InfoHub Logo

Áleýmettik-ekonomıkalyq damý dınamıkasynyń qanat jaıýyna kedergi keltiretin birneshe faktor bar. Sonyń biri - sybaılas jemqorlyq. Jalpy sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyldyń birneshe ádisi bar. Mamandar bolsa bul rette prınsıptik jáne júıeli sıpat bolsa, indettiń bul túrin joıýǵa bolatynyn alǵa tartady. Al zańdylyqty qamtamasyz etý – asa mańyzdy mindet. Alaıda sol zańdylyqtar qanshalyqty saqtalyp júr, óńirimizde sybaılas jemqorlyqtyń aldyn-alý baǵytyndaǵy jumystardyń nátıjesi qandaı? Osy jáne basqa da suraqtarǵa jaýap alý maqsatynda, QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agentiginiń Mańǵystaý oblysy boıynsha departamentiniń basshysy, Ádep jónindegi keńes tóraıymy Jannazarova Nurgúl Almasqyzymen suhbattasqandy jón kórdik.

Suraq: Nurgúl Almasqyzy, Elbasy bıylǵy joldaýynda júzege asyrylýy tıis negizgi 10 baǵytty aıqyndap berdi. Ózińiz qandaı oı túıdińiz?

Jaýap: Joldaýmen muqıat tanysyp shyqtym. Bıyldyń ózinde aldymyzda úlken mindetter tur. Máselen, 8-shi baǵytqa toqtalyp ótetin bolsaq, Memlekettik organdardyń aqparattyq júıeleriniń ıntegrasıasy «bir ótinish» qaǵıdaty boıynsha jekelegen memlekettik qyzmet kórsetýden keshendi qyzmet kórsetýge kóshýge múmkindik beretinin, ákimshilik shyǵyndardy azaıtý úshin  vedomstvoǵa baǵynyshty naqty qajetti uıymdardy múmkindiginshe biriktirip, bosaǵan qarajatty memlekettik qyzmetshilerdiń faktorlyq-baldyq shkalaǵa negizdelgen jańa eńbekaqy júıesin engizýge baǵyttaý qajettigi aıtyldy. Osylaısha ortalyqtaǵy jáne óńirlerdegi memlekettik qyzmetshiler jalaqysynyń dısproporsıasyn qysqartady, sondaı-aq jumystyń sıpaty men tıimdiligi eskerilmek. Bul rette Úkimetke Memlekettik qyzmet isteri agenttigimen birlesip, 2018 jyly ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdarda osy júıeni engizýdiń pılottyq jobalaryn iske asyrý tapsyryldy. Iaǵnı, bul rette sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres keshendi jáne júıeli sıpat alyp otyrǵandyǵyn ańǵarýǵa bolady.

Suraq: Aımaqta sybaılas jemqorlyqtyń aldyn-alý boıynsha atqarylǵan jumystar týraly ne aıtar edińiz?

Jaýap: Statısıkaǵa kóz júgirtetin bolsaq, ótken jyly sybaılas jemqorlyqqa qarsy saýattandyrý jáne memlekettik qyzmettiń oń ımıjin qalyptastyrý maqsatynda 812 is-shara uıymdastyrylyp, jalpy sany 230 417 adam qamtyldy. Atap aıtqanda semınarlar jáne leksıalar-631, dóńgelek ústelder - 34, forým jáne konferensıalar-24, ıntellektýaldyq konkýrstar-17, fleshmobtar-9, sporttyq is-sharalar -38 jáne buqaralyq aksıalar-59. Aıta ketý kerek, 2017 jyly aldyńǵy 2016 jylmen salystyrǵanda, atqarylǵan is-sharalar eki ese kóp boldy. Árıne, kórsetkish qýǵan joqpyz, bizdiń ujym úshin jasalǵan jumystar mańyzdy boldy. Onyń ishinde negizgi kúsh jigerimizdi sybaılas jemqorlyqtyń aldyn-alýǵa jumsadyq.

Suraq: Naqty qandaı sharalar, qansha adam tartyldy, atap ótseńiz?

