Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Shońnyń sálemdemesi

Shoń men Shorman tós qaǵysyp dos bolypty desedi. Ekeýiniń arasynda syılyqqa túıe de, bıe de júredi. Shorman baılyǵymen, barymtashylyǵymen áıgili bolsa, Shoń sheshendik, tapqyrlyq, qyzyl tilimen dańqy shyqqan. Shorman el-jurtyn ózi qamshynyń úıirýimen bılep-tóstese, endigi urpaqty sheshendik dálmarlyqpen qarapaıym buqarany aýzyna qaratýmen bılep ústemdik júrgizýge Mustafany daıyndaǵan desedi.

Buǵan oraı azdaǵan dinı saýaty bar Mustafa óz zamandastarynyń qataryna attylyǵa jol, jaıaýǵa sóz bermegen.Shorman balasynózornyna saılaıtynjyly elinen tórt-bes myrzalaryn ertip, Shońdosynyń elineeki kúımemen attandyrǵan. Mustafa bastaǵan bir top óńsheń óleńshi-dombyrashy, seri jigitter Shońnyńesiginiń aldyna kelip-aq qalady. Árıne, Shormannyń bul jigitterdi eki-úshkúngeqonaqqa jiberýi — dosy Shońnyń yqylasyn taný bolsa, ekinshi, balasynyń el ustar aldynda Shońnyń sheshendik utymdy sózderinen ǵıbrat alsyndegen maqsaty edi.

QonaqtardySHońnyń qonaq kútetin jigitteri qarsy alyp, aq otaýǵa ornalastyryp jaıǵastyrady. Qonaq asyna eki bıeni tel emgen qulyn soıady. Jas qyz-kelinshekterine balaýsa toqty sybaǵa bolady. Qazaqtyń mádenı ádet-ǵurpymen altybaqan tigilip, búkil eldiń jastary úsh kún, úsh tún májilis qurady. Aqyndar óleń aıtady, sheshender sóz saıysyna túsedi, tipti kishigirim kúres te uıymdastyrylǵan desedi. Qyzyq dýman kóńildi ótedi. Ókinishke oraı, úsh-tórt kúnge sozylǵan májiliste Mustafanyń eshkimge sózden des bermeýi kóńilde kúdik qaldyrǵan edi.

Tórtinshi kúni jigitter eline oralarda Shoń Mustafanyń arysyna aq ingen baılaıdy. Mustafa «attyń jelisine ere almaıdy ǵoı» dep renish bildirgenine qaramaı Shormannyń «Shubary» jelse jeledi, shapsa jelisin ulǵaıta túsedi dep eriksiz baılatqyzǵan. Páýeskege miner aldynda: «Myn bir hatty ákeńe bershi, shyraǵym», — dep usynǵan eki tumarsha búktelgen qaǵazdy Mustafa qaltasyna sala salǵan-dy.

Oralǵan balasynyń aldynan shyǵyp, dosy Shońnyń qalaı qarsy alǵanyn bilgenshe asyǵady Shorman. Dám-tuz jaǵynan eshbir kemshilik joqtyǵyn arystaǵy aq ingen-aq aıtyp tur.

Sonda:

— Al, balam, kim ne sóıledi? Nendeı úlgi sóz uqtyń? — degen saýalǵa Mustafa:

— Áke, úsh kúnge ózim jetim. Sóıleýshiler bolǵan joq, aýzyma qarady da otyrdy, — deıdi, — aıtpaqshy, umytyp barady ekem ǵoı, myna bir hat bergen edi, — dep baıaǵy tumarsha qaǵazdy usynǵan. Shorman oqysa:

«Aqyly munyń kóp eken,
Aqylynyń ushy-qıyry joq eken.
Biraq, biraq aqylyna
Aıǵyr salǵan joq eken», —

dep jazypty Shoń. Sonda Shorman sanyn bir-aq soqty desedi.

— Oıbaı, balam, ... bet aldy eshbir sózge qonaq bermeı laǵa bergensiń ǵoı. Elden er, erden er aspaıdy. El bolǵan soń ár  eldiń óz shesheni, óz aqyny, óz batyry, óz palýany bolady ǵoı. Áperbaqandyǵyńdy áıgilep kelgen ekensiń ǵoı, — dep ókinish aıtypty.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama