InfoHub Logo

«Jetim» degen sóz qazaq halqyna jat, degenmen qazirgi tańda qoǵamdaǵy eń bir etek alyp otyrǵan ózekti máselelerdiń biri bolyp otyrǵany eshkimge jasyryn emes. Ne sebepti qoǵamda jetim jáne ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalar kóbeıýde, olarǵa kimniń jany ashyp, kim járdemdesedi, kim qamqor bolyp, kim nazarǵa alýda. Bul suraqtarǵa jaýap alý qıyn, jaýap alsaq ta odan qorytyndy shyǵarý múmkin emes. Qazaqta «Jetim kórseń jebeı júr», «Jetimniń kóz jasy ýdan da ashshy» degen sózderine qaramastan bul máseleniń kúrdelenip kele jatqany jasyryn emes. Sol sebepti jastardyń boıynda qaıyrymdylyq sezimin uıalatyp, óskeleń urpaqty rýhanı jaǵynan tárbıelep, taǵdyr tálkegine ushyrap, ata-ananyń qaraýynsyz qalǵan balalarǵa qoǵamnyń nazaryn aýdarý qajet-aq. 

Árıne, barlyq qyz balasyna kúıe jaqpaımyn. Alaıda, bir qumalaq bir qaryn maıdy shiritetini barlyǵymyzǵa belgili emes pe? Al er jigitterimiz qazaq qyzynyń, ıaǵnı, óz «qaryndasynyń» namysyn taptaıdy, jaýapkershilik degendi atymen bilmeıdi. Ia, boıyndaǵy aryn emes, betindegi árleýin oılaǵan qazaq qyzy men óne boıy qumarlyqqa, oı-sanasy aqymaqtyqqa tolǵan qazaq jigitiniń arqasynda talaı qazaq sábıi ana qamqorlyǵy men áke ulaǵatynan qol úzip, jetim atanyp jatqan jaıy bar. Sondaı jetimder sany, ókinishimizge oraı, kún sanap artyp keledi. Bul bizdiń qazaq qoǵamyna tóngen úlken qaýip, qaterli dert. Osy derttiń asqynyp ketýin aldyn-alý Qazaqstannyń bolashaǵy – jastardyń qolynda.

Búginde respýblıkamyzda júz elýden astam jetimder úıi bar. Jyl saıyn qazaǵymnyń qara domalaq uldary men qara kóz qyzdary sheteldik azamattardyń qamqorlyqtaryna ıe bolýda. QR Statısıka komıtetiniń málimetine súıensek,1999-2014 jyldar aralyǵynda 8169 sábıdi sheteldikter  asyrap alǵan. Sońǵy on jylda qazaqstandyq jetim balalar álemniń otyzǵa jýyq eline áketilgen. Bul jaǵdaıymyz esh jaramas. Balalar úıine hál jaǵdaıyn bilý maqsatynda  ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń aǵa-oqytýshysy Áltaeva Nursulý Saýranbekqyzynyń bastaýymen jáne 4 kýrs dintanýshy stýdentterimen «Qaıyrymdy qala» jobasy aıasynda atty balalar úıine bardyq. 

Qurmetti, qazaq jastary! Qazaq qyzy jáne qazaq jigiti degen abyroıly atqa saı bolaıyq! Jetimin jylatpaǵan, jesirin qańǵytpaǵan, qarttaryn qadirlegen qoǵamymyzdy qaıta jańǵyrtaıyq!   

Aıjan jáne Aıshabıbi

---