Jaýap: Keltiretin mysal jetip artylady. Aqtaý qalasynyń  teńiz  jaǵalaýynda  1000-ǵa jýyq qoǵamnyń túrli maqsatty toptardyń ókilderin qamtyǵan «Parasyz bolashaqqa.Birge!» atty shara ótti. Onda Ádilbek Nıazymbetov, Natalá Solodılova sekildi ataqty sportshylar respýblıkalyq  sybaılas jemqorlyqqa qarsy aksıany qoldaýǵa shaqyrdy. Sonymen qatar, Sh.Esenov atyndaǵy Kaspıı memlekettik tehnologıalar jáne ınjınırıń jáne Mańǵystaý gýmanıtarlyq-tehnıkalyq ýnıversıtetteri stýdentteriniń qatysýymen 3000-ǵa jýyq adamdy qamtyǵan «Adal bol!» respýblıkalyq aksıasy sheńberinde jastarmen fleshmobtar uıymdastyrylyp, arnaıy daıyndalǵan beınerolıkter ǵalamtordaǵy áleýmettik jelilerge ornalastyryldy. Budan bólekQR Prezıdenti  janyndaǵy Memlekettik  basqarý  akademıasynyń vıse - rektory Áltaıyr Ahmetov Túpqaraǵan  aýdany Aqshuqyr  aýylyndaǵy  M.Ábdihalyqov  atyndaǵy mektep gımnazıasynyń joǵary synyp oqýshylarmen kezdesip, «Adal  urpaq» erikti  mektep  klýbynyń  jumysymen  tanysty. Bul kezdesýge barlyǵy 500-deı oqýshy qatysty. Munaıly  aýdanynyń  №5 orta  mektebinde  Sybaılas  jemqorlyqqa qarsy keńeıtilgen forýmuıymdastyryldy. İs-sharaǵa Agenttikten, aýmaqtyq departament basshylyǵy, aýdan ákimi,oblystyq bilim basqarmasy, din ókilderi, ardagerler qaýymdastyǵynyń  músheleri, aýdannyń orta bilim berý uıymdarynyń basshylary jáne mektep muǵalimderi qatysty.İs-shara barysynda qonaqtarǵa mektep qabyrǵasynyń Elbasy kabınetimen jáne Uly Otan soǵysy ardagerlerine arnalǵan murajaımen, sonymen  qatar «Adal urpaq» erikti mektep klýbynyń jumystary men «Parasatty azamat» buryshtary tanystyryldy.Forým «Adal  urpaq» erikti jastar klýby músheleriniń «Sybaılas jemqorlyqqa jol joq!» fleshmobymen  aıaqtaldy. Mundaı sharalar bıyl da jalǵasatyny sózsiz.

Suraq: BAQ ókilderi men memlekettik organdar qyzmetshileri arasynda uıymdastyrylǵan túrli baıqaýlar týraly aıtsańyz?

