InfoHub Logo

Biz, maıda-shúıdeler, úlken atam men onyń baýyrlarynyń balalarynyń bárin aba deıtinbiz. Oǵan qosa, týystar onsha kóp emespiz, bárimiz eski kolhoz qurylǵan kezde enshilep bergen úı irgesindegi jerlerge ıelik etemiz, sondyqtan bir úıdiń tútini basqa úılerdi de aralap ketedi. Jamandyq-jaqsylyǵymyz ǵana emes, orazadaǵy arapamyz da, sıyrymyz buzaýlasa qaınatqan ýyzymyz da bir. Tandyr salsaq ta, kıiz bassaq ta, ura ashsaq ta, kómir túsirsek te — bárimiz bir kisideı jumyla qalamyz.

Sol abalarymnyń biriniń qazasy týraly sýyq habar jetkende, men Bishkekten Dýbaıǵa jol tartpaqshy edim. Aýyldaǵy kárilikten qulaǵy birde estise, birde estimeıtin ákeme telefon shalsam, «Jolyńnan qalmaı bara ber, balam, sen kelgenińmen, abań tirilip kele qoımas» dep kesip aıtty. Fırmanyń sharýalaryn bitirgenimshe áıelimdi de, balalarymdy da dem aldyryp keleıin dep  ózimmen birge alyp shyqqanmyn, órekpip alǵan balalarym qalar emes. Kete berdim. On eki kún júrip, Bishkekke kelgen edik, fırmanyń ıesi — shef, ushaqqa bılet alyp qoıǵan eken. Almatyǵa baryp, ol jerden Bangkokqa ushyp kettik, ary Phýketke demalys oryndarymen týrıserdi alyp barýǵa kelisim jasap, taǵy bir aıdaı júrip qaldym.

Sóıtip týys abamnyń qyrqy da ótip ketken soń, ýaqyt taýyp, ertemen ushaqqa bılet aldym da, sol kúni namazshamda qaıtatyn bolyp aýylǵa qaraı jol tarttym.

Toqsanǵa ıek artqan ákem men anamnyń aldyna ákelgen bazarlyǵymdy tastap, nan aýyz tıip, bir kórinip keteıin dep marqum abamnyń úıi jaǵyna bet aldym.

Jeńgem jalǵyz ózi qoranyń tóbesine qara qaǵaz jaıyp jatqan eken, meni kózi shalǵannan-aq, satynyń eki baspaldaǵyn birden attap jeldeı ushyp tústi de, laı-laı bolǵan kóılegi jáne qoldarymen júgirgen boıda úıine súńgip ketti.

Myna jeńgeme ne kóringen? Maǵan kóńil aıtýǵa kesh keldi dep renjip, esigin tars jaýyp almasyn degen oı sap etti. Beker obaly ne, men bul úıge qansha ret kelsem de, sonsha ret eki betimnen súıip, aınalyp-tolǵanyp, sadaǵam bolyp tosyp alýshy edi. Bul joly...

Sol arada úı ishinen jeńgemniń maǵan etene tanys, bek tanys daýysy estildi:

Mamyqtaı bolǵan qar betinde,

Qyp-qyzyl bolyp-aaı qan jatad.

Qıaǵa jetpe-eeı qulaǵan,

Qaıranym-aaı, kórde jaı jatad...

Men sonda ǵana jeńgem menen buryn kirip, quran oqytýǵa kelgenderdi, syrtqa shyqpaı, úıdiń ishinde joqtaýyn zarlatyp qarsy alatyn baıyrǵy saltty saqtap otyrǵanyn túsindim. Qara oramal, kók kóılek kıgen jeńgemniń bul keıpi maǵan óte oǵash kórindi.

Basqadan kútsem de, osy jeńgemnen kúıeýiniń qazasyna osynshalyqty kúıinip, osyndaı zarly joqtaý aıtady eken dep kútpegenim ras. Aýzym ashylyp qaldy.

