InfoHub Logo

Taqyryby: Jyl basyna talasqan haıýanattar

Maqsaty: Balalarǵa on eki jyl ataýlary týraly túsindirý. Balalardy dostyqqa, bir - birin syılaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi:Sýretter, plakattar, úntaspa.
Ádis - tásilderi: túsindirý, suraq - jaýap, oıyn túrleri.

Motıvasıalyq qozǵaýshy kezeń.
Tárbıeshiniń is - áreketi:
Shattyq sheńberi.
Balalar men birge qaıtalaıdy.
- Búgin bizdiń oqý is - áreketimizge kóptegen qonaqtar keldi. Barlyǵymyz amandasaıyq.
Oqý is - áreket túri: Til damytý.

Balalardyń is - áreketi:
Qýan, shattan, alaqaı,
Qýanatyn kún búgin.
Qaıyrly tań, qaıyrly kún,
Kúlip shyqty kún búgin.
- Sálemetsizder me, apaılar!

İzdený uıymdastyrýshylyq kezeńi.

- Balalar qazir jyldyq qaı mezgili eken?
- Qys mezgiliniń aılaryn atańdarshy?
- Jeltoqsan aıynda qandaı merekeler bar?
- Durys, jaraısyńdar.
- Balalar biz jylan jylyn shyǵaryp salyp, jylqy jylyn qarsy alamyz.
Oqý is - áreketimizdiń taqyryby:
«Jyl basyna talasqan haıýanattar»
- Balalar bizge qonaqqa kimder kelip otyr eken?
- Osy haıýanattardyń jyl basyna qalaı talasqanyn myna úntaspadan tyńdap kórelik.
- Al, endi osy ertegi keıipkerlerin ár qaısymyz rólge bólip oınap kóremiz be?
Tárbıeshi ertegini bastaıdy.
- Burynǵy ótken zamanda haıýanattar jınalyp, Jyl basy bolýǵa talasypty.
- Jylqy aıtypty: Men alysty jaqyn qylamyn. Kúshimdi bolsa kóredi, sútimdi bolsa ishedi, Qylymnan arqan jip esedi. Adamǵa menen paıdaly mal joq, jyl basy men bolamyn.
Sonda túıe oǵan: Sen adamnyń jumysyn qylsań, qulqynyń úshin qul boldyń. Men sen kótere almaıtyn aýyrdy kóterip, neshe aıshylyq jerlerge baramyn. Ash boldym dep sen sıaqty arpa, suly suramaımyn. Kóde, jýsan jep tabylsa sý iship, tabylmasa shólge de shydap júre beremin. Jyl basy bolýǵa men laıyqtymyn!- dedi.

Barys: - Toqta, toqta kerbez túıe! Sen boıyńa senseń men kúshime senemin, endeshe nege men jyl basy bolmaımyn? Barystyń áni;
Sıyr turyp: - Adam egin ekse, jer jyrtsa men kerekpin. Olar sútimdi ishedi, qurt, maıymdy jeıdi, Jyl basy bolýǵa men laıyqpyn.
It turyp: - Men bolmasam senderdiń barlyqtaryńdy qasqyr jep qoıar edi, men baqtashymyn.
Ulý: - Nege kúshtiler jyl basy bolý kerek. Jyl basy bolý úshin aqyl men oı kerek.

Átesh: - Men jyl basymyn, erte turyp, tań atty dep habar beremin.
Qoı: - Men bolmasam qazaq úıin nemen jabar edi? Júnimnen kıiz basady, jabaǵymnan kıim tigedi, arqan jip esedi. Sútimnen qurt, maı alady, sharýaǵa menen paıdalyraǵyń joq, jyl basy men bolamyn.
Tyshqan: - Talasqannan esh nárse ónbes, jyldy qarap turalyq, kim birinshi kúnniń kózin kórse sol jyl basy bolmaq.
Ańdar jınalyp bir oıyn oınaıdy. Al túıe bolsa oınaǵysy kelmeı, aýlaqtaý jerge baryp uıyqtaıdy.
- Dostar tań atyp, kún shyqqansha biraz ýaqyt bar, kelińder bir oıyn oınaıyq.

Oıyn: «Kim tez boıaıdy»

Balalar sýretterdi boıaıdy.
Sergitý kezeńi.
Jyldy qarap turalyq,
Oıyn saýyq quraıyq.
Buryn kórgen batyrdy,
Jyl basy dep uǵaıyq.
Tyshqan qýlyq oılaıdy
Kelispeske qoımaıdy,
Shyǵyp alyp túıeniń,
Órkeshimen oınaıdy

Oıyn: maqal mátelderdi kim shapshań jattaıdy
Mal ósirseń qoı ósir,
Ónimi onyń kól kósir.

Jylqyda ót joq,
Qusta sút joq.

Attan taı ozady,
Atadan bala ozady.

Maldy jaqsy baqqanyń
Ózińe abyroı tapqanyń.
Maldy jaman baqqanyń
Kelgen baqty qaqqanyń.

Oıyn: Jumbaq sheshý.
Iir - ıir denesi
Saharanyń kemesi
Ashshy shópter tamaǵy,
Shólge shydap baǵady. (Túıe)

Jer astynda jezdekem aty kisineıdi. (Tyshqan)

Esek qulaqty,
Mysyq aıaqty,
Túıe erindi,
Eshki quıryqty. (Qoıan)

- Balalar endi bir jumbaq bar barlyǵymyz kózimizdi jumamyz,
sol kezde kún shyǵady, oıynnyń qyzyǵyna túsken ańdar muny baıqamaı da qalady tek baıqaǵan tyshqan bolady.
- Alaqaı, alaqaı
Kúndi kórdim alaqaı.
Qýlyǵymmen, aqylymmen,
Bárin jeńdim alaqaı.
- Bárekeldi! Mine naǵyz jyl basy aqyldy tyshqan boldy. Qalǵan haıýanattar men kórdim, men kórdim dep alǵa jyljyp jytty. Al túıe bolsa sol uıyqtaǵan jerinde, kúndi kóre almaı, jyl ataýynan qur qalypty.
Túıeni oıatyp: Túıe myrza, sen áli mańqıyp uıyqtap jatyrmysyń! Myna jurt jyldy bólisip te aldy. Kel kimnen keıin kim bolǵanyn bileıik.
Hormen: Tyshqan, sıyr, barys, qoıan, ulý, jylan, qoı, meshin, taýyq, ıt, dońyzdy sanap jattap bilip qoı.

Reflekstik túzetý kezeńi.
- Sony men balalar ertegi senderge unady ma? Búgingi oqý is - áreketimizde ne óttik?
- Jaraısyńdar, barlyǵyńda jaqsy qatystyńdar. Jyl ataýlaryn senderge úırený úshin berip jiberdim, jattap alyńdar. Búgin oqý is - áreketimiz aıaqtaldy, apaılarǵa saý bolyńyz aıtamyz.

Kútiletin nátıje: Bilý tıis: Jyl attaryn bilý kerek. Úırený kerek: Ertegini keıiptendirý, keıipkerdiń júrisindegi, qımylyndaǵy, daýysyndaǵy erekshelikti beıneleý.