InfoHub Logo

Aq eshkiniń qardaı appaq Aq laǵy enesimen birge óriste júrgen. Ol janynda syldyraı aǵyp jatqan Bulaqqa kelip, ony keship turyp sý ishti.

Taýdyń erke Bulaǵy Aq laqtyń aıaqtary men tumsyq-tanaýyn qytyqtap oınaǵandaı boldy.

Aq laq ta ony jatyrqaǵan joq. Jaǵada turǵan júkteı tasqa se­kirip shyǵyp, «máh-há-háá» dep, Bulaqpen ashyq-jarqyn áń­gimelese ketti:

— Aq bulaq, seniń sýyń sondaı tátti, sap-salqyn eken. Shólim qanyp, raqattanyp qaldym. Sen mundaı sýdy qaıdan alasyń?

— Jaqsy lebizińe raqmet, Aq laq. Men sýdy kádimgi bastaýlardan alamyn, — dedi Bulaq.

— Bastaý degen nemene ol?

— Bastaý degen — bizdiń bastalatyn kózimiz, jer asty sýynyń jer betine shyǵyp jatqan jeri.

— Sonda qalaı boldy ózi?! Jerdiń astynda da sý bar ma?! — dep Laq tańǵala surady.

— O-hoo! Bar bolǵanda qandaı! Jer astynda qum, tas, saz-bal­shyqtarmen aralasyp jatqan sýlar ǵana emes, úlken-úlken kólder de bar, — dedi Bulaq syldyrap.

— O-ho-hoo! — dep qaıran qaldy Laq. — Sonda jer astyna sol sýlar qaıdan keledi?

— Jer astyna ol sýlar jer betindegi sýlardan jáne jerge sińgen jaýyn-shashyn sýynan keledi.

— E-e, solaı ma? Aıtpaqshy, osy jaýyn-shashyn neden jaýady ózi?

— Jaýyn-shashyn ba? Ol ana aspandaǵy bulttan jaýady.

Aq laq aspanǵa qarap turyp:

— Bul bulttar neden paıda bolady? — dedi.

— Bult pa, bult degen sýdyń býlanýynan paıda bolady.

— Sonshama kóp bý qaıdan shyǵady?

— Ol ózen-kól, teńiz-muhıt sýlarynan jáne qurlyq betindegi qar-muz, ósimdik, topyraqtardan shyǵady.

— Olar neden býlanady?

— Olar kún sáýlesiniń qyzýynan býlanady.

— Al endi sodan paıda bolǵan bult alys jerler men taý bastaryna qalaı barady? — dedi Laq taý jaqqa qarap.

— E-e, olar ondaı jerlerge aýa aǵysymen de, jel aıdap ta bara beredi.

— Al endi sol bulttardan jaýyn-shashyn qalaı jaýady?

— Bulttaǵy sý tozańdary salqyn aýamen aralasyp, sý tamshylaryna nemese qar krıstaldaryna aınalady. Sóıtip olar qar, jańbyr, keıde tipti burshaq bolyp ta jerge túsedi.

— Ol jaýǵan jaýyn-shashyn sýy qaıda ketedi?

— Olardyń bir bóligi jer betindegi sýlarǵa qosylady. Bir bóligi topyraq, ósimdikter arqyly qaıtadan býǵa aınalady. Endi bir bóligi jerge sińip, jer asty sýlaryna qosylady da, bastaý bolyp jer betine shyǵady. Olardan bulaq bolyp myna bizder aǵamyz. Mine, solaı, — dedi bulaq syldyrap.

— Oıpyrmaı, Aq bulaq, sen munyń bárin qaıdan bilesiń?! — dep tańǵaldy Laq.

— Meniń atym Bulaq bolǵanymen zatym sý ǵoı. Bul meniń óz ómir jolym. Sondyqtan da bilemin, — dedi Bulaq.

Aq laq endi Bulaqtyń qaıda baratynyn, odan keıin ne bolatynyn da suramaqshy edi. Biraq onyń anadaı jerde jaıylyp júrgen enesi «má-há-há-háá» dep shaqyra qaldy.

Sodan Aq laq:

— Al, dostym, aıtqan áńgimeńe raqmet. Saǵan taǵy da kelemin. Saý bol! — dep tastan sekirip túsip, enesine qaraı júgire jóneldi.

Bulaq ta óz enesi — ózenge jetýge asyǵyp, óz jolymen shapqylap bara jatty.

---