Aqyryn basyp, jeńgeme jaqyn taıanyp, joqtaýyn toqtatsa, quran baǵyshtaıyn dep turyp qaldym. Jeńgem joqtaýyn toqtatar emes. Qaıta odan ári údetip, muńdy daýysymen meni odan saıyn tańǵaldyra joqtaýyn ańyrata berdi.

Aqsha bir qardyń betinde,

Alshadaı bolyp-ooı qan jatad.

Asýǵa jetpe-eeı adasqan,

Asylym, kórde-eeı jaı jatad...

Jeńgemnen mundaı joqtaý kútken emespin degenimniń de sebebi bar. Ol kezde jeńgem Frýnzede — jenpedde, mýzykalyq fakúltette oqyǵan eken. Ábden jaqsy oqypty, keıin álbomynan kóptegen sýretterdi kórsetken, kýrstastarynyń ishinen tanymal ánshiler, tipti halyq ártisteri, eńbek sińirgen qaıratkerler de shyǵypty. Solardyń sýretterin álbomnan ashyp kórsetip jatyp únemi aýyr kúrsinip qoıatyn. Sýretterdiń arasynda áskerı kıim kıgen bir jigittiń de sýreti bolatyn, oǵan erekshe bir súıispenshilikpen qaraıtyn edi. Keıin álgi álbom abamnyń qolyna tústi de, abam ony tandyrda laýlap janyp jatqan temeki paıasynyń arasyna parshalap tastap jibergen. Sol kezde men qarap turǵan edim. Úılengenimen áli balaly bola qoıǵan joq edi. Abam ádettegideı, apam aıtpaqshy «ataýyn iship kelip» tandyrǵa ot jaǵyp kúıbeńdep jatqan jeńgemniń qolynan kóseýin julyp alyp,  áı-sháı joq, arqasynan qoıyp qaldy. Baıǵus kelinshek qoryqqanynan úreıi ushyp qalshıyp turyp qalǵan edi, laı jaǵylǵan shápkisin basynan julyp alyp, «ee, Talastaǵyńdy saǵyndyń ba» dep, keleke ete bastady. Men qarshadaı balamyn. Nan ılep jatqan abamnyń anasyna júgirip bardym. Kelinine jany ashyǵan qaıyn enesi qamyr qolymen atyp shyqqanda, balasy anasyn da kózge ilmeı, «Bul jalap, talastyq jigitin saǵynypty» dep taǵy tap bergende anasy arasha túse qalyp, jeńgeme ymdaǵany sol edi, jeńgem bizdiń úıge qaraı beze jóneldi...

...Sol jeńgem sol kúıeýine arnap qazir meniń aldymda joqtaý aıtyp otyr.

Jeńgemniń daýysy óte jaǵymdy eken. Biraq abam oǵan bir márte de án aıttyrmady. Adamdardyń aıtýynsha, aýylymyzdyń basynda turatyn ákesi de, anasy da jaqsy án salady eken. Qyzy da mektepte án-hor úıirmelerine, baıqaý-synaqtarǵa qatysyp, oıyn-saýyqtan shet qalmaǵan. Frýnzege deıin án shyrqap baryp, teledıdarǵa da shyqqanyn aýyldyqtar tamsana aıtyp júretin. Sol jaqta daýysyn bir tanymal ánshi unatyp, jenpedke túsýine usynys jasap, sodan oqýǵa qabyldanǵan kórinedi. Talastyq bir áskerı jigitpen tanysyp, hat alysyp, bir-eki joly «Ala-Taýǵa» kınoǵa barǵan, onyń bári aýylǵa basqasha jetip, qańqý sózge aınalyp, sodan úshinshi kýrsyn bitirip, demalysqa kelgende ata-anasy, týystary oqýǵa jibermeı, osy abama yqtıarsyz turmysqa bergen-di.

