InfoHub Logo

I.Ábdikárimov atyndaǵy agrarlyq tehnıkalyq

kolejdiń RS-24o tobynyń oqýshysy Dosjan Aqmaral

Jetekshisi: Moldabaeva Názıra Asylbekqyzy

 

«Bilim –baqtyń jibermeıtin  qazyǵy, bilimsiz  baq áldekimniń azyǵy»   ( M.Áýezov )           

Professıa – latyn sózinen shyqqan, «profession» - anyqtalǵan is, mamandyq degendi bildiredi. Mamandyq – qarapaıym ómir súrý kózi bolyp tabylatyn jáne qandaı da bir daıyndyqty, jaýapkershilikti  talap etetin eńbek qyzmetiniń  mańyzdy bóligi. Mamandyq tańdaý – taǵdyryńdy tańdaý degen sóz. Keıingi ómirde ókinbeıtindeı, óz qabileti men beıimdiligine saı kásip túrin tańdaý. Bul óte jaýapkershilikti jáne mańyzdy is. Mamandyq tańdaýda ár adam óziniń qyzyǵýshylyǵyna, qabiletine, beıimdiligine, qalaýyna súıený kerek. Sondaı –aq óz mamandyǵynyń 10 -20 jylǵa deıin óz suranysyn joǵaltpaýyna kóńil bóledi. Bul mamandyqtarǵa degen birqalypty turaqty  suranys dep atalady. Óz –ózine «Men kimmin?», «Qalaı ómir súremin?» degen suraq qoıa otyryp, jaýap taba bilý kerek. Óz isine senimdi durys tańdaǵan adam ǵana jetistikke jetedi.

«Adam óz ómirine eki nárseni tańdaýda qatelespeýi kerek: bireýi –jar tańdaý, ekinshisi –mamandyq tańdaý» dep M.Maqataev atamyz aıtqandaı, mamandyq tańdaý – jasóspirim kezdegi adam ómirindegi eń mańyzdy sheshimderdiń biri. Mynaý kóp salaly ómirde mamandyqtyń túri kóp. Árıne tańdaý jasaý ońaı emes. Eń bastysy –adam eńbekke qabiletti, zeıindi bolýy qajet jáne onyń mamandyǵy ózi ósken ortaǵa mańyzdy, baǵaly úles qosatyndyı bolýy shart. Adam eńbeginen qýanyshyn taba bilse, boıyna jańa kúsh qosylyp, eńbekke degen shabyty arta túsedi. Zor yqylas, shabytpen istegen is –tabys bıigine jetkizetin qanat. Abaı atamyz aıtqandaı : «Nege arnalsań , sony iste» dep, qashanda adam ómirden ornyn óz tańdaýymen tapqan jón. Óziniń suranysyn, qyzyǵýshylyǵyn joımaǵan keń taraǵan mamandyqtarǵa  dáriger, muǵalim jáne qurylysshy mamdyqtaryn atap ótýge bolady. Al, ózekti mamadyqtar qataryna joǵarǵy tehnologıa, baılanys, komýnıkasıa, áleýmettik orta, ekonomıkany basqarý mamdyqtary jatady. Qoǵamnyń damýyna  bizdiń óńirde, qazba baılyqtaryn ıgeretin