Jaýap: Mundaı sharalardy uıymdastyrý jaqsy dástúrge aınaldy.Eseptik kezeńde aýmaqtyqdepartament tarapynan qoǵamda sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrý maqsatyndaǵy «Ashyq kelisim» talaptaryn oryndaý sheńberinde, BAQ ókilderi arasynda «Úzdik telesújet» jáne «Úzdik maqala» nomınasıalary boıynsha baıqaý uıymdastyryldy. Nátıjesinde 12 úmitkerdiń 6-y úzdik dep tanylyp, Agenttik ókiliniń qatysýymen ótken saltanatty jıynda departament atynan marapattaldy. Budan basqa, 23 maýsym QR Memlekettik qyzmetshiler kúnine oraı, memlekettik organdar qyzmetkerleriniń arasynda «Úzdik usynys» jáne «Úzdik avtorlyq maqala» nomınasıalarynyń jeńimpazdary anyqtaldy. Oǵan jalpy sany 30 materıal túsip, olardyń arasynda úzdik dep tanylǵan 6 memlekettik qyzmetshi marapttaldy. Memlekettik qyzmetshilerdiń oń ımıjin qalyptastyrý jáne memlekettik qyzmetshiler arasynda salaýatty ómir-saltyn nasıhattaý maqsatynda, 30 memlekettik organ jáne 700-ge jýyq adam qatysqan memlekettik qyzmetshiler arasyndaǵy Spartakıada ótip, 8 sport túrinen ózara myqtylar anyqtaldy. Atap aıtqanda: doıby, shahmat, shaǵyn fýtbol, júzý, erler jáne áıelder voleıboly, qol kúresi, gir tasyn kóterý, ústel tenısi. Budan bólek 200-den astam memlekettik qyzmetshi qatysqan saltanatty jıynda oblystyq telearnamen birlesip daıyndalǵan «Memlekettik qyzmet – mereıli mindet!» atty beınerolık jurtshylyqtyń nazaryna usynylyp, memlekettik organdardyń qyzmetkerleri «Úzdik memlekettik qyzmetshi» tós belgisimen, oblys ákiminiń gramotalarymen marapattaldy. Saltanatty jıyn memlekettik qyzmetshilerdiń «Eki juldyz» jobasy sheńberindegi óńirdegi óner juldyzdarymen birlesken dýettegi konsertine jalǵasty. Osyndaı is-sharalar, oblystyń  barlyq  qala jáne aýdandarynda  uıymdastyrylyp, ant berý, mádenı-buqaralyq, sporttyq jarystar, velojúgiris, t.b. is-sharalarmen súıemeldenip, buqaralyq aqparat quraldarynda keńinen jarıalandy. 2017 jyldyń 29 qyrkúıeginde №2 «Arnaýly áleýmettik qyzmetter kórsetý ortalyǵy» mekemesinde bizdiń departamenttiń uıymdastyrýymen qaıyrymdylyq aksıasy ótti. Aksıaǵa memlekettik organdar basshylary, máslıhat depýtattary, saıası partıalardyń, úkimettik emes uıymdardyń, etnomádenı jáne dinı birlestikterden 120-ǵa jýyq ókilderi qatysty. Jáne aıtarym bul aqsıa bir jolǵy ǵana emes, únemi jalǵasyn tabady. Mysaly, ár merekelerde qarttar úıine baryp qarıalardy quttyqtap, arasynda konsertter, teatrlarǵa aparyp turamyz.

Suraq: Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qurylǵan mobıldik top jumysy týraly ne aıtar edińiz?

Jaýap: Mobıldik top ótken jyly9 naýryzda quryldy. Onyńquramyna memlekettik organdar, úkimettik emes uıymdar, «Nur Otan» partıasy, óńirlik kásipkerler palatasy, jýrnalıser men blogerler kirdi. Jalpy mobıldik topty qurýdaǵy negizgi maqsat - turǵyndarǵa Elbasy Joldaýynyń besinshi basymdyǵynda kórsetilgen sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyldy kúsheıtýge qatysty basym-baǵyttardy túsindirý ǵana emes, sonymen qatar azamattardyń aryz-shaǵymdaryn jedel túrde qabyldaý bolyp tabylady. Osy ýaqytqa deıin mobıldik top turǵyndar jáne eńbek ujymdarymen 243 kezdesý men qoǵamdyq qabyldaý ótkizip, nátıjesinde jalpy sany 38 787 adam qamtyldy. Nátıjesi de joq emes. Bir ǵana mysal, Túpqaraǵan aýdany Aqshuqyr aýyly ákimine qatysty sheshimin tappaı jatqan áleýmettik máseleler jáne ákimge jeke qabyldaýǵa kirýge múmkin emestigi týraly shaǵymdar túsip, aýmaqtyq departament tarapynan tıisti usynys oblys ákimi apparatynyń basshysy jáne aýdan ákimine joldanyp, aýyldyń burynǵy ákimine tıisti shara qabyldandy. Aldaǵy ýaqytta mobıldik top qoǵamda sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrý baǵytynda jumysyn jalǵastyra beredi.

