InfoHub Logo

Úı tapsyrmasy: Kóshpeli mal sharýashylyǵynyń qalyptasýy men damýy. (prezentasıasymen)
İ 1 Adamzat balasy tarıhynyń ejelgi kezeńi neshege bólinedi. Olar qaısylar
2 Ejelgi zaman tarıhyn dáýirlerge bóliný nege negizdeledi
3Tas quraldaryn paıdalanylǵan kezeń
4 Mys quraldaryn paıdalanǵan kezeń
5 Qola quraldar óndiriske engen kezeń
6 Al adam balasy temirdi oılap taýyp odan qural jasaǵan kezeń
7 Qazaqstanda erte dáýirde temirdi qashan paıdalanyp bastaǵan
8 Temir óndirýdiń qarapaıym tásili
9 Olarda mal baǵýdyń kóshpeli túrine kóshý qashan qalyptasa bastady

İİ Kóshpeli mal sharýashylyǵynyń paıda bolý sebepteri
1. Tabıǵatta qurǵaqshylyq bet alyp jaýyn shashyn azaıdy. Eginshilik men shuǵyldaný qıyndady
2. At abzelderin jetildirý jylqyny kólik retinde paıdalanýǵa múmkindik berdi
3. Mal basynyń kóbeıýi jańa jaıylymdardy qajet etti

Jańa taqyryp: Kóshpeli baqtashylyq - sharýashylyqtyń negizgi túri

İİİ Sýret pen jumys (slaıd kórsetiledi)

İV Qaı túlik qaı jerdi qalaıtynyn aıt
Jańa taqyryp
Kóshpeli baqtashylyq – sharýashylyqtyń negizgi túri
Sabaqtyń maqsaty
- Kóshpeliler ómiri, sharýashylyǵy malynyń túrleri, otyryqshylyq pen kóshpeliliktiń aıyrmashylyǵyn túsindirý
- Sharýashylyqqa beıim eńbekqumar otan súıgish azamat tárbıeleý

Jospary
1. Dástúrli mal sharýashylyǵyndaǵy kóshi - qon.
2. Kóshpeli mal sharýashylyǵynyń túrleri.
3. Kóshpelilerdiń baspanasy.
4. Kóshpeliler neni bilýge tıis edi.

İ. Dástúrli mal sharýashylyǵyndaǵy kóshi - qon.
Jaılaý
Kókteý
Kúzeý
Qystaý

Qazaqstannyń shóldi aýdandarynda shóptiń túri.
288 Shóptiń túri
109 Sıyr men jylqy jeıdi
148 Túıe jeıdi
167 Qoı jeıdi
180 Sortań shóptiń túri
132 Qoı jeıdi
24 Sıyr ǵana jeıdi

İİ. Kóshpeli mal sharýashylyǵynyń túrleri.
1 Batys jáne Ortalyq Qazaqstanda taza kóshpeli turmys qalyptasty
2 Shyǵys Qazaqstanda Altaı men Tán-SHan taýlarynda Jetisýdiń taýly aımaqtarynda jartylaı kóshpeli mal sharýashylyǵy damydy.
3 Qazaqstanyń ońtústiginde Syrdarıa Shý Keles ózenderiniń ańǵarynda otyryqshy sharýashylyq damydy.

İİİ Kóshpelilerdiń baspanasy
Kıiz úıdiń reti

IV. Kóshpeliler neni bilýge tıis edi
1 Qorshaǵan tabıǵatty túsiný bilýi tıis edi
2 Qıyn jaǵdaıda qalmaý úshin jyldyń qaı mezgilinde sýdyń tasıtynyn bilýi kerek
3 Kóshýdiń qysqa - da ár túrli joldaryn bilýi kerek

Sabaqty bekitý
Mátin men jumys
1 Qazaqstan dalalarynda shamamen b z b 2 myń j – yń sońyna qaraı....................
shuǵyldanýdyń paıdasyz ekeni belgili boldy
3 Kóshpeli mal sharýashylyǵy artyq.................... alýǵa................ múmkindik berdi
2 Dala turǵyndary sharýashylyqtyń jańa tásili -....................................... oılap tapty.
4 Degenmen - de tabıǵaty ejelden eginshilik pen otyryqshylyqqa qolaıly............................. aımaǵynda jartylaı kóshpeli mal sharýashylyǵymen birge otyryqshy ómir salty.................... qatar damydy
5 Kóshpelilerdiń ózderi................. óndirdi
6 Batys Qazaqstannyń shóldi aýdandarynda...................... mańyzy asa zor boldy. Munda............. az ustaldy. Al ońtústigi........... ósirýge tıimdi edi

Sergitý sáti
Qazaqtardyń negizgi tórt túlikten alǵan ónimderin ata
1. Qoı ------------------------------------------------------- Jylqy
Tóli qozy ------------------------------------------------- Tóli qulyn
Piri shopan ata ------------------------------------------- Piri Qambar ata
Azyq - túlik ónimderi et, bujy --------------------- Azyq - túlik ónimderi: et, qymyz
Kıim - keshek jáne t. b buıymdar ----------------- Kıim - keshek jáne t. b buıymdar
Shulyq jempir bas kıim ton

2. Sıyr ------------------------------------------------------ Túıe
Tóli buzaý --------------------------------------------------- Tóli bota
Piri Zeńgibaba ---------------------------------------------- Piri Oısylqara
Azyq - túlik ónimderi et, qatyq aıran -------------- Azyq - túlik ónimderi et shubat qurt
Kıim - keshek jáne t. b buıymdar etik sómke ----- Kıim - keshek jáne t. b buıymdar kórpe ton ishik, ----------------------------------------------------------------------jempir, kúrteshe

Kıiz úıdiń qurylysy
1 kerege
2 ýyq
3 shańyraq
4 syqyrlaýyq
5 tabaldyryq
6 mańdaısha
7 taıanysh
Kóshpelilerdiń jańalyqtary
Sandar sóıleıdi

Venn dıagramasy
Kıiz úı men qazirgi úıdi salystyrý
Uqsastyǵy jyly adamdar turady esigi bar ishinde jıhaz bolady
Aıyrmashylyǵy kóshpeli túndik jınalady qurady
Jaryq tereze eden burysh qabyrǵa tóbe

Baǵalaý
Úıge tapsyrma: «Kóshpeli ómir salty» taqyrybynda áńgime qurastyr