Bir joly mektepten kelip, anamdy izdep abamdardyń úıine barsam, úı ishinde jańa túsken álgi jeńgem jalǵyz otyr eken. Jylaǵan sıaqty. Kózderi qyzaryp ketipti. Meniń tysyrymdy estip qoısa kerek, ornynan atyp turyp, qolyndaǵy álbomyn júktiń arasyna tyǵa saldy. Men bolsam ony baıqap qaldym da, ózimdi yńǵaısyz sezinip, tabaldyryqtan ne ishke attaı almaı, ne artqa shegine almaı melshıip turyp qaldym.

— Kel, kele ǵoı, atyń kim?

— Myızam!

— Meni endi «jeńge» de, al men seni «álgi bala» dep tergeıin. — Kópten beri jınalyp qalǵan qaıǵysyn ózinen silkip tastaǵandaı bir sátte jadyrap shyǵa keldi.  

Sodan taǵy áldekimnen qoryqqandaı júkke tyǵyp tastaǵan sýret álbomyn alyp, maǵan ár paraǵyndaǵy sýretter jaıly baıandaı bastady.

Osydan keıin men jeńgem úshin «álgi bala» boldym da, jeńgem men úshin jaqyn adamǵa aınaldy.  

Arada syrǵyp aǵyp beımaza jyldar ótip, jaratqan arttaryńda tuıaq qalsyn  dep abam men jeńgeme tórt bala, maǵan eki bala berdi.

Mine, endi jeńgem joqtaýyn toqtatpaı, janynda «álgi balasy» jeńgesiniń armandy joqtaýynyń aıaqtalýyn kútip otyr.

Berenim, bes túlek qustaı ushýshy ediń-eeı...

Búrkitim, sen adamzattyń asyly ediń-eeı...

«Álgi bala»,

Belinen synyp bes túlek-eeı,

Búrisip óldi búrkitim,

Búrkitimnen aıyrylyp,

«Álgi bala»,

Ooı, meniń kelmeske ketti-eeı, aı-kúnim... ah, eı...

Óz qulaǵyma ózim sener emespin. Qaıdaǵy beren, qaıdaǵy búrkit? Ómir boıy  áńgir taıaqtyń astynda alqash kúıeýdiń azabyn tartyp, bar ómiri zaıa bolǵan, betteri ájim-ájim, beli ıilgen, aıaǵyn súırep basqan aq shashty jeńgem osylaı joqtaýyn jyrlap otyr. Kúıeýi olaı-bulaı bop ketken jaǵdaıda joqtaý aıtpaq túgil, bir kún de qara kıip aza tutpaıtyn shyǵar dep oılaýshy edim, jeńgemniń abamnan kórgen qorlyǵyn esime alǵan saıyn.

Syrttan abam men jeńgemniń úlken uly kelip janyma otyrǵanyn baıqamaı da qalǵan ekem. Qarasam — áli otyr, qolyn usynyp, yrjıyp qoıady.

Oı, osy bala azap tartty. Ózi ǵana tartpaı, anasyn da ómir boıy azapqa salyp keledi. Bara jatqan jerinde qulap, beti-basy qanap, aýzynan aq kóbik aǵyp jatyp qalady. Oń qoly, oń aıaǵy qımylsyz, tamaqty sol qolymen jalmap jegende on kúnnen beri ash qalǵan ba dep adam shoshıdy.

...Bir joly keshki dastarqan jaıylyp tamaqqa endi otyryp jatqan edik, esik sart etip ashylyp, oıbaılap jylap-eńiregen jeńgem kirip keldi. Artynan abam esikten kire sala,  ishinen teýip-teýip jiberdi. Ákem ornynan atyp turyp, abamnyń jelkesinen bir qoıdy:

— Esek! Adam emes — ıt! Aıaǵy aýyr áıelge kótergen qolyń synsyn! Aıaǵyń úzilip tússin! — Ákemniń mundaı qaharǵa minýin birinshi ret kórýim.  

Mas abam, ashýy basyldy ma, artyna shalt burylyp, jeńgeme qarap:

— Ekinshi úıge kelseń, soıamyn! Uqtyń ba, soıamyn!? Shesheńdi!.. — dep shyǵyp ketti.