Suraq: Bilýimizshe arnaıy monıtorıńtik toby da qurylǵan bolatyn. Ol qandaı maqsatta qurylǵan edi?

Jaýap: Mańǵystaý oblysy ákimdiginiń 29.03.2015 jylǵy № 297 qaýlysymen «QR 2015-2025 jyldarǵa arnalǵan sybaılas jemqorlyqqa qarsy Strategıasyn iske asyrý jáne kóleńkeli ekonomıkaǵa qarsy is-qımyl jónindegi Mańǵystaý oblysynyń 2015-2017 jyldarǵa arnalǵan is-sharalar jospary» bekitilip, ákimdikke qarasty basqarmalar, qala-aýdan ákimdikterine jáne oblys aýmaǵyndaǵy ózge de memlekettik organdarǵa tıisti tapsyrmalar júktelgen bolatyn. Osy Jospardyń oryndalý barysyn syrtqy taldaý jáne baǵalaý boıynsha Departamenttiń 17.11.2016 jylǵy №58 buıryǵymen múddeli memlekettik organdardyń, qoǵamdyq uıymdardyń jáne BAQ ókilderi arasynan quralǵan Arnaıy monıtorıńtik toby óz jumysyn bastady. Ótken jyly 9 májilis ótkizildi. Al monıtorıń barysynda anyqtalǵandaı, Jospardyń oryndalysyna jaýapty memlekettik organdarmen keıbir tapsyrmalardyń oryndalmaǵandyǵy jáne formaldi túrde oryndalý faktileri belgili boldy. Máselen veterınarıa, bilim, jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary jáne ózge de basqarmalar Jospardaǵy keıbir tapsyrmalardy oryndamaǵan, resmı saıttaryndaǵy halyq úshin qajetti maǵlumattar joq nemese eskirgen málimetter ornalastyrylǵanyna monıtorıń júrgizilip, onyń qorytyndysymen tıisti sharalar qabyldanyp, kemshilikter joıyldy. Sonymen qatar, sybaılas jemqorlyqqa qarsy Strategıany iske asyrý boıynsha 2018-2020 jyldarǵa arnalǵan is-sharalar jospary talqylandy. Onyń aıasynda, múgedekter úshin jeke ońaltý boıynsha baǵdarlamalyq járdem alý, emdelý-saýyǵý demalys oryndaryna joldamalar berý, múgedekterge qajetti quraldardy alý úrdisteriniń júrgizilýiniń aıqyndylyǵyn jáne osy saladaǵy ýákiletti mekemeler men uıymdardyń jumysynyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý maqsatynda atalǵan úrdisterdiń júzege asyrylýy týraly tıisti aqparattardy ár toqsan saıyn olardyń resmı portaldarynda jarıalap otyrý jáne olardyń jarıalanýyna turaqty negizde monıtorıń júrgizip otyrý tájirıbesin engizý qajettigi aıtyldy. Tájirıbede, densaýlyǵyna baılanysty kvota arqyly basqa qalalarǵa baryp emdelý (ota jasatý jáne t.b.) máselesiniń qıyndyq týǵyzýyna, ıaǵnı uzaq ýaqyt kútýge týra keletindigine baılanysty laýazymdy tulǵalardyń zańsyz syıaqy alyp, bireýlerge zańsyz artyqshylyq kórsetýi arqyly azamattardyń kezekterin jyljytyp, kvota joldamasyn berý jolymen sybaılas jemqorlyq táýekelderine jol bermeýi maqsatynda, atalǵan salany qadaǵalaý boıynsha ýákiletti organmen osy máselege qatysty únemi monıtorıń jumystaryn júrgizip otyrýdy, sondaı-aq, nátıjeleri jóninde tıisti aqparattar usynyp otyrýdy osy Jospar aıasynda mindetteýdi qamtamasyz etý týraly tıisti usynystar engizildi.

Suraq: Kóptegen memlekettik organdar BAQ tyǵyz qarym-qatynas ortanýǵa asyqpaıtyny belgili. Al sizdiń departament jýrnalısermen kez-kelgen ýaqytta jumys jasaýǵa daıyn dep aıta alar ma edińiz?

