II kishkentaılar tobynda sýret sabaǵyna arnalǵan sabaq úlgileri
II kishkentaılar tobynda sýret sabaǵyna arnalǵan sabaq úlgileri.
Jas mamanǵa kómek.
Balanyń jan - jaqty damýyna áser etetin basty tárbıe estetıkalyq tárbıe berý. Oǵan sýret salý, japsyrý, qurastyrý, músindeý sabaqtary arqyly bala ózin qorshaǵan týraly óz túsinikterin qalyptastyryp, damıdy. Sondyqtan da mektep jasyna deıingi bala úshin beıneleý óneriniń mańyzy zor. Bul balaǵa zor qýanysh syılap, jaǵymdy kóńil kúı qalyptastyra otyryp, shyǵarmashylyq qabiletiniń damýyna zor yqpal etedi.
Beıneleý óneri sabaqtary basqa sabaqtarmen tyǵyz qarym - qatynasta bolýy kerek. Mysaly sýret sabaǵynda dóńgelekke uqsas zattardy salǵan kezde matemetıka sabaqtarynda sheńbermen tanystyrý, til damytý sabaqtarynda dop týraly taqpaq jattatqyzý, músindeý sabaqtarynda doptardy músindeý usynylsa dóńgelek týraly túsinikteri jaqsy qalyptasady. Beriletin taqyryptar balalardy qyzyqtyratyndaı tanys bolýy qajet.
Beıneleý óneri sabaqtarynyń negizgi maqsaty balalardyń shyǵarmashylyǵyn arttyrý bolǵandyqtan sabaqta balanyń belsendiligin, óz betimen jumys isteýine jaǵdaı jasalǵany durys. Sabaqtarda úlgini kóp jaǵdaıda qoldanbaý kerek. Tek balalarǵa tanys emes ádis - tásilderdi qoldaný kezinde qoldanǵan jón. Sabaq sońynda tárbıeshi balalardyń jumystaryn túgeldeı taqtaǵa ilip, talqylaıdy.
Talqylaý mindetti túrde ár sabaq sońynda júrgizilip otyrýy tıis. Sonda bala óz oıyn sýret arqyly bere bilýge, ár túrli ádis - tásilderdi qoldana bilý joldaryn ıgeredi. Nátıje tapsyrmamen baılanysty bolýy qajet. Talqylaý balalardyń belsendi aralasýymen ótkeni durys. Talqylaýǵa tárbıeshi baǵyt berip otyrady. Kishi toptarda sábıler sýretterdiń ashyq tústi boıaýlaryna qýansa, úlken toptarda talap kúsheıe túsedi. Olar gúldiń sabaqtary men japyraqtary salyndy dep aıtyp qoımaı, gúlder alqyzyl, japyraqtary uzynshaq jasyl, sabaqtary sál ıilip turǵandaı dep sıpattama beredi. Ekinshi kishkentaılar tobynda saýsaqpen salý ádisin qoldanbaǵan jón. Óıtkeni balalar boıaýǵa qyzyǵyp ony aýyzdaryna salýy múmkin. Tárbıeshiniń daýysy jaıly, qulaqqa jaǵymdy estilýi kerek.
Sýret salý barysynda ártúrli saýsaq jattyǵýlaryn qoldanyp otyrsa, balanyń usaq qol motorıkasy damyp, este saqtaý qabiletiniń damýyna kóp septigin tıgizedi. Balany qazaq halqynyń keremet qol óneri týraly túsinikterin tereń damytý maqsatynda ekinshi kishkentaılar tobynan bastap ulttyq oıý - órnketerdi qoldanyp ártúrli sýretterdi salýdy usyný. Kelesi toptarda oıý - órnektermen tanystyrý jalǵasa beredi.
Balalardyń jumys nátıjelerin ata - analarmen birge qarap, talqylasa, bala ózine nazar aýdarǵanyn sezip, óz betimen jumys isteýge degen talpynysy kúsheıe túsedi. Balalardyń sýret kórmesin balabaqshada jıirek uıymdastyrý kerek. Ár balaǵa jeke jumys papkasyn ashyp, balanyń eńbekterin túgeldeı jınaqtap otyrý qajet. Bul balanyń jumysynyń nátıjesi men jetken jetistikteri, alda qandaı baǵytta jumys isteý kerektiginiń kórsetkishi bolyp tabylady. Ony balanyń ata - anasymen talqylaǵan jón. Sabaq úlgilerin jazǵan kezde ártúrli metodıkalyq nusqaýlar men balalar jýrnaldarynan úzindiler qoldandym. Qazaq tilinde ádistemelik nusqaýlyqtar óte az. Sondyqtan da tárbıeshiler orys tilinen aýdarady nemese ártúrli jýrnaldardan jınaqtaıdy.