Tamaǵymyz jaıyna qaldy. Ákemniń júrek talmasy ustap, anam birese ákeme dárisin berip, birese jeńgeme birdemelerdi ishkizip, kógergen qursaǵyna maı sylap, úıimiz bir zamatta tozaqqa aınaldy.

Erteńine jeńgemdi doqtyrǵa alyp ketken apam, besinge jetpeı kelip qaldy, kóńilsiz ǵana kirdi: «Bosandy», —  dedi. Maǵan qarap: «Eshkimge aıtpa, týystaryna súıinshilemeı-aq qoı», —  degenin jaı aıtty. Al maǵan jeńgem bolsa: «Álgi bala, men ul týamyn, túsimde aıan berdi, men bosanǵanda tórkinime óziń baryp súıinshińdi al, súıinshińe taı mingizedi», —  deýshi edi. Ne qylarymdy bilmeı otyryp qalǵanmyn sonda...  

Sol bala — osy. Shala týylyp, shala bala bolyp, shala adam bolyp, qazir eki kúnniń birinde talmasy ustap, beti-basy tilim-tilim bolyp júr. Abamnyń tepkisinen osyndaı bop qalǵanyn men bilemin, ákem men anam biledi, al jeńgem bilse de, abama bir aýyz kiná artqanyn estimedik te, bilmedik te.

Jeńgemniń joqtaýynyń toqtaıtyn túri joq. Tuńǵyshy da tunjyrap uıyp tyńdap, kózine jas alǵandaı boldy.

Sen barda men qyrda bir turǵan qyrandaı-eeı,

Sen barda men shoqyda bir turǵan ulardaı-eeı,

Shańqyldasam únim jarasqan-eeı,

Aq múıizdim, kerilgen-aaı,

Sáni ediń ǵoı,elimniń-aaı,

Shahzadadaı kelbettim-aaı,

Shattyǵy ediń saýyqtyń-eeı...

Jeńgemniń «Sáni ediń elimniń», «Shattyǵy ediń saýyqtyń» degeni meni tańǵaldyrdy da, bir oqıǵa, ózegimdi órtegendeı, tap búgingideı kóz aldyma kele qaldy.

... Kıno kórip otyrǵanbyz. Úndi kınosy bolǵan sıaqty. Ondaı kınoǵa ol kezde búkil aýyl kóship barýshy edi. Jańylmasam, «Zıta men Gıta» ma edi? Iá, sol kıno! Kópshilik aǵyl-tegil jylap otyr. Biz, balalar, oryn joq, aldyda maldas quryp otyryp alǵanbyz.

Bir kezde aıǵaı-shý bola qaldy da, áıelder shyńǵyryp, kınomehanık zaldyń jaryǵyn qosyp qaldy. Qarasam, — abam! Qolynda pyshaq. Kóılegi joq, dambalshań.

— Eneńdi uraıyn! Kórsetem uıyqtatyp qashqandy! Uıyqtamaımyn men! Jalap! Svolysh! — Osyndaı estigen qulaqqa túrpideı tıetin boǵaýyz, uıat sózderdi jaýdyryp, pyshaǵyn árkimge bir jalańdatyp silteı berdi.

Zaldaǵylar tym-tyraqaı qashyp shyqty. Balalar bir buryshqa tyǵyldyq. Jeńgem jata qalǵan edi, kúıeýi oǵan tónip baryp tepkilep, pyshaq silteı bergende qulyndaǵy daýysy quraqqa shyqty. Abamnyń ákemnen basqa eshkimge bas ımeıtinin bilgen júzdeı adamnan, ol túgil aýyldyń atamanymyz, jyndysymyz, sportshysymyz degenderden bireýi de oǵan jaqyndamady. Jasyraq kezinde ákem ǵana oǵan quryq tastap, ózi aıtqandaı «arqasy bar, araq emes jyn ishken qyp-qyzyl jyndy» inisin eptep aýyzdyqtap alýshy edi. Bireý sol ákemdi shaqyrýǵa ketken eken, ol kelgenge deıin eki mılısıoner de kirip kelip, abamdy kúshpen ustap turdy.

