Kóktemgi ormanǵa saıahat
Taqyryby: Kóktemgi ormanǵa saıahat
2 – shi sábıler tobyna arnalǵan uıymdastyrylǵan oqý is – áreketiniń tehnologıalyq kartasy.
Bilim salalary: qatynas, tanym, shyǵarmashylyq.
Maqsaty: 1. Baılanystyryp sóıleý: tárbıeshimen birge qysqa áńgime qurastyra bilýge, dybystardy anyq aıtýǵa úıretý; Sózdik qorlaryn molaıtý;
2. Kólem: zattardy uzyndyǵy jáne enine qaraı salystyra bilýge úıretý;
Keńistikti baǵdarlaý: baǵytty anyqtaýǵa úıretý: artqa, alǵa, ońǵa, solǵa, joǵary, tómen;
Geometrıalyq fıgýralar: olardy ataı bilýge, tanı bilýge, salystyrýǵa, ajyratýǵa, uqsastyǵy men aıyrmashylyǵyn taba bilýge úıretý.
3. Beıneleý óneri: sýret salýdyń dástúrli emes ádisin qoldanyp, jarmaǵa saýsaqpen kóktemniń eń basty belgisi – kúnniń sýretin salǵyzý;
4. Belsendilikke tárbıeleý, psıhıkalyq prosester men jaǵymdy emosıalardy damytýǵa múmkindik týǵyzý.
Tehnologıalyq qamtamasyz etý:
Oıynshyqtar: qarǵa, tıin, túlki, aıý, eki jolaqsha –«ózen»: jińishke, qysqa, jalpaq, uzyn, úlken sharshy, «kemeni» qurastyrýdyń syzbasy, sýretter: aǵashtar, gúlder, jándikter, janýarlar, kún.
Mýzyka: «Ormannyń dybysy» (« Zvýkı lesa»).
Júrý barysy:
Pedagog:- Balalar, bizdiń topqa ne ushyp kelgenin qarańdarshy. Qarǵa bizge kóktemgi ormanǵa shaqyrý qaǵazyn alyp kelipti.
- Balalar, orman qashyqta, biz onda qalaı jetemiz? ( avtobýspen, kememen, ushaqpen, poezben). Tipti qarǵa bizge poezǵa bılet te ákelipti. Rahmet, saǵan qarǵa! (balalarǵa pishinder túrindegi bıletter taratylady.)
- Balalar, bıletterińdi muqıat qarap, poezdiń vagondaryndaǵy oryndaryńa otyryńdar. Durys otyrdyńyzdar, jaraısyńdar, endi kóktemgi ormanǵa qaraı saıahatqa attanaıyq. Bizder kóp turǵyny bar úlken qalanyń janynan ótip baramyz, káne olarmen qolymyzdy bulǵap sálemdeseıik. Mine kóktemgi ormanǵa da keldik.
- Balalar, mine ormannyń shetine de jettik. Bizderdi orman turǵyndary qarsylap jatyr.
Balalar tıindi, túlkini, aıýdy tanyp jatyr.
- Túlkiniń syrtqy túri qandaı?
- Onyń sarǵysh tústi mamyq júni, úlken quıryǵy bar. Ol ormanda tirshilik etedi.
- Túlki qalaı júredi?
- Ol bylaı júredi: ol olja izdep júrgenin eshkim bilmesin dep quıryǵymen izin ketirip júredi.(balalar túlkiniń júrisin salyp kórsetedi.)
- Aıýdyń syrtqy túri qandaı?
- Onyń túsi qońyr, ózi úlken ári qolapaısyz, aıaǵy qısyq bolady. Ol bylaı júredi.(balalar aıýdyń júrisin salady.)
- Aıý qandaı dybys shyǵarady?
- Ol ur – yr, yr.... dep dybys shyǵarady.
- Al tıin qandaı bolady?
- Tıin kishkentaı mamyq júndi, onyń uzyndaý ári mamyq quıryǵy bolady. Ol jańǵaq shaǵyp, butadan butaǵa sekirip júredi.
- Balalar, qarańdarshy ózender bizdiń jolymyzdy jaýyp tur. Ózi nesheý? (2)
Olar qandaı? (jińishke – qysqa, jalpaq – uzyn). Jińishke, ózennen qalaı arǵy betke ótýge bolady?(attap, sekirip). Al jalpaq ózennen she? (júzip ótý kerek). Nemen júzip ótemiz? (qaıyqpen, salmen).