Bul sabaqtar sizderge unasa eresekter tobyna arnalǵan sabaqtardy da usyna alamyn. Tárbıeshiler sabaqtarǵa ártúrli jumbaqtar men óleńderdi, jańyltpashtardy qosýlaryna bolady.
İİ kishi top
Taqyryby: Qaǵaz, qaryndashpen tanystyrý.
Maqsaty: Balalardy qaryndashpen sýret sala bilýge úıretý. Oılaı bilý qabiletin damytý. Ásemdikti sezine bilýge tárbıeleý.
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Balalarǵa qaǵaz, qaryndash kórsetip, olarǵa qaǵazda qaryndashpen sýret salýǵa bolatynyn túsindirý. Oń qolymen qaryndashty qalaı durys ustaı bilýge bolatynyn kórsetip, al sol qolymen qaǵazdy ustap turý kerektigin kórsetý. Qaǵazǵa ár túrli syzyqtar salyp kórsetý (ırek, túzý, qısyq syzyqtar).
Qaǵazǵa túsken syzyqtarǵa nazar aýdarý. Ol syzyqtardy belgili bir zattarǵa uqsatý.
Balalarǵa qaryndashty ustap sýret salýdy usyný. Sýret salý barysynda balalardyń qaryndashty qalaı ustaǵanyna nazar aýdarý. Ne salǵandaryn suraý.
Biz ne bildik?
- Qaryndashtar ár tústi bolady.
- Olarmen ár túrli zattardy beıneleýge bolady.
2. Sýret
Aq jaýyn
Kerekti zat: kók tústi qaryndash.
Maqsaty: qorshaǵan ortaǵa bolǵan áserin beıneleı bilýge úıretý. Sýret salýǵa degen yntasyn damytý. Tabıǵatty súıýge tárbıeleý.
Jaý - jaý, jańbyr, jaý jańbyr,
Jerdiń shańy basylsyn
Gúldiń aýzy ashylsyn
Ekken egin kóktesin
Bizge nandy kóp bersin
Baý - baqshalar gúldensin.
Sender jańbyr jaýǵanyn baqyladyńdar ma? Jańbyr joǵarydan tómenge qaraı jaýady
Jerge túsken tamshylar sýdan jasalǵan jipteı bolyp kórinedi eken. Jańbyr tamshylaryn salýdyń birneshe ádis - tásilderin kórsetý. (qysqa, uzyn syzyqtar, núkteler). Qaryndashty durys ustatyp, ózderine sýret salýdy usyný. Sýret salý tásiliniń durystyǵyna nazar aýdarý. Sabaq sońynda barlyq sýretterdi qarap, qaı jerde kúshti nóser, qaı jerde aq jaýyn beınelengenin tańdap alý.
Biz ne bildik?
- Jaýyn tabıǵat qubylystarynyń biri.
- Jaýyn tamshylary uzyn, qysqa syzyqtarǵa uqsaıdy. Olar túzý.
3. Túrli tústi jipter
Maqsaty: túzý syzyqtardy joǵarydan tómen qaraı salýǵa úıretý. Qaryndashty durys ustaı bilý qabiletin damytý. Ádeptilikke tárbıeleý.
Barysy: Balaǵa qaǵazǵa japsyrylǵan jipterdi kórsetý. Jipter jýan, tústeri ashyq bolýy qajet. Olardyń túzý ekendigine nazar aýdarý. Saýsaqpen jiptiń ústin sıpalaý. Balalarǵa sýret salýdy usyný. Qaryndashty durys ustaýyna nazar aýdarý. Boıaýlardy aýystyryp, boıaýlaryna qoldaý jasaý. Sabaq sońynda balalardyń nazaryn qanshama túrli tústi jipter salǵanyna aýdarý.
Biz ne bildik:
- Jipter túrli tústi bolady.