— Qamańyzdar, jyndyny! Boldy! Jetti! Toıdyryp jiberdi! — dedi de, ákem abama qaramaı teris burylyp shyǵyp ketip qaldy.

Jer bolǵan jeńgemdi bolsa inileri qanǵa boıalǵan kúıinde bir kólikke kóterip aparyp otyrǵyzdy.

Sol oqıǵadan keıin jeńgemniń ne konsertke,  ne kınoǵa barǵanyn, ne el qatarly toıǵa barǵanyn kóre almadym. Bazarǵa barsa da kerek-jaraǵyn dereý alyp, barǵan avtobýsymen keri ketip qalatyn.

Abamnyń kınodaǵy «kınosynan» soń eki kún ótkende me, ıakı úsh kún ótkende me, ákemniń anama mynadaı degenin qulaǵym shalyp qaldy: «Anaý keliniń ózin aıamaǵan neme eken. On bes sótkege qamatyp kóreıin degen edim. Aryz jazbaı qoıdy. Pyshaqty ol suqqan joq dep ótirip aıtyp, mılısahanaǵa ózi baryp, jyndyny ózi shyǵaryp alypty».

Ras, sodan keıin abam biraz ishpeı júrdi. Úıin sylap, baý-baqshasyna qarap, anam aıtqandaı, «adam bolyp qaldy». Adamdyǵy eki aıdan aspady. Aýylda bir toı bolyp, sol jerge syǵalap baryp, araq surap iship, toıdyń toz-topalańyn shyǵaryp, otyrystaǵy jigitterden toıǵanynsha judyryq jep, ólimshi bolyp bir aryqqa qulap jatqan eken, jeńgem tań sáride «ólgen jerinen tiriltip» alyp kelgen.

Endi sol jeńgemniń sozylǵan joqtaýy aýyldy aralap barady:

Bozarǵan taýdyń túbinde-eeı,

Bozarǵan tamǵa qamaldyń-aaý...

Qaıyrylmaı ketken altynym-aaı,

Bozdamaı qalaı qalaıyn-ááı...

— Jeńge, qoıyńyz endi, sabyr eteıik. Toqtaı turyńyzshy, — dedim shydamym taýsylyp, ishim syzdap.

— Apa, — dedi uly da, — ákemdi qınamańyzshy, tynysh jatsyn. — Boldy! Ózińizdi ustańyz?

Eldiń bári «orasholaq», «toqsan toǵyz», «jarymes», «bir sharıgi kem» dep kemsitip at qoıyp alǵan, óziniń aty Rysbaı ekenin eshkim de bilmegen balanyń aqyl-esi bar adamdaı esti sóz  aıtqanyna ishim jylı túsip, endi jeńgem joqtaýyn toqtatar degen oımen quran oqýǵa yńǵaılana bastadym.

Jeńgem maǵan bir qarap aldy da, tizesin qatty qushaqtaǵan kúıde joqtaýyn taǵy soza berdi.

«Álgi bala»,

Zarlaǵan únim basylar ma-aaı,

«Álgi bala»,

Aq múıizde asyldym-eeı,

«Álgi bala»,

Joqtasam qaıtyp tabarmyn ba,

«Álgi bala»,

Abańdaı bolǵan asylymdy-eeı...

Jeńgem áli de joqtaýyn jalǵastyryp, áli de júrekti ezýde. Toqtaıtyn túri joq.