Jaýap: Árıne. Bizdiń esigimiz jýrnalıser úshin árdaıym ashyq. Óz quzirettiligimizge baılanysty, kez-kelgen aqparatty der kezinde berýge daıynbyz. Buqaralyq aqparat quraldarynda keń aýqymdy nasıhat júrgizý  arqyly azamattardyń sanasyna sybaılas jemqorlyqtyń kez-kelgen túrine tózbeýshilikti sińirý qajet degen ustanymdy basty nazarda ustaýǵa tyrysamyz. Máselen, ótken jyly 8 qarashadaÓńirlik komýnıkasıalar qyzmetinde uıymdastyrylǵanbrıfıngte buqaralyq aqparat quraldary ókilderimen kezdestim. Negizinen brıfıń «100 naqty qadam Ult josparynyń óńirdegi oryndalysy» taqyrybyna arnaldy. Brıfıńte aýmaqtyq departament qyzmetiniń negizgi basym-baǵyttarynyń 2017 jyldyń 10 aıynyń qorytyndysy týraly baıandama jasap, jurtshylyqpen keri baılanys mehanızmderin jetildirý baǵytynda aýmaqtyq departamentte ashylǵan 8707 170 1424 shuǵyl jelisi halyqqa jarıalandy. Sondaı-aq, 22 qarashadan bastap oblystyq «Mańǵystaý» telearnasymen birlesip aýmaqtyq  departamenttiń  jańa «Memlekettik qyzmet habarshysy» atty aptalyq telejobasynyń alǵashqy baǵdarlamasy efırge shyqty.  Telejoba maqsaty qoǵamda memlekettik qyzmettiń oń ımıjin jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrý. Sondaı-aq, 7 jeltoqsanda M.Óskinbaev atyndaǵy oblystyq fılarmonıada Halyqaralyq sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres kúni aıasynda memlekettik organdar, úkimettik emes, etnomádenı, dinı, jastar, ardagerler uıymdary, BAQ ókilderiniń, máslıhat depýtattarynyń qatysýymen jalpy sany 200-den astam adamdy qamtyǵan saltanatty is-shara uıymdastyryldy. Atalǵan is-shara barysynda 2017 jyly qoǵamda sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrýǵa qosqan úlesi úshin qoǵamdyq uıymdardyń, etnomádenı, dinı birlestikterdiń, mádenıet, bilim berý salasynyń, memlekettik organdardyń, BAQ ókilderi oblys ákimi jáne aýmaqtyq departament  basshysynyń atynan marapattalyp, óner ujymdarynyń konserti jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrýǵa úndeıtin Jańaózen qalasy shyǵarmashylyq jastar ujymynyń teatrlandyrylǵan qoıylymy jurtshylyqtyń nazaryna usynyldy.

Suraq: Kóshelerde tanymal tulǵalar beınelengen flaıerler men bılbordtar kóbeıgen sıaqty. Nátıje bolaryna senimdisiz be?