- Syzyqty joǵarydan tómenge qaraı salýǵa bolady.
Jas mamanǵa kómek.
Balanyń jan - jaqty damýyna áser etetin basty tárbıe estetıkalyq tárbıe berý. Oǵan sýret salý, japsyrý, qurastyrý, músindeý sabaqtary arqyly bala ózin qorshaǵan týraly óz túsinikterin qalyptastyryp, damıdy. Sondyqtan da mektep jasyna deıingi bala úshin beıneleý óneriniń mańyzy zor. Bul balaǵa zor qýanysh syılap, jaǵymdy kóńil kúı qalyptastyra otyryp, shyǵarmashylyq qabiletiniń damýyna zor yqpal etedi.
Beıneleý óneri sabaqtary basqa sabaqtarmen tyǵyz qarym - qatynasta bolýy kerek. Mysaly sýret sabaǵynda dóńgelekke uqsas zattardy salǵan kezde matemetıka sabaqtarynda sheńbermen tanystyrý, til damytý sabaqtarynda dop týraly taqpaq jattatqyzý, músindeý sabaqtarynda doptardy músindeý usynylsa dóńgelek týraly túsinikteri jaqsy qalyptasady. Beriletin taqyryptar balalardy qyzyqtyratyndaı tanys bolýy qajet.
Beıneleý óneri sabaqtarynyń negizgi maqsaty balalardyń shyǵarmashylyǵyn arttyrý bolǵandyqtan sabaqta balanyń belsendiligin, óz betimen jumys isteýine jaǵdaı jasalǵany durys. Sabaqtarda úlgini kóp jaǵdaıda qoldanbaý kerek. Tek balalarǵa tanys emes ádis - tásilderdi qoldaný kezinde qoldanǵan jón. Sabaq sońynda tárbıeshi balalardyń jumystaryn túgeldeı taqtaǵa ilip, talqylaıdy.
Talqylaý mindetti túrde ár sabaq sońynda júrgizilip otyrýy tıis. Sonda bala óz oıyn sýret arqyly bere bilýge, ár túrli ádis - tásilderdi qoldana bilý joldaryn ıgeredi. Nátıje tapsyrmamen baılanysty bolýy qajet. Talqylaý balalardyń belsendi aralasýymen ótkeni durys. Talqylaýǵa tárbıeshi baǵyt berip otyrady. Kishi toptarda sábıler sýretterdiń ashyq tústi boıaýlaryna qýansa, úlken toptarda talap kúsheıe túsedi. Olar gúldiń sabaqtary men japyraqtary salyndy dep aıtyp qoımaı, gúlder alqyzyl, japyraqtary uzynshaq jasyl, sabaqtary sál ıilip turǵandaı dep sıpattama beredi. Ekinshi kishkentaılar tobynda saýsaqpen salý ádisin qoldanbaǵan jón. Óıtkeni balalar boıaýǵa qyzyǵyp ony aýyzdaryna salýy múmkin. Tárbıeshiniń daýysy jaıly, qulaqqa jaǵymdy estilýi kerek.
Sýret salý barysynda ártúrli saýsaq jattyǵýlaryn qoldanyp otyrsa, balanyń usaq qol motorıkasy damyp, este saqtaý qabiletiniń damýyna kóp septigin tıgizedi. Balany qazaq halqynyń keremet qol óneri týraly túsinikterin tereń damytý maqsatynda ekinshi kishkentaılar tobynan bastap ulttyq oıý - órnketerdi qoldanyp ártúrli sýretterdi salýdy usyný. Kelesi toptarda oıý - órnektermen tanystyrý jalǵasa beredi.
Balalardyń jumys nátıjelerin ata - analarmen birge qarap, talqylasa, bala ózine nazar aýdarǵanyn sezip, óz betimen jumys isteýge degen talpynysy kúsheıe túsedi. Balalardyń sýret kórmesin balabaqshada jıirek uıymdastyrý kerek. Ár balaǵa jeke jumys papkasyn ashyp, balanyń eńbekterin túgeldeı jınaqtap otyrý qajet. Bul balanyń jumysynyń nátıjesi men jetken jetistikteri, alda qandaı baǵytta jumys isteý kerektiginiń kórsetkishi bolyp tabylady. Ony balanyń ata - anasymen talqylaǵan jón. Sabaq úlgilerin jazǵan kezde ártúrli metodıkalyq nusqaýlar men balalar jýrnaldarynan úzindiler qoldandym. Qazaq tilinde ádistemelik nusqaýlyqtar óte az. Sondyqtan da tárbıeshiler orys tilinen aýdarady nemese ártúrli jýrnaldardan jınaqtaıdy.
