InfoHub Logo

Covid-19 pandemıasy Qazaqstan  ekonomıkasyna edáýir áserin tıgizgeni biz aıtpaı-aq aıqyn baıqalǵany ras. Eń aldymen elimizde myńdaǵan kásipkerler jumysyn ýaqytsha toqtata turdy. Sonyń saldarynan adamdar aqysyz qalyp, 42500 járdemaqyǵa qarap qalǵany shyn. İndet oqýǵa da aıtarlyqtaı teris áserin tıgize otyra, saýatsyzdyqtyń kóbeıýine jol ashty desemde bolady. Ekonomıka demekshi, Qazaqstan bıligi koronavırýstyń taralýyn toqtatýǵa tyrysyp jatqan tusta eldiń eksportqa shyǵaratyn negizgi shıkizaty - munaı kúrt arzandap, jyǵylǵan ústine judyryq bolyp tıdi. Shıkizat óndirý salasynda birdeı eki problema paıda bolǵanǵa uqsaıdy. Álemdik indetke aınalǵan bul vırýs shoý-bıznes pen kınosalasyna da keri áserin tıgizdi. Al dál qazirgi ýaqytta vırýs qanshalyqty báseńdedi? Saqtyq sharalary elimizde saqtalyp jatyr ma? Elimizde ótken jylǵydaı sıtýasıalar qaıtalanyp jatsa, memleket qanshalyqty qorǵanýǵa daıyn? Osy kókeıtestik suraqtar bizdi alańdatyp qana qoımaı, osy suraqtardyń jaýabyn joǵarylardan bilgimiz keletini de bar.  

Meniń oıymsha, eń aldymen shekteýdi kezeń-kezeńimen ashqany durys. Úı qamaýy odan ári sozyla berse, halyqqa aýyr tıýi múmkin. Ár adamnyń tirshiligi bar, kún kórýi kerek. Karantınde onyń bári toqyrap, toqtap qaldy. Árıne, vırýs túbegeıli joıylyp ketken joq. Biraq qazir seıilip, báseńdedi.

Saqtaný sharasy:

Profılaktıkalyq 5 shara

Densaýlyq saqtaý mınıstrligi profılaktıkalyq 5 sharany turaqty isteýge keńes beredi:

 • qol men betti sabynmen jıi jáne muqıat jýý;

 • qolǵa arnalǵan spırttik antıseptıkterdi qoldaný;

 • kóp adam jınalǵan oryndardan aýlaq bolý;

 • naýqas adamdarmen baılanysqa túspeý;

 • salqyn tıý belgileri (dene qyzýynyń kóterilýi, murynnyń bitelýi, jótel, tamaqtyń aýrýy) paıda bolǵanda mindetti túrde dereý úıge jedel járdem shaqyrý qajet.  

Kúnderdiń kúni qaýipti indet keri sheginip, kúshin joıatynyna senemiz. Tek ol úshin karantın men oqshaýlanýdyń ózi jetkiliksiz. Vaksına kerek. Qazirgi tańda koronavırýsqa qarsy ekpe jasap shyǵarý úshin álemdik zertteýshiler aıanbaı ter tógip jatyr. Dese de olardyń eshqaısysy búginge deıin kóńil qýantarlyq qorytyndy jasaı almady.

Qortyndylaı kele, ár adam óz densaýlyǵyna alańdaıtyny ras. Negizinde saqtyq sharalaryn memleket emes, ózimizden bastaý alýymyz kerek dep oılaımyn. Olaı deıtinim, jumyla kótergen júk jeńil demekshi, ózimiz saqtyq sharalaryn saqtap, aıtylǵan erejelerge baǵynyp, der kezinde emdik sharalardy alyp otyrsaq vırýstyń bolýyn báseńdete túsetinimizdi túsinýimiz kerek. Dese de, «saqtyqta qorlyq joq» demekshi, mamandardyń aıtýynsha, ár adam jeke tazalyǵyna qaraýy tıis. Al, eger bas aýrýy, sýyq tıý, keýde tusynyń aýyrsynýy, pnevmonıa, qaltyraý, dene qyzýynyń kóterilýi  sıaqty belgiler baıqalsa, 103 nómirine habarlasý kerek ekenin bilgenderińiz jón.

Kasımbek Janel

---