InfoHub Logo

Mádenıet – adamzat aınasynyń álemi. Mádenıet kórinisterinde adamdyq parasat pen aqyl-oı, ádemilik zattandyrylyp, ıgilikter dúnıesi quralǵan. Sonymen birge, mádenıet adamdy tulǵa deńgeıine kóteretin negizgi qural. Mádenı ónimderdi taratý, kóbeıtý, óńdeýdiń jańa jaǵdaılarynda aqparattyq-jelilik júıelerdiń damý qarqyndylyǵy jáne ózara is-áreket prınsıpteri  ǵylymı tehnıkalyq qaıta qurýlardyń túbegeıli ózgerýimen, tehnologıa salasynda kúshti damýmen sıpattalady. Soǵan oraı, búgingi tańdaǵy ózekti taqyryptyń biri – medıa-mádenıet jáne «Sandyq Qazaqstan» jobasy bolyp tabylady.

 

Medıa-mádenıettiń keń etek jaıýnyń basty sebebi aqparattandyrý men kompútenderlendirýge baılanysty. Jalpy, mundaı sandyq tehnologıalar kóptegen múmkindikterge jol ashty. Mysaly, úkimet usynǵan qyzmetterge halyq erkin qol jetkizedi, aqparat almasý jyldamdyǵy artty, jańa bıznes baǵyttaryn qalyptastyryp, jańa sandyq ónimdi qurastyrýǵa múmkindik týdy. Sonymen qatar, elimizdegi aýqymdy baǵdarlamalardyń biri – «Sandyq Qazaqstan» jobasy. Onyń basty maqsaty – halyqtyń turmysyndaǵy sandyq ekojúıeniń damý úrdisin jedeldetý arqyly Qazaqstannyń básekege qabilettiligin arttyrý.

 

«Sandyq Qazaqstan» modelin jandandyrý tórt baǵyt boıynsha júzege asady:

 

1. «Sandyq Jibek jolyn» jasaqtaý qoljetimdi, jyldam ári qorǵanysy myqty sandyq ınfraqurylymdyq jetildirýge baǵyttalady.
2. «Jasampaz qoǵamdy» qalyptastyrý arqyly sıfrly ekonomıkanyń daǵdylaryn damytyp, halyqtyń sandyq saýattylyǵyn ashýǵa múmkindik týady.
3. «Sandyq jańǵyrý» baǵyty ekonomıkanyń ár salasynda básekege qabilettilikti arttyrý maqsatynda sandyq tehnologıalardyń qoldaný boıynsha jumys isteıdi.
4. «Belsendi sandyq úkimet» elektrondy jáne mobıldi júıeniń jetilýin qamtamasyz ete otyryp, memlekettik qyzmetti jolyn jeńildetýdi qarastyrady.

«Sandyq Qazaqstan» baǵdarlamasy aıasynda memlekettiń strategıalyq mindetteri men qyzmetteri aıqyn. Eń aldymen, elimiz úshin ózekti ári mańyzdy isterdiń sheshimin tabý – negizgi mindetterdiń biri. Al sonyń ishinde, memlekettiń basqarý tıimdiligin ósirý, densaýlyq saqtaý, halyqty jumyspen qamtamasyz etý, bilim deńgeıin jetildirý jáne eńbek ónimdiligin arttyrý syndy máselelerdiń sheshimin qarastyrý júkteldi.

 

Meniń oıymsha, aqparattyq tehnologıalar ekonomıkaǵa kóptegen jańashyldyqtar ákeledi. Aqparattyq tehnologıalar arqyly bıznesti júrgizý jeńildeı túsedi. Olar halyqaralyq kelissózderdegi shyǵyn kólemin azaıtady dep oılaımyn. Sonymen qatar, olardyń kómegimen jahandyq kólemde tutas naryq qalyptasyp, tutynýshylar qoǵamy qurylady. Jahandaný – adamzatpen birge kele jatqan úrdis. Onyń aıtylýy men atalýy jańasha bolyp kóringenimen, onyń túp tamyry ejelgi tarıh qoınaýynda da jatyr. Qazirgi medıa-mádenıetti de jahandaný úrdisine qossam qatelespespin. Biraq, osy tusta bir suraq týýy múmkin, ol – jahandaný zamanynda biz elimiz ben tilimizdi saqtaı alamyz ba? – degen saýal. Shynynda, búginde Batystyń mádenıeti yqpaldy bolyp turǵany ras. Osy oraıda biz ol mádenıetten neni alýymyz, neni almaýymyz qajet ekenin eskerýimiz jón. Mádenıettiń ózi eki jolmen paıda bolady. Birinshisi – dúnıetanymnan, ekinshisi – ǵylymı- tehnıkalyq damýdan kelip shyǵatyn mádenıet. Árıne, biz bul jerden Batystyń ǵylymı-tehnıkalyq damýynan kelip shyqqan mádenıetin alýymyzǵa bolady. Al bul ǵasyrda ár qazaq jasy mýltımedıanyń qulaǵynda ozyq oınap, onyń qyr-syryn bilýi tıis dep oılaımyn. Sebebi, muny meńgerýmen biz básekege qabiletti, irgesi myqty el bolamyz.

 

Jalpy mádenıetti zertteıtin ǵylym – mádenıettaný ǵylymy. Al mádenıettaný ǵylymynyń damyp, odan ári qalyptasýyna ózindik úles qosqan ǵylym salalaryna sıpattama berýdi aıaqtaı otyryp, taǵy bir ǵylym salasyn erekshe atap ótse, artyq bolmas dep oılaımyn. Ol – belgiler men tańba júıesin zertteıtin semıotıka ǵylymy. Bul jas, ári qajetti ǵylym salasy az ýaqyt sheńberinde mádenıettaný ǵylymymen bite qaınasyp ketti qatelespespin. Meniń aıtarym, mádenıettaný – ǵylymnyń jeke salasy retinde óziniń alǵashqy qadamyn jasaýda, sondyqtan onyń bolashaǵy da zor bolmaq.

 

Qorytyndylaı kele, «Sandyq Qazaqstan» jobasy – qazirgi ǵasyrdyń damý úrdisine sáıkes qyzmet etýdi kózdeıtin baǵdarlama degim keledi. Al medıa-mádenıet – bul elimizdiń jáne búkil álemniń jarqyn bolashaǵynyń beınesi.

---