...Ómir baqı esten ketpesteı bolǵan kún de sol abam men jeńgeme baılanysty. Ol kezde erjetip qalǵan kezim, ata-anamnan ózimshe bólinip, aýlada — júzim butalary salbyrap tógilip turǵan tapshannyń ústinde aspanǵa qarap, qolymdy kórpeniń ishine tyǵyp, jalǵyz jatqanyma rıza kezim. Balalarmen áldeqaıdan, anam aıtqandaı, «qańǵyp kelip ury mysyqtaı buǵyp» jatyp qalǵam. Qala berse búkil úıdiń, qora-qopsynyń sol kúngi jalǵyz ıesi men, bári jaılaýǵa ketken. Keterde anam: «Bálensheniń balasy boıdaq bolǵannan beri kósheni bermeı qaldy» dep eldiń kebin kımeı, erte kelip erte jatyp tur. Mynaý anamnyń jasaýyma qosyp bergen maqpal kórpesi. Aýyr, óte jyly, tań atarda syrtta sýyq bolady», — dep eshqashan, eshkimge salynbaǵan kórpeni aldyma tastady. Sony jamyldym. Aspandaǵy juldyzdarǵa qarap, synyptas qyzdardy álsin-áli kóz aldymnan ótkizip uıyqtaı almaı dóńbekship jatqanmyn, bir kezde darbaza «shıq» etip ashylǵandaı boldy. Qorqyp, jastyqtan bas kótersem — jeńgem! «Qoryqpańyz, álgi bala», —  dedi de, janyma kelip turyp qaldy. Jatqan jerinen aqshyl ish kóıleksheń kúıinde qashyp shyqqandaı. Sol eken, qas-qaǵym sátte abamnyń balaǵattanǵany, darbazanyń kishi esigin bar pármeninshe tarsyldatqany estilip, izinshe julqynyp kirip kele jatqanyn kórdim. Dál sol sátte men eshteńeni baıqamaı da qaldym — jeńgem joq, kózdi ashyp-jumǵansha izim-ǵaıym. Sodan aıaq jaǵym qybyrlaǵanda baryp jeńgemniń sol jaqta órekpip, demin ishine alyp, bolar-bolmas qana dem shyǵaryp jatqanyn sezdim...

Abam bizdi kórmedi. Bólmelerdi kezek-kezek ashyp, balaǵattanyp, esik-terezelerdi, ydys-aıaqty syndyryp,  alasuryp jyndanyp jatqanyn jeńgem ekeýimiz ishteı bilip jattyq.

Jeńgemdi tappaǵanyna aýzynan aq ıt kirip, kók ıt shyǵyp, «eneńdilep», «óltirem» dep, «qanyńdy ishem» dep, ózin-ózi toqtatata almaı aýladaǵy kózine túsken, qolyna ilingenniń bárin laqtyryp júrip, bir kezde tapshanǵa jaqyn kelip, meniń kórpemdi sypyryp tastamaqshy bolyp oqtala bergen edi, nege ekeni belgisiz ústimdegi, anyǵy, ústimizdegi qalyń maqpal kórpe sydyrylmaı qoıdy. Sodan maǵan aıǵaılaı jóneldi:

— Eneńdi uraıyn, erjetip qalǵanǵa uqsaısyń!? Qaıda jalap jeńgeń?

Men ornymnan atyp turyp, esh nársege qaramaı ashý qysyp, abamdy ıektiń astynan bir qoıyp, sulatyp tastamaqshy boldym. Mas qoı, bir ursań ózi-aq jalpasynan túser edi. Endi bulqynyp turaıyn desem, aıaǵym tartylmaıdy. Kórpemniń ishinde jeńgem sanymnan tas qylyp qushaqtap jibermeı jatqanyn sezdim. Ashý-yzamdy da, qımylymdy da ishten de, syrttan da bir kúsh toqtatyp qalǵandaı jansyzdanyp qaldym.

Abam jeńgemdi tappaı, balaǵattaǵan boıda aýladan shyǵyp ketti.

Kórpemniń astynda jeńgemniń óksip-óksip jylaǵany, qaltyrap-dirildegen qoldarymen aıaqtarymdy áli de jibermeı jabysyp alǵany maǵan basqasha bir janashyrlyq, jylýlyq sezimin alyp keldi...

— Oqyńyz, aba, oqı berińiz? — dedi bir kezde anasynyń joqtaýy toqtamaıtynyn bilgen tuńǵyshy.

