InfoHub Logo

Jumbaqtar – qazaq halyq aýyz ádebıeti ishinde atadan balaǵa mura retinde berilip, erte zamannan bastap búgingi kúnge deıin damý, ósý, tolyǵý ústinde kele jatqan asyl mura. Jumbaqtardyń asyldyq qasıeti, onyń dúnıege kelýi sonaý erte zaman bolsa da, búgingi bizdiń dáýirimizde qajettiligi kúsheıip mán – mańyzynyń artyp otyrǵandyǵynda.
Jumbaqtar halyq aýyz ádebıeti ishinde usaq janrlar qataryna jatady. Jańyltpashtar, maqal – mátelder, t. b. Sıaqty usaq janrlar dep atlǵanymen, jumbaqtar – halyq aýyz ádebıetiniń kúrdeli bir salasy.
Jumbaqtar balalardyń baıqaǵyshtyq, zerektik qasıetin damytyp, aqyl – oıyn arttyrady, kórgen – bilgen nárselerdiń bárine oı júgirtip, ózgesheligin, uqsastyǵyn tanyp izdenýshilikke úıretedi jáne oıdy jınaqy, yqsham ıtý sheberligin jetildiredi.

Jumbaqtar – qazaq halyq aýyz ádebıeti ishinde atadan balaǵa mura retinde berilip, erte zamannan bastap búgingi kúnge deıin damý, ósý, tolyǵý ústinde kele jatqan asyl mura.
Qazaq tili sabaqtarynda jumbaqtardy qoldaný oqýshylardyń sabaqqa belsendilikterin arttyryp, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge daǵdylandyrady.
Halyq jumbaqtaryn fonetıkany, leksıkany, sóz taptaryn oqytýda, jalpy qazaq tili sabaqtarynda paıdalaný óte tıimdi. Birinshiden, balalar jumbaqty sheshe otyryp fonetıkalyq, morfologıalyq taldaý jasaıdy, sóz taptaryna ajyratady. Ekinshiden, jumbaq balanyń oı - órisin, qıalyn damytýǵa, talǵamy men tanymyn ósirýge, poezıany súıýge tárbıeleıdi. Úshinshiden, balalardy halqymyzdyń asyl muralarymen sýsyndatyp, ulttyq tárbıe beredi. Mazmuny jaǵynan ultymyzdyń asyl muralaryn dáripteıtindeı, balanyń boıyna ozyq ádet - ǵuryp, salt - dástúrlerdi, birtindep sińiretindeı, ımandylyqqa, izgilikke, tárbıeleıtindeı materıaldar árbir sabaqta kórinis taýyp otyrýy týraly Jalpy bilim beretin mekteptiń bastaýysh satysyna arnalǵan oqý baǵdarlamalarynda kórsetilgen. Jumbaq adamdy oılanýǵa májbúr etetin oı jattyǵýy ǵana emes, ol balany baıqaǵyshtyqqa, kóńil zerektigine, kóp qasıetterdiń ishinen eń mándisin ajyrata biletin talǵampazdyqqa, aınaladaǵy ómirdi tanı bilýge de úıretedi. Sondaı - aq jumbaq balany óz oıyn jınaqtap, az sózben jetkize bilýge tárbıeleıdi. Jumbaq tapqyrlyqty, bilimdilikti kerek etedi. Ol aınaladaǵy ómirdi tanı bilýge úıretedi

Qazaq tili sabaqtarynda jumbaqtardy paıdalanýdyń mańyzy.
Birinshiden praktıkalyq daǵdyny qalyptastyrý úshin júrgiziletin dybystyq taldaýǵa materıal retinde paıdalanýǵa bolady.

Ekinshiden, jumbaqtardyń sheshimin tabý oqýshynyń oılaý qabiletin, shyǵarmashylyq qabiletin damytý jáne sóıleý mádenıetin jetildirýde úlken qyzmet atqarady.
Úshinshiden, jumbaqtar bul jerde oqýshylardy halqymyzdyń asyl qazynasymen sýsyndatyp, ulttyq tálim - tárbıe berýge septigin tıgizedi.
Tórtinshiden, oqýshylardyń sabaqqa belsendiligin arttyryp, sabaqtyń qyzyqty ótýinde ózindik orny bolady, ıaǵnı, sabaqtyń joǵarǵy deńgeıde ótýinde muǵalimge senimdi kómekshi.
Negizinen, jumbaqtardy qazaq tilin oqytýda paıdalanýdyń múmkindigi orasan zor. Jumbaqtardy árbir sabaqta óz ornymen tıimdi paıdalana bilý muǵalimniń sheberligine, shyǵarmashylyq jumysyna baılanysty.
Qustar týraly jumbaqtar
Janýarlar týraly jumbaqtar
Jándikter, qumyrsqalar týraly jumbaqtar
Jemis - jıdekter, kókónister, egis, ósimdikter týraly jumbaqtar
Qys týraly jumbaqtar
Jıhaz týraly jumbaqtar
Kólik týraly jumbaqtar
Ot pen jaryq týraly jumbaqtar
Qural – saımandar týraly jumbaqtar
Kıimder týraly jumbaqtar
Ydys – aıaq jáne basqa da úı jabdyqtary týraly jumbaqtar
Taǵamdar týraly jumbaqtar
Sport týraly jumbaqtar
Adam jáne onyń dene músheleri týraly jumbaqtar
Oqý – bilim jáne onyń quraldary týraly jumbaqtar
Mamandyqtar týraly jumbaqtar
Kıiz úı jáne onyń jabdyqtary týraly jumbaqtar