Bul sabaqtar sizderge unasa eresekter tobyna arnalǵan sabaqtardy da usyna alamyn. Tárbıeshiler sabaqtarǵa ártúrli jumbaqtar men óleńderdi, jańyltpashtardy qosýlaryna bolady.
İİ kishi top
Taqyryby: Qaǵaz, qaryndashpen tanystyrý.
Maqsaty: Balalardy qaryndashpen sýret sala bilýge úıretý. Oılaı bilý qabiletin damytý. Ásemdikti sezine bilýge tárbıeleý.
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Balalarǵa qaǵaz, qaryndash kórsetip, olarǵa qaǵazda qaryndashpen sýret salýǵa bolatynyn túsindirý. Oń qolymen qaryndashty qalaı durys ustaı bilýge bolatynyn kórsetip, al sol qolymen qaǵazdy ustap turý kerektigin kórsetý. Qaǵazǵa ár túrli syzyqtar salyp kórsetý (ırek, túzý, qısyq syzyqtar).
Qaǵazǵa túsken syzyqtarǵa nazar aýdarý. Ol syzyqtardy belgili bir zattarǵa uqsatý.
Balalarǵa qaryndashty ustap sýret salýdy usyný. Sýret salý barysynda balalardyń qaryndashty qalaı ustaǵanyna nazar aýdarý. Ne salǵandaryn suraý.
Biz ne bildik?
- Qaryndashtar ár tústi bolady.
- Olarmen ár túrli zattardy beıneleýge bolady.
2. Sýret
Aq jaýyn
Kerekti zat: kók tústi qaryndash.
Maqsaty: qorshaǵan ortaǵa bolǵan áserin beıneleı bilýge úıretý. Sýret salýǵa degen yntasyn damytý. Tabıǵatty súıýge tárbıeleý.
Jaý - jaý, jańbyr, jaý jańbyr,
Jerdiń shańy basylsyn
Gúldiń aýzy ashylsyn
Ekken egin kóktesin
Bizge nandy kóp bersin
Baý - baqshalar gúldensin.
Sender jańbyr jaýǵanyn baqyladyńdar ma? Jańbyr joǵarydan tómenge qaraı jaýady
Jerge túsken tamshylar sýdan jasalǵan jipteı bolyp kórinedi eken. Jańbyr tamshylaryn salýdyń birneshe ádis - tásilderin kórsetý. (qysqa, uzyn syzyqtar, núkteler). Qaryndashty durys ustatyp, ózderine sýret salýdy usyný. Sýret salý tásiliniń durystyǵyna nazar aýdarý. Sabaq sońynda barlyq sýretterdi qarap, qaı jerde kúshti nóser, qaı jerde aq jaýyn beınelengenin tańdap alý.
Biz ne bildik?
- Jaýyn tabıǵat qubylystarynyń biri.
- Jaýyn tamshylary uzyn, qysqa syzyqtarǵa uqsaıdy. Olar túzý.
3. Túrli tústi jipter
Maqsaty: túzý syzyqtardy joǵarydan tómen qaraı salýǵa úıretý. Qaryndashty durys ustaı bilý qabiletin damytý. Ádeptilikke tárbıeleý.
Barysy: Balaǵa qaǵazǵa japsyrylǵan jipterdi kórsetý. Jipter jýan, tústeri ashyq bolýy qajet. Olardyń túzý ekendigine nazar aýdarý. Saýsaqpen jiptiń ústin sıpalaý. Balalarǵa sýret salýdy usyný. Qaryndashty durys ustaýyna nazar aýdarý. Boıaýlardy aýystyryp, boıaýlaryna qoldaý jasaý. Sabaq sońynda balalardyń nazaryn qanshama túrli tústi jipter salǵanyna aýdarý.
Biz ne bildik:
- Jipter túrli tústi bolady.
- Syzyqty joǵarydan tómenge qaraı salýǵa bolady.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
