden keıin oınap júrgen balalardyń aýzynan "qaıtys bolǵan bala..." dep aıtylyp júrgen sózdi estip, ne derimdi bilmedim. Aýyl balalary oınaıtyn, jańa úıdiń dál janynda ýlken úıýli turǵan saz bar bolatyn. Balasyn izdegen ár ana izdegenin osynnan tabady. Bir kúni Kórkem men eki aǵasy - Bek pen Álıdi izdep men de osy úıýli turǵan sazǵa keldim. Sazda otyrǵan taǵy bir qyzdy kórip tań qaldym: sebebi munda Kórkemnen basqa qyz bolmaýshy edi. Qyzdarǵa jaqyndaı tústim. Baıqasam, qoldaryndaǵy oıynshyq ydystarmen, sazdan balshyq jasap, ony qamyrsha ılep, tipti, balshyqty alaqandarymen dóńgeletip kotletterin de jasap, bir-birimen kúresip, júgirip jarysyp júrgen uldardan oqshaýlanyp, taýdaı bolyp úıilgen sazdyń eteginde otyrǵan ekeýine súısine qarap biraz turdym.

- Sháı sheshız be? - dedi Kórkemniń qasynda otyrǵan, maǵan beıtanys kishkentaı qyz.

- İshemin,- dedim men, perishtedeı appaq júzine zer salaıyn dep tize búktim. Kórkem ekeýi dereý ydysqa qum toltyryp maǵan usyndy. Kip-kishkentaı úsh-tórt shamalas qyzdyń eki shekesine taǵylǵan altyndaı buıra, jyltyr-sary shashy qozǵalǵanda, kózdiń jaýyn alyp tur. Jarqyraǵan appaq júzi de, jyltyraǵan altyn tústes shashy da aınalasyna sáýle shashyp turǵandaı.

- Kimniń qyzysyń? Qaıda turasyń? Atyń kim? - dedim, Kórkemniń jańa dosymen tanysý úshin, oǵan suraqtardy jaýdyra túsip. Álgi qyz botadaı kózderin meniń kózime qaratyp, endi-endi jaýap qatqaly jatyr edi, art jaqtan uldyń daýysy estildi:

- "Qaıtys bolǵan balanyń" qaryndasy,-dedi oınap júrip suraǵymdy estip qalǵan bir kishkentaı bala. Júregim sý ete tústi.

- Táıt, olaı aıtpańdar!..-dep jatyrǵanym sol edi, balalar qaıtadan júgirip,asaý arǵymaqtarsha júıitkip sazdyń arǵy betine qaraı shańdatyp jarysa jóneldi.

- Atym - Aızere, myna úıde tuıamyn,- dep dál irgedegi óziniń úıin nusqady.

- Meniń aǵam qaıtys bolǵan joq,- dedi ol názik daýyspen sózin jalǵap,- ol tek myna taýǵa minip, aspanǵa shyǵyp túse almaı qaldy. Eıteń men de óskesin, óımelep, aspanǵa shyǵyp aǵamdy alyp kelem. Oǵan sháı beıem, katlıt beıem,- kishkentaı tórt jasar qyzdan osyndaı nárse estımin dep oılamaǵan men ańtarylyp qaldym. Aıtýǵa aýzyma sóz de túspedi. Kórkemniń taý dep júrgeni osy saz ekenin, ony qos qurbynyń kip- kishketaı kózderi alyp taýdaı kóretinin, "taýdaǵy qyzdyń" kim ekenin dál osy sátte uqtym. Qyzdarmen biraz shúıirkelesip sháı iship, kotletterinen dám tatqannan keıin, Aızereniń erekshe áńgimesin arqalap, balalardy jetektep úıge qaıttym. Aızere men Kórkem shyn qurbylarǵa aınalyp, únemi birge oınap, birge júrip, sazdan, japyraqtan ár túrli taǵamdar jasaýdy ádetke aınaldyrdy. Kórkemniń, ózine dos taýyp, qyzdarsha oınaǵany bizdi shyn qýantty. Biraz kúndeı úıdiń qasynan traktor ketpeı qoıdy. Onyń ne qylyp júrgenine onsha bas qatyra qoımadym. Bir kúni keshke balalar ádettegideı oıynnan qaıtqanda, nege ekeni belgisiz aıaǵym meni sazdan jasalǵan taýǵa qaraı jetelep apardy. Biraq... Taý joq... Traktordyń birneshe kúnnen beri ne úshin dyr-dyr etip aınalshyqtap ketpeı qoıǵany túsinikti boldy. Sazdy jerge jaıyp, taýdy tegistep tastapty. Sazǵa jaqyndaı túsip edim, kózime shyraqtaı jarqyraǵan bir nárse jarq ete qaldy. Aızere eken. Sazdyń dál ortasynda otyryp, basyn shalqaıta endi-endi jymyń qaqqan juldyzdarǵa qaraıdy. Keshki samal qyzdyń altyndaı buıra shashtaryn qyzyq kórgendeı, jelbiretip oınap turǵandaı. Aızere artynan qarap turǵan meni baıqamady. - Aǵa... Aǵataı... Aǵa, men saǵan endi qalaı baıam, taýdy bileý alyp ketipti... Sen maǵan juldyzdaldan monshaq jasap beıem deýshi ediń ǵoı, maǵan monshaq keıek emes, ótinem, jerge tússhi, men seni ustap alam, aǵataı! Aspanǵa telmire, aǵasyna ótinip, jylap otyrǵan taýdaǵy qyz meni de jylatty. Janym túrshigip ketti. Sóıtse, taýdaǵy qyz aǵasyn, ózine juldyzdan monshaq jasap berý úshin taýǵa órmelep aspanǵa shyǵyp ketti dep oılap júr eken. Aǵasyn qatty jaqsy kóretin taýdaǵy qyzdyń náp-názik júregine batpandaı zil etip aǵasynyń endi aspannan túspeıtinin qalaı ǵana aıta alar ediń...

(Avtordyń orfografıasy men pýnktýasıasy saqtalǵan)

Jeńimpazdy quttyqtaımyz!

Syılyqty alý úshin bilimland.kz saıtymen baılanysýyńyzdy suraımyz!

Eskertý! Qurmetti qatysýshylar, óleń engizý barysynda, ilmekter órisine bilim2019 ilmegin (qatesiz, tyrnaqshasyz, probelsiz) mindetti túrde qosyńyzdar (keri jaǵdaıda saıysqa qatyspady dep esepteledi.)! İlmek útir arqyly qoıylady. Mysaly: bilim2019, týǵan jer, el, ... dep. Odan bólek, avtory degen uıashyqty bos qaldyryp, avtory ózim degendi de (jazýdyń ústine basý kerek) basyńyzdar.

Esse engizý barysynda saıys2019 degen bólimdi tańdaýdy umytyp ketpeńizder.(keri jaǵdaıda saıysqa qatyspady dep esepteledi.) Avtory degen uıashyqty bos qaldyryńyzdar.

Barlyq talaptarmen Qalamgerler saıysy siltemesi arqyly ótip, tolyǵyraq tanysýǵa keńes beremiz.