Jaýap: Árıne nátıje bolaryna senimdimiz. Osy arqyly aýqymdy sharalardan tys qalmaı, zańsyz áreketterge qarsy turýǵa shaqyramyz. Bul kez-kelgen adamǵa oı salady degen oıdamyz. Sondyqtan da, mundaı bastamalar áli de jalǵasa beretini sózsiz. Negizinen bul sharalar ótken jyly departament tarapynan bastaý alǵan bolatyn. Sonyń biri«Esikten esikke» dep atalatyn joba. Atap aıtqanda, sybaılas jemqorlyq úshin ákimshilik jáne qylmystyq  jaýapkershilik qarastyrylǵanyn eske salý, 1424 Call-ortalyǵy týraly aqparat elimizge belgili tulǵalar Serik Sapıev, Arýjan Saın, Asanáli Áshimov, Eskendir Hasanǵalıev, Roza Rymbaeva sıaqty bedeldi joǵary oqý oryndary basshylary men belgili qoǵam qaıratkerleriniń beıneleri beınelengen flaıerler men býkletter, oblystaǵy komýnaldyq qyzmetterdiń tólem túbirtekteri arqyly abonentterge júıeli túrde taratylýda. Turǵyndarǵa tólem túbirtekteri arqyly 1 650 348flaıer jáne býklet taratylyp, qoǵamdyq oryndarda, mekemelerde  53 500-deı plakat ornalastyryldy. Sonymen birge, joǵaryda aıtylǵan tulǵalar jáne 1424 Call-ortalyǵy beınelengen 65 banner oblystaǵy qala jáne aýdandardyń eldi-mekenderdegi jurtshylyqqa qoljetimdi oryndarda ornalastyryldy. Buǵan qosa, oblystyń orta oqý oryndarynda QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń baǵdarlamasymen bekitilgen 146 mektep oqýshylarynyń erikti «Adal urpaq» klýbtary (klýb músheleriniń sany – 50 033) jáne 436 «Parasatty azamat» buryshtary ashylyp, mektep oqýshylaryna rýhanı-patrıottyq jáne sybaılas jemqorlyqqa múldem tózbeýshilik baǵytyndaǵy  tárbıe jumystary júıeli túrde júrgizilýde.

Suraq: «Azamattyq baqylaý» jáne «Óńirlik joba» atty sharalar aıasynda qandaı umystar ótkizildi? 

Jaýap: Óte oryndy suraq. 2017 jyldan bastap, aýmaqtyq  departamenttiń  memlekettik  áleýmettik tapsyrysymen qoǵamda sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrý maqsatyndaǵy «Azamattyq baqylaý» jáne «Óńirlik joba» júzege asyrý úshin qomaqty qarajat bólinip, ıgerildi. Onyń aıasyndasybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl baǵytyndaǵy beınerolıkter «Aqbota» parkindegi jáne 14 sh/a aınalmaly jol boıyndaǵy LED-ekrandarda, halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵy, «Iýnost-3D» kınoteatry, oblystyq «Mańǵystaý» telearnasynyń efırinde júıeli túrde kórsetildi. Atalǵan jobalar sheńberinde quqyq qorǵaý, keden, salyq, sot organdarymen sybaılas jemqorlyqtyń aldyn alý baǵytynda is-sharalar uıymdastyrylyp, para jáne zańsyz syıaqy úshin qylmystyq jáne ákimshilik jaýapkershilik týraly aqparat kórneki quraldar jáne beınerolıkter arqyly jetkizildi. «Azamattyq baqylaý» jobasy sheńberinde úkimettik emes uıymnyńkeńsesinde jáne Arnaıy mamandandyrylǵan halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynyń ǵımaratynda azamattardyń aryz-shaǵymdaryn jedel túrde qabyldaý maqsatyndaǵy «Qoǵamdyq qabyldaý» jáne «Qoǵamdyq ombýdsmen» óz jumysyn bastady. Osyǵan uqsas qoǵamdyq qabyldaýlar teńiz jaǵalaýynda, Aqtaý qalalyq, Munaıly aýdandyq jáne Arnaıy mamandandyrylǵan halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵy, ortalyq «Maǵash» saýda bazarynda uıymdastyryldy. Qoǵamda sybaılas jemqorlyqqa qarsy mádenıetti qalyptastyrý maqsatyndaǵy Ashyq kelisimniń talaptaryn oryndaý sheńberinde jastar, áıelder, kásipodaqtar, kásipkerler, BAQ, úkimettik emes uıymdar, etnomádenı jáne dinı birlestikter, mádenıet salasy qyzmetkerlerimen birge sybaılas jemqorlyqtyń aldyn alý baǵytyndaǵy is-sharalar júıeli túrde ótkizilip, túrli maqsatty toptar qamtylýda.  Bul maqsatta, sonymen birge, oblystyq, qalalyq, aýdandyq kitaphanalar men ólketaný murajaıynda  sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl taqyrybyndaǵy turaqty kórmeler ashyldy. 

Suraq: Avtojoldarda sybaılas jemqorlyq kórinisterin azaıtý jóninde «10 qadam jospary»týraly aıtaryńyz bar ma?