- Men senderge sharshydan keme qurastyryp ótýdi usynamyn. Men senderge aıtyp turam, al sender rombydan jasaısyńdar. Joǵary jáne tómengi buryshtaryn ózińe qaraı búkteseńder, kámpıt shyǵady. Al qazir teń etip ekige búkteımiz. Mine bizdiń kememiz de daıyn boldy. Endi ózenniń kelesi jaǵasyna shyǵatyn boldyq. Jaraısyńdar!
- Balalar, bizder kóńildi alańqaıǵa kelip jettik. Keremet ádemi eken! Ádemi gúlder ósip tur, jándikter ushyp júr.
- Aralar ushyp júr. Yzyldap ushyp, tozań jınap júr. J - j - j - j.
Tárbıeshi jándikterdiń sýretterin kórsetip turady, al balalar olardy beıneleıdi.
- Bir mezette qaıdan ekeni belgisiz masalar ushyp keldi. Alystan yzyńdary estiledi: z - z - z - z. Jaqyndaǵan saıyn qattyraq estiledi: z - z - z - z - z. Kishkentaı masalar: z - z - z - z.
- Butanyń astynan kirpini kórip qaldyq. Ol tikenderin kújireıtip, «fyr – fyr – fyr»- dep qoıady, kishkentaı kirpi de « fyr – fyr» dep ózinshe qorqytady.
- Oı, oı mynaý ne? Jylan ǵoı ysyldap jyljyp kele jatqan: s - s - s - s.
- Keıde aǵashtardan japyraq úzilip túsedi: sh - sh - sh – sh - sh dep sýsyldaıdy.
- Toqyldaqtyń «toq – toq» - dep aǵashty soǵyp jatqany estiledi.
Mynaý pyr – pyr etip ushyp júrgender neler eken: bular – shegirtkeler eken. Olardan qońyzdar da qalmaı j - j - j - j dep ushady. Quıryǵyn bulǵańdatyp tıin butaqqa sekirip ketti. Kóbelekterdi aıtsańshy keremet, sansyz!
Qanattary ádemi,
Qyzyl - jasyl kóbelek.
Gúlge qonyp qalypty
Bir ǵajaıyp keremet.
Bar dalany jaınatyp,
Gúlden - gúlge qonady.
Kóbelektiń qanaty
Gúldeı ásem bolady.
Metalofonnyń daýsy estildi. Tárbıeshi kúnniń sýretin shyǵaryp iledi.
Balalar óleń joldaryn tárbıeshimen birge qaıtalaıdy:
Altyn kún, jarqyra, jarqyra!
Aspanda qus bolyp qalyqta!
Jerdiń betin nurlandyr!
Teńizde júz balyq bop.
Jer betine tirshilik seýip!
Balalardy saýyqtyr!
- Kún sáýlesin tógip tur ma? Sender kúnniń sýretin neden bastap salar edińder?
- Durys, eń áýeli sheńber syzyp alasyńdar. Sodan keıin kúnniń sáýlelerin salamyz. Qansha sáýle salasyńdar? Qarańdar, mende kún bar, al senderde ázirge joq. Sender árqaısyń kúnniń sýretin salyńdarshy, kóktemgi ormannyń ishi jarqyraı tússin!( Balalar jarma salynǵan ydystarǵa kelip, saýsaqtarymen kúnniń sýretin salady.
- Qandaı keremet sýret salǵansyńdar! Kóktemde taza aýaǵa shyǵyp sergigiń kelip, betińdi kún shapaǵyna tosyp, alaqandaryńdy kúnge sozyp, jylytyp alyp, beterińdi sıpaısyńdar. Osylaısha sizder kúnniń jylýyn sezinesińder. Dál osylaı kún jer betin jylytatynyn túsinesińder.
- Balalar, senderge kóktemgi ormanǵa jasaǵan saıahat unady ma? Esterińde erekshe ne qaldy? Sender jaraısyńdar, tapsyrmalardy oryndadyńdar. Endi balabaqshamyzǵa qaıtatyn kez keldi. Biz keri ushaqpen qaıtamyz.
- Qane motordy qyzdyramyz! R - r – r – r.