Men qurannyń qysqa súresin daýysymdy jaı shyǵaryp, ishten kúńgirletip oqı bastaǵanymda, jeńgem joqtaýyn kúrt toqtata saldy. Oqyp bolyp eki qolymmen betimdi sıpaǵan soń, salt boıynsha: «Pendelik eken. Abam jaqsy kisi edi, jany jannatta bolsyn», —  deýim kerek edi. Aýzyma sol bir aýyz sóz túspeı-aq qoıdy. Ótirik kólgirsı almadym. Joq degende marqumnyń aldyndaǵy sońǵy paryzymdy atqarýǵa ishimnen bir kúsh pe, kek pe, renish pe — áıteýir bir nárse jibermeı, álgi sózderdi aıttyrmaı, aýzymdy jaýyp tastaǵandaı kúı keshtim.

— Ne boldy, «álgi bala», meni abańa joqtaý aıtyp, qaıǵyra almaıdy dediń be? — Aýyr únsizdikti jeńgem buzdy. Meniń basymdaǵy oıdy oqyp qoıǵandaı tap basyp aıtty. Úndemedim. Úndegende ne deımin. — Ákesinen qashyp, balalardyń bári tentirep ketti. Baıǵusymnyń janazasyna árqaısysy bir syltaý aıtyp, eshbiri de qaralaryn kórsetpedi. Quran oqytyp qoı dep aqsha salyp jiberipti. Aqshalarynyń keregi ne maǵan? Ózderi kerek!.. Kelmedi. Myna balam ekeýimiz ǵana qaldyq, — dedi janymyzda bir tizerlep otyrǵan úlken balasyn kórsetip, — osy ulymdy eptep úılendirip alsam, ákesiniń qara shańyraǵyna ıe bolyp qalsa, men de abańnyń janyna keter edim...

Nebir-nebir alqaly jıyndarda, nebir-nebir bıznes-forýmdarda, halyqpen kezdesýlerde sandýǵashtaı saıraǵanymmen, jeńgemniń aldynda tilim baılanyp, bir sóz aıta almaı otyrǵanyma ózimdi-ózim jek kórip kettim.

— «Álgi bala», shyj-byj jasap jibereıin? — dep jeńgem ornynan qozǵalmaqshy edi, men:

— Jeńge, áýre bolmańyz, qazir qaıtadan áýejaıǵa jetýim kerek, — dedim.

— Nege munsha asyǵyp?

— Jumys qoı, jeńge.

— Arnaıy abańyzǵa keldińiz be? Kelmeı-aq qoıý kerek edi. Moldalar da araqtan ólgenge janaza buıyrmaıdy dep, janazaǵa kelmeı qoıdy, basqa aýyldan molda aldyrdym emes pe...

Bul jaıynda az ǵana habarym bar edi. Bir aýyldasym aıtyp bergen. Ádeıi meni kózime shuqyǵysy kelip aıtqan.  

Endi turaıyn dep jatsam, jeńgem baıqap qalyp, ulyna:

— Abańa nan alyp kel, aýyz tısin! — dedi.

Ol maǵan bir bútin nandy qoltyǵyna qysyp alyp kele jatqan-dy. Eki qadamdaı qalǵanda birdeme degendeı boldy da, kenet shalqasynan qulap, beti-aýzy qaltyrap-dirildep, aýzynan appaq kóbik aǵyp, eki aıaǵymen aspandy tepkilep jata qaldy. Men shoshyp kettim. Denem titirkenip, júregim zyrq ete túsip, aýzyma tyǵyldy. Anasy onyń ústinde báıek bola qaldy da, maǵan jalynyshty qarap:

— Biz ózimiz, «álgi bala»... Siz bara berińiz... Jumystan qalmańyz... — dedi.

Men asyqqan boıda jolǵa shyqtym...

Jol boıy qulaǵymnan jeńgemniń joqtaýy ketpeı, jańǵyryp estile berdi... estile berdi...

2019 jyl, mamyr-maýsymQyrǵyz tilinen aýdarǵan Gúlnur Qyranbaıqyzy

---