Jaýap: Arnaıy halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynda «Azamattyq baqylaý» jobasy aıasynda Qoǵamdyq ombýdsmen qabyldaý júrgizýde. Osy ýaqytqa deıin Qoǵamdyq ombýdsmenge barlyǵy 425 tulǵa júginip, olardyń barlyǵyna qoǵamdyq ombýdsmenmen tıisti túsinikter berilip, quqyqtyq kómekter kórsetildi. Jospar aıasynda kóliktik baqylaý ınspeksıasynyń laýazymdy tulǵalarymen birge respýblıkalyq jáne oblystyq mańyzdaǵy avtojoldarynda reıdtik sharalar uıymdastyrylyp, aýyr júk kólikteriniń menshik ıelerine para berý jáne para alý, bopsalaý faktileri boıynsha túsinik jumystary júrgizildi.Sonymen qatar, arnaıy monıtorıń toby músheleriniń jáne jol patrúldik polısıa qyzmetkerleriniń qatysýymen, jol júrginshileri men avtokólik júrgizýshilerine sybaılas jemqorlyqqa qarsy sıpattaǵy býkletter taratylyp, olarǵa para berýshilik jáne sybaılas jemqorlyq salasyndaǵy /ákimshilik, qylmystyq/ jaýapkershilikter jóninde quqyqtyq túsindirý jumystary júrgizilgen bolatyn. Jergilikti polısıa qyzmetimen birlesken reıd barysynda6 quqyqbuzýshylyq anyqtaldy. Oryn alǵan quqyq buzýshylyqtarǵa jol bergen tulǵalarǵa tıisti ákimshilik jazalar qoldanyldy jáne memlekettik organdarǵa kináli tulǵalardyń tártiptik jaýapkershiligin qaraý jónindegi usynymdar joldandy.Jalpy bizdiń maqsatymyz profılaktıkalyq jumystardy kóbirek júrgizý.

Suraq: Ákimshilik jaýapkershilikke tartylǵandar boldy ma? Ásirese quqyq qorǵaý organdary tarapynan, mysal keltirip ózseńiz?