- Alaqaı, biz aspanda ushyp baramyz!
2 – shi sábıler tobyna arnalǵan uıymdastyrylǵan oqý is – áreketiniń tehnologıalyq kartasy.
Bilim salalary: qatynas, tanym, shyǵarmashylyq.
Maqsaty: 1. Baılanystyryp sóıleý: tárbıeshimen birge qysqa áńgime qurastyra bilýge, dybystardy anyq aıtýǵa úıretý; Sózdik qorlaryn molaıtý;
2. Kólem: zattardy uzyndyǵy jáne enine qaraı salystyra bilýge úıretý;
Keńistikti baǵdarlaý: baǵytty anyqtaýǵa úıretý: artqa, alǵa, ońǵa, solǵa, joǵary, tómen;
Geometrıalyq fıgýralar: olardy ataı bilýge, tanı bilýge, salystyrýǵa, ajyratýǵa, uqsastyǵy men aıyrmashylyǵyn taba bilýge úıretý.
3. Beıneleý óneri: sýret salýdyń dástúrli emes ádisin qoldanyp, jarmaǵa saýsaqpen kóktemniń eń basty belgisi – kúnniń sýretin salǵyzý;
4. Belsendilikke tárbıeleý, psıhıkalyq prosester men jaǵymdy emosıalardy damytýǵa múmkindik týǵyzý.
Tehnologıalyq qamtamasyz etý:
Oıynshyqtar: qarǵa, tıin, túlki, aıý, eki jolaqsha –«ózen»: jińishke, qysqa, jalpaq, uzyn, úlken sharshy, «kemeni» qurastyrýdyń syzbasy, sýretter: aǵashtar, gúlder, jándikter, janýarlar, kún.
Mýzyka: «Ormannyń dybysy» (« Zvýkı lesa»).
Júrý barysy:
Pedagog:- Balalar, bizdiń topqa ne ushyp kelgenin qarańdarshy. Qarǵa bizge kóktemgi ormanǵa shaqyrý qaǵazyn alyp kelipti.
- Balalar, orman qashyqta, biz onda qalaı jetemiz? ( avtobýspen, kememen, ushaqpen, poezben). Tipti qarǵa bizge poezǵa bılet te ákelipti. Rahmet, saǵan qarǵa! (balalarǵa pishinder túrindegi bıletter taratylady.)
- Balalar, bıletterińdi muqıat qarap, poezdiń vagondaryndaǵy oryndaryńa otyryńdar. Durys otyrdyńyzdar, jaraısyńdar, endi kóktemgi ormanǵa qaraı saıahatqa attanaıyq. Bizder kóp turǵyny bar úlken qalanyń janynan ótip baramyz, káne olarmen qolymyzdy bulǵap sálemdeseıik. Mine kóktemgi ormanǵa da keldik.
- Balalar, mine ormannyń shetine de jettik. Bizderdi orman turǵyndary qarsylap jatyr.
Balalar tıindi, túlkini, aıýdy tanyp jatyr.
- Túlkiniń syrtqy túri qandaı?
- Onyń sarǵysh tústi mamyq júni, úlken quıryǵy bar. Ol ormanda tirshilik etedi.
- Túlki qalaı júredi?
- Ol bylaı júredi: ol olja izdep júrgenin eshkim bilmesin dep quıryǵymen izin ketirip júredi.(balalar túlkiniń júrisin salyp kórsetedi.)
- Aıýdyń syrtqy túri qandaı?
- Onyń túsi qońyr, ózi úlken ári qolapaısyz, aıaǵy qısyq bolady. Ol bylaı júredi.(balalar aıýdyń júrisin salady.)
- Aıý qandaı dybys shyǵarady?
- Ol ur – yr, yr.... dep dybys shyǵarady.
- Al tıin qandaı bolady?
- Tıin kishkentaı mamyq júndi, onyń uzyndaý ári mamyq quıryǵy bolady. Ol jańǵaq shaǵyp, butadan butaǵa sekirip júredi.
- Balalar, qarańdarshy ózender bizdiń jolymyzdy jaýyp tur. Ózi nesheý? (2)
Olar qandaı? (jińishke – qysqa, jalpaq – uzyn). Jińishke, ózennen qalaı arǵy betke ótýge bolady?(attap, sekirip). Al jalpaq ózennen she? (júzip ótý kerek). Nemen júzip ótemiz? (qaıyqpen, salmen).
