InfoHub Logo

Qazaq dalasyndaǵy sol kezeńdegi tarıhı jaǵdaıda bul úlken teńizge quıylǵan tamshydaı ǵana ózgerister edi. Qarajattyń jetispeýshiligi, oqý quraldary men oqýlyqtyń jetimsizdigi, halyqtyń turmys jaǵdaıynyń tómendigi saýatsyzdyqty joıýda úlken qıyndyq týdyrǵany barshaǵa málim. Ult janashyry Ahmet Baıtursynuly osy máselege kóregendikpen qarsy pikir aıtqanymen, bılik tarapynan onyń bilgirlik oıy eleýsiz qaldy. 1930 jyldardaǵy zulmat asharshylyq halyqtyń endi ǵana kóterilip kele jatqan eńsesin ezip, bilimge degen talpynysyna úlken tosqaýyl boldy. Degenmen qandaı zulmat, qıturqy saıası ahýaldy basynan keshirse de halyq saýattylyǵy aqyryndap bolsyn, atalmysh maqalanyń áserinen órken jaıa tústi. Ahmet Baıtursynov qazaqtyń ezilgen, adasqan, tyǵyryqqa kez kelgen hálin barynsha dál kórsetti. Osylaı bolýdyń basty sebepteri patsha úkimetiniń saıasatyna (jerge, dinge, ákimshilik saılaý júıesine tikeleı qatynasy bar) baılanysty dep túsindi, alaıda ol basty aıyp jańa dáýirge yńǵaılasa almaǵan halyqtyń ózinde dep sanady. Atalǵan maqalada «… Ata joldasy nadandyq, ónersizdik qazir qazaqtan aıyrylatyn emes. Nadandyqtyń kesapaty ór jerden-aq mańdaıymyzǵa tıse de, ata joldasymyz bolǵan soń, biz de qıyp aıyrylmaı kelemiz… Joqty barǵa teńgergen ǵylym men ónerdi kerek qylatyn qazaq az… » Osy ǵylym men ónerdi kerek qylatyn «qazaqtardyń» kóbeıýi Ahmet Baıtursynovtyń oıynsha halyqty tyǵyryqtan shyǵaratyn sara jol bolyp tabylady. Osyny uqqysy kelmegenderge, halyqty órkenıetti elder qataryna qossam dep ózin-ózi azapqa salǵanda sóz uǵyp, jóndi jolǵa túsý bylaı tursyn, onyń ózine qastandyq jasap, abaqtyǵa japtyrǵandardy A.Baıtursynov «kók esekterge teńep, ashý-yzyǵa býlyqty.
 
Ahmet Baıtursynov: «… gazet — halyqtyń kózi, qulaǵy hám tili. Adamǵa kóz, qulaq, til qandaı kerek bolsa, halyqqa gazet sondaı kerek… Jurtym dep halyqtyń aryn arlap, zaryn zarlap, halyqtyń sózin sóılep, paıdasyn qorǵap, zaryna qarsy turyp, qarǵaǵa kózin shoqytpasqa tyrysady», — degen tujyrymy arqyly «Qazaq ókpesi» atty maqalasynyń qoǵamda alatyn ornyn, onyń saıası mańyzyn aıshyqty mánin barynsha aıqyndap berdi.

---