Jaýap: Árıne. Jalpy birneshe mysal keltirýge bolady. Sonyń keıbirine toqtalyp ótkendi jón sanap otyrmyn. Departamentpen sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl salasy boıynsha aǵymdaǵy jyldyń osy ýaqyty aralyǵynda QR Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly Kodeksiniń  676 babymen ıaǵnı, jeke tulǵalardyń zańsyz materıaldyq syıaqy berýi faktisimen S.Kýtybaevqa jáne S.Kydyrbaevqa qatysty 2 – ákimshilik hattama jáne 677 babymen ıaǵnı, memlekettik fýnksıalardy oryndaýǵa ýákilettik berilgen tulǵanyń ne oǵan teńestirilgen tulǵanyń zańsyz materıaldyq syıaqy alý deregi boıynsha T.Baqytovqa qatysty 1 – ákimshilik hattama toltyrylyp, sot qaýlylarynyń negizinde atalǵan tulǵalar tıisti jazalaryn aldy. Naqtyraq toqtalsaq, ótken jyly 16 maýsym kúni saǵat 22:10 shamasynda oblystyq İİD Jergilikti polısıa qyzmetiniń jol-patrýldik polısıa qyzmetkeri M.Sengerov Beıneý aýdany, Beıneý aýyly, D.Tajıev kóshesiniń boıynda júk avtokóligin toqtatqan. Kamazdyń júrgizýshisi S.Kýtybaev polısıa qyzmetkeri M. Sengerovke 1000 teńge kóleminde zańsyz syıaqy usynǵan. Departamentpen S.Kýtybaevqa qatysty ÁQBtK-niń 676 babymen toltyrylǵan ákimshilik hattama negizinde, Beıneý aýdandyq sotynyń 2017 jylǵy 17 shildedegi qaýlysymen S.Kýtybaev 200 aılyq eseptik kórsetkish mólsherinde, ıaǵnı 453.800 teńge aıyppul salýǵa jazalandy.Taǵy bir derekti keltire keteıin. Mańǵystaý OİİD-niń ózindik qaýipsizdik basqarmasymen dál sondaı fakti anyqtaldy. Iaǵnı, 2017 jyldyń 1 tamyzy kúni saǵat 16:40 shamasynda Aqtaý-Qalamqas tas jolynyń 97 shaqyrymynda Mańǵystaý oblystyq İİD JPQ jol-patrýldik polısıa qyzmetkeri T.Baqytov, azamat S.Qydyrbaevtyń basqarýyndaǵy «Shahman» markili júk kóligin toqtatyp, tıisti qujattaryn tekserý barysynda, ákimshilik jaýapkershilikten jaltarý maqsatynda S.Kydyrbaev polısıa qyzmetkerine 1000 teńge zańsyz syıaqy bergen. Osy derek boıynsha S.Kydyrbaevqa qatysty 676 bappen ákimshilik hattama toltyrylyp, is sotta qarady. Túpqaraǵan aýdandyq sotynyń 2017 jylǵy 21 qarashadaǵy qaýlysymen S.Kydyrbaevqa 200 aılyq eseptik kórsetkish mólsherinde, ıaǵnı 453.800 teńge aıyppul salý jazasy taǵaıyndaldy. Al jol saqshysy T.Baqytov QR ÁQBtK-niń 677-babymen kináli dep tanylyp, oǵan osy bap boıynsha 600 (alty júz) aılyq eseptik kórsetkish mólsherinde 1 361 400 (bir mıllıon úsh júz alpys bir myń tórt júz) teńge aıyppul salý jazasy taǵaıyndaldy. Aıta ketý kerek, mundaı jaǵdaı, ıaǵnı zańsyz syıaqy berýshi men alýshy eki tulǵanyń birdeı ákimshilik jazaǵa tartylýy oblysymyzda birinshi ret oryn aldy.

Suraq: Saıt oqyrmandaryna aıtaryńyz bar ma?

Jaýap: Elbasynyń bıylǵy joldaýynda júzege asyrylýy tıis negizgi 10 baǵytty aıqyndap bergenin aıtqan bolatynmyn. Sonyń ishinde segizinshiden bólek toǵyzynshy baǵytta ózekti. Memleket basshysy sybaılas jemqorlyqpen kúres jalǵasatynyn jáne azamattardyń konstıtýsıalyq quqyqtaryn qorǵaý, zańnyń ústemdik qurýyn qamtamasyz etý, quqyq qorǵaý qyzmetin izgilendirý jumystaryn jalǵastyrý qajettigin aıtty. Iaǵnı, sybaılas jemqorlyqpen kúres baǵytynda kóptegen jańa mindetter aıqyndalǵan. Bul degenimiz sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres júrgizý memlekettik saıasattyń asa mańyzdy strategıalyq basymdyǵy bolyp qala bermek. Al bul problemamen kúresý bir nemese birneshe organnyń mindeti dep qabyldasaq, onda qatelesemiz. Memleket pen qoǵamnyń kúsh-jigerin biriktirgende ǵana osy qubylysqa qarsy kúrese alamyz jáne onyń nátıjesin kóremiz. Al eger de, sybaılas jemqorlyq – memlekettiń bedeline nuqsan keltiretin dert ekendigin jaqsy túsinsek, ol úshin barlyǵymyz bir kisideı atsalysýymyz qajet. Iaǵnı, syblaılas jemqorlyqtyń aldyn alý maqsatynda uıymdastyrylǵan barlyq sharalarǵa belsendi qatysyp, ózińizdiń azda bolsa úlesińizdi qossańyz, túbinde nátıje bolatynyna esh kúmán keltirmeýińiz kerek.

Nurgúl Almasqyzy, salıqaly suhbatyńyzǵa rahmet! Jumysyńyzǵa sáttilik tileımiz.

Suqbattasqan Nurbol Oqýov

QR Jýrnalıser Odaǵynyń múshesi

---