- Men senderge sharshydan keme qurastyryp ótýdi usynamyn. Men senderge aıtyp turam, al sender rombydan jasaısyńdar. Joǵary jáne tómengi buryshtaryn ózińe qaraı búkteseńder, kámpıt shyǵady. Al qazir teń etip ekige búkteımiz. Mine bizdiń kememiz de daıyn boldy. Endi ózenniń kelesi jaǵasyna shyǵatyn boldyq. Jaraısyńdar!
- Balalar, bizder kóńildi alańqaıǵa kelip jettik. Keremet ádemi eken! Ádemi gúlder ósip tur, jándikter ushyp júr.
- Aralar ushyp júr. Yzyldap ushyp, tozań jınap júr. J - j - j - j.
Tárbıeshi jándikterdiń sýretterin kórsetip turady, al balalar olardy beıneleıdi.
- Bir mezette qaıdan ekeni belgisiz masalar ushyp keldi. Alystan yzyńdary estiledi: z - z - z - z. Jaqyndaǵan saıyn qattyraq estiledi: z - z - z - z - z. Kishkentaı masalar: z - z - z - z.
- Butanyń astynan kirpini kórip qaldyq. Ol tikenderin kújireıtip, «fyr – fyr – fyr»- dep qoıady, kishkentaı kirpi de « fyr – fyr» dep ózinshe qorqytady.
- Oı, oı mynaý ne? Jylan ǵoı ysyldap jyljyp kele jatqan: s - s - s - s.
- Keıde aǵashtardan japyraq úzilip túsedi: sh - sh - sh – sh - sh dep sýsyldaıdy.
- Toqyldaqtyń «toq – toq» - dep aǵashty soǵyp jatqany estiledi.
Mynaý pyr – pyr etip ushyp júrgender neler eken: bular – shegirtkeler eken. Olardan qońyzdar da qalmaı j - j - j - j dep ushady. Quıryǵyn bulǵańdatyp tıin butaqqa sekirip ketti. Kóbelekterdi aıtsańshy keremet, sansyz!
Qanattary ádemi,
Qyzyl - jasyl kóbelek.
Gúlge qonyp qalypty
Bir ǵajaıyp keremet.
Bar dalany jaınatyp,
Gúlden - gúlge qonady.
Kóbelektiń qanaty
Gúldeı ásem bolady.
Metalofonnyń daýsy estildi. Tárbıeshi kúnniń sýretin shyǵaryp iledi.
Balalar óleń joldaryn tárbıeshimen birge qaıtalaıdy:
Altyn kún, jarqyra, jarqyra!
Aspanda qus bolyp qalyqta!
Jerdiń betin nurlandyr!
Teńizde júz balyq bop.
Jer betine tirshilik seýip!
Balalardy saýyqtyr!
- Kún sáýlesin tógip tur ma? Sender kúnniń sýretin neden bastap salar edińder?
- Durys, eń áýeli sheńber syzyp alasyńdar. Sodan keıin kúnniń sáýlelerin salamyz. Qansha sáýle salasyńdar? Qarańdar, mende kún bar, al senderde ázirge joq. Sender árqaısyń kúnniń sýretin salyńdarshy, kóktemgi ormannyń ishi jarqyraı tússin!( Balalar jarma salynǵan ydystarǵa kelip, saýsaqtarymen kúnniń sýretin salady.
- Qandaı keremet sýret salǵansyńdar! Kóktemde taza aýaǵa shyǵyp sergigiń kelip, betińdi kún shapaǵyna tosyp, alaqandaryńdy kúnge sozyp, jylytyp alyp, beterińdi sıpaısyńdar. Osylaısha sizder kúnniń jylýyn sezinesińder. Dál osylaı kún jer betin jylytatynyn túsinesińder.
- Balalar, senderge kóktemgi ormanǵa jasaǵan saıahat unady ma? Esterińde erekshe ne qaldy? Sender jaraısyńdar, tapsyrmalardy oryndadyńdar. Endi balabaqshamyzǵa qaıtatyn kez keldi. Biz keri ushaqpen qaıtamyz.
- Qane motordy qyzdyramyz! R - r – r – r.
- Alaqaı, biz aspanda ushyp baramyz!
You Might Also Like
