InfoHub Logo

Taqyryby: «Matematıka – aqyl – oıdyń áýeni» atty kóńildi tapqyrlar klýby» (KTK)
Maqsaty: 1. Aýyzsha jáne tez eseptep oılaýǵa;
2. Logıkalyq oılaý qabiletin damytý
3. Tapqyrlyqqa, tabandylyqqa, izdenimpazdyqqa, belsendilikke úıretý.
4. Oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý; matematıkadan alǵan bilimderin qorytyndylaý; tálim – tárbıesin, tanymdyq qabiletin arttyrý.
Kórnekiligi: Naqyl sózder, syzbalar, sýretter, slaıd
Naqyl sózder: «Sanaý men esepteý – oıdy tártipke keltiredi (Pestalosıı)
«Aqynjandy bolmasań, matematık te bola almaısyń» (S. V. Kovalevskaıa)
«Eshteńe oqymaǵan adam, eshteńe oılamaıdy da» (Denı Dıdro)
Kirispe. Qosh kelipsizder qurmetti oqýshylar, ustazdar!
Sizder matematıka jaıly kóptegen maǵlumattarmen tanyssyzdar. Sizder bir sát oılanyp kórdińizder me? Barlyq pánder qandaı da bir salany oqytyp, soǵan baǵyttaıdy. Ol baǵyt ómirde qoldanylyp, kezdesip, paıdalanylady. Al matematıka qandaı pán, neni oqytady? Soǵan jaýap berip kórelikshi.
Mysaly:
- Astronomıa páni neni oqytady?
- Juldyzdardy
- Juldyzdar shyn máninde bar ma? Bizge kórine me?
- ıá
- Bıologıa páni neni oqytady?
- ósimdikterdi
- ósimdikterdi shyn máninde bar ma? Bizge kórine me?
- ıá
- endeshe matematıka neni oqytady?
Sandardy
Sandar shyn máninde bar ma? Bizge kórine me?
- Joq
Endeshe búgin sizderdiń boılaryńyzdaǵy qabiletterińizdi shyńdaýda KTK oıynyn bastaıyq.
Qatysatyn komandalarǵa belsendilik, tapqyrlyq talap etiledi. Sáttilik tileımin!
Endigi kezekte saıysymyzdyń kezeńderine kósheıik.
İ Sálemdesý, toptyń aty
İİ Úı tapsyrmasy (kórinis, qyzyqty esep)
İİİ Jumbaq esep, jumbaq óleń
İV Sandar syry
V Maqal – mátelder ( sandar qoldanylǵan maqal – mátelder aıtý)
Vİ Matematıkalyq ataýlar «P»
Vİİ Shuǵyl jaýap
İ Ár komanda sálemdesedi, toptyń atyn jáne uranyn aıtady
İİ Úı tapsyrmasynda daıyndap kelgen kórinis, qyzyqty esepterin aıtady.
İİİ Jumbaq esep, jumbaq óleń

1. Sanǵa qosyp, alsań
Sol sannyń ózi shyǵady.
Sandy oǵan bólýge, bolmaıtynyn
Matematıkter uǵady.
Kóp adamdar ol sanǵa
Shekesinen qaraǵan.
San osin qaq bólýge
Sol sanyńyz jaraǵan (nól)
2 Jańylmastan jeteýi,
Kezek qyzmet etedi (Apta kúnderi)

3 Atadan on balamyz
Bir - bir jastan aramyz.
Qosylyp keıde basymyz,
Azaıyp keıde qalamyz
Bólinip keıde aramyz
Kóbeıip te alamyz. Ol ne? (sandar)

4 Butalardyń boıymen 11 quıryq keledi, oǵan qosa 30 sıraq sıdań – sıdań etedi
Ne deseńiz bul kórinis
Áteshter men toraılar
Jaýap bershi suraqqa,
Neshe átesh qatarda? (7 átesh)

5 Mynaý da bir sanamaq,
Ózderiń kór saralap.
Tóbeden tórt bóktergi,
Ańdypty qos kepterdi.
Shańqyldasa kók qarǵa,
Ún qospapty kóp qarǵa.
Sekem ap bir daýystan,
Bezektep bir saýysqan.
Alty belden asypty.
Tym tyraqaı qashypty.
Úsh úki úrkip ushypty
Tasqa qulap túsipti.
Jarda jeti japalaq,
Otyrǵanda qatalap,
Top – top toǵyz toqyldaq,
Qarǵa ketken topyrlap
Sóıtip, qyzyq is boldy,
Bári qansha qus boldy. (31)

İV. Sandar syry
Mıllıardtan keıingi iri sandardyń atalýy men jazylýy
109 – mıllıard
1012 – trıllıon
1015 – kvadrıllıon
1018 – kvıntıllıon
1021 – sekstıllıon
V. Maqal – mátelder ( sandar qoldanylǵan maqal – mátelder aıtý) ár komanda qansha maqal – mátel biletinderin kórsetedi.

Vİ. Matematıkalyq ataýlar
«P» árpinen bastalatyn matematıkalyq ataýlardy ataý ( kim kóp tabady)
(paralel, perpendıkýlár, prızma, paralelepıped, parallelogram, paıyz, proporsıa, pıramıda, perımetr, t. s. s)
Vİİ. Shuǵyl jaýap
İ
1. 2 men 3-tiń arasyna qandaı tańba qoıǵanda 2-den úlken, 3-ten kishi san shyǵady? (,)
2. Qatar turǵan úsh sannyń qosyndysy da, kóbeıtindisi de 6-ǵa teń. Ol qandaı san? (1, 2, 3)
3. Qandaı san barlyq sandarǵa qaldyqsyz bólinedi? (0)
4. Bala taqtaǵa 86 sanyn jazyp, joldasyna aıtty, eshqandaı amal qoldanbaı 12 – ge arttyr (98)
5. 180 0-qa (gradýs) teń burysh qalaı atalady? (jazyńqy)
İİ
1. Qandaı sannyń kez kelgen dárejesi sol sannyń ózine teń bolady? (1)
2. Eki jaǵy shektelgen túzý. ( kesindi)
3. Dáleldeý arqyly qabyldanatyn tujyrym (teorema)
4. Buryshtyń shamasyn ólsheıtin qural (transportır)
5. Kún kózi jylyna neshe ret shyǵady? (365 ret)
6. Eki núkte arqyly neshe túzý júrgizýge bolady? (bireý)
İİİ
1. Barlyq qabyrǵalary teń paralelogram (romb)
2. Barlyq qabyrǵalary teń úshburysh (teń qabyrǵaly)
3. 50-di 0, 5-ke bólińder (100)
4. 66 sanyn eshbir amal qoldanbaı ony jartysyna arttyrý kerek (99)
5. Úsh maı sham janyp turdy. Ekeýin sóndirse, nesheýi qalady? (ekeýi)

İV
1. Qandaı san barlyq sandarǵa qaldyqsyz bólinedi? (0)
2. Dáleldeýsiz qabyldanatyn tujyrym (aksıoma)
3. Kesindiniń uzyndyǵyn ólsheıtin qural (syzǵysh)
4. Ózi shyqqan buryshty qaq bóletin sáýle (bısektrısa)
5. 3, 5 taıaqtyń neshe ushy bar? (8)
Qorytyndylaý: Osymen búgingi oıynymyz máresine jetti. Qatysqandaryńyz úshin kóp rahmet! Ózderińizge qajetti maǵlumattar aldy dep esepteımin. Ádil qazylardyń qorytyndysyn tyńdap, komandalar marapattalady.