InfoHub Logo

Kóbelekter-kórkimen kóz tartatyn tirshilik ıegerleri. Tym qysqa ómir súrgenimen, Tabıǵat anaǵa tıgizer paıdasy orasan. Kóbelekter jaıynda qyzyqty derektermen tanys bolyńyz:

• Lepıdopterologıa-kóbelekterdi zertteıtin ǵylym salasy.

• Attakus Atlas-eń úlken kóbelek ókilderiniń qatarynan tabylady. Olar túngi ýaqytta tirshilik etedi, keıbir ǵalymdar ony qusqa da balaıdy. Sebebi, kóbelektiń qanatynyń uzyndyǵy-30 sm.

• Álemdegi eń kishkene kóbelek-Anglıanyń Kanar aralynan kezdesedi. Onyń uzyndyǵy, nebári 2 mm.

• Keıbir kóbelekter ár kún saıyn myń jumyrtqa salady.

• Kóbelekterde estý múshesi tym nashar. Esesine, olar jaýynan qorǵanar sátte dybystyq belgini sezedi.

• Eýropa elderinde kóbelekterge erekshe nazar aýdarady. Al, Qytaı, Úndistan jáne Ońtústik Amerıka syndy alpaýyt elderde ony azyq retinde paıdalanbaıdy.

• Barlyq kóbelekterdiń salmaǵy, shamamen eseptesek,  eki raýshan gúliniń salmaǵyna teń.

• Kóbelekter-tozańdatqyshtardyń qataryna enedi jáne olar 60 km/saǵ jyldamdyqpen ushady.

• Búginde kóbelekterdiń 165 myńǵa jýyq túri bar.

• Bul tabıǵat mekendeýshileri-stressten qutylýǵa septigin tıgizedi. Iá, Stokgolm qalasynyń dárigerleri osy tujyrymdamamen kelisip, arnaıy tájirıbeler júrgizgeni anyqtaldy.

• Kóbelekter Arktıkada da kún keshedi. Arktıkalyq kóbelekter tússiz bolyp kelýi múmkin. Olar qanatynyń túsi arqyly jaýynan qorǵana alady.

• Keıbir kóbelekter janýarlardyń kóz jasymen qorektenedi.

• Kóbelekterdiń dám reseptorlary tabanynda ornalasqan. Sonymen qatar kóbelek kózi 6000 myńǵa jýyq lınzadan turady.

• Kóbelekterdiń qanatyn jıý arqyly tańǵajaıyp týyndy jasasańyz bolady. Árıne, eger qanat sany-4,5 mln bolsa ǵana. Bir tań qalarlyǵy-álemde osyndaı jolmen salynǵan sýretteme bar eken. Bul týyndy "Jaýyngerdiń shynaıy senimi" dep atalady. Onyń ıesi-Kım Ir Sen atty sheteldik adam.

Arýjan Samıdın

---