InfoHub Logo

Júkti áıelderdi mazalaıtyn kóp jaǵdaılardyń biri ishektiń fızıologıalyq turǵyda qıdan ózindiginen tazarýynyń kesheýildeýi bolyp tabylady. Bul jaǵdaı júkti áıelderdiń úshten eki bóliginde, bosanǵannan keıin úshten bir bóliginde kezdesetin kórinedi. Fızıologıalyq jaǵdaıda ishekke túsken taǵam jıyrma tórt saǵattyń ishinde tasymaldanyp syrtqa shyǵýy tıis. Eger úlken dáretke otyrmaý úsh kúnge jáne odan da uzaqqa jalǵassa, ish qatý bolyp sanalady.

Júkti áıelderde ishtiń qatýy jatyrdyń ishekti qysyp, onyń tasymaldaý qyzmetine bóget bolýy, sondaı-aq áıel aǵzasynda bólinetin prostaglandın degen bıologıalyq belsendi zattyń kóptep bólinip, ishektiń ózindiginen júıeli túrde qozǵalý jumysyn tómendetýine baılanysty. Kóp ǵalymdar júktilik kezinde turaqty túrde kóbeıip otyratyn progestoron degen bıologıalyq belsendi zat ishektiń ózdiginshe júıeli túrde qozǵalysyna keri áserin tıgizedi dep sanaıdy. İshektiń qalypty jaǵdaıdan tys qozǵalýy jatyrdyń jıyrylýyna ákelip soqsa, bunyń bári merziminen buryn bosanýǵa da sebepker. Al ishektiń belgili mólsherde fızıologıalyq qalypty jaǵdaıda jıyrylyp turýy jatyrdyń qalypty jaǵdaıda bolýyna birden-bir demeý.

Bastapqyda júkti áıelder ish qatýyn jasyrady, tek ishektiń qalypty jumysy qıyndap, ishtiń kebýi, úlken dáretke otyra almaý, ishte aýyrsynýdyń paıda bolýy, aýyzǵa jáne tilge ashshy dám kelý, t.b. belgiler paıda bolǵanda ǵana dárigerge júginetin kórinedi. İsh qatýdyń jatyrdaǵy sharanaǵa tikeleı áseri joq. Degenmen júkti áıel ish qatýǵa jol bermes úshin kúnine 4-5 ret tamaqtanyp, suıyqty jetkilikti mólsherde ishýi, ish kepken jaǵdaıda ishektiń jumysyn jaqsartatyn shóp tunbalaryn (túımedaǵy tundyrmasy), belsendirilgen kómir (aktıvırovannyı ýgol) ishkeni jón. Taǵamnyń quramynda kóp mólsherde taǵamdyq talshyqtar, selúlozalar bolýy kerek. Sábiz, qyzanaq, qıar, qyzylsha, asqabaq ta mol bolǵany durys. Tómengi suryp unynan daıarlanǵan taǵam, qyshqyltym sút ónimderi, aıran, ósimdik maıy jáne qara órik paıdaly.

Qara órikten jemis shyrynyn daıarlaýǵa bolady. Ol úshin 100 gr qara órik, 2 quty qaınaǵan sý, 40 gr qant qosyp qaınatasyz. Bul sýsyndy tamaq aldynda 50 gramnan kúnine 2-3 ret ishedi.

Taza aýada júrý, jeńil gımnastıka ish qatýdan saqtaıdy. Kakao, shokolad, qoıý shaı, kofe, aq unnan pisirilgen taǵam ishek jumysyn aýyrlatyp, ishtiń qatýyna sebep bolady. Júkti áıeldiń ishi qatyp, joǵaryda aıtylǵan amal-tásilder kómektespese, ishektiń qozǵalý jumysyn jaqsartatyn dári-dármek qoldanýǵa týra keledi.

Sonymen, ish qatýdyń aldyn alý úshin:

1 .Tamaqtaný tártibin saqtaý;

2. Dene jattyǵýlaryn oryndaý;

3.  Jetkilikti mólsherde suıyq ishý (táýligine 1000-1200 ml).
 
N. B. LI, joǵarǵy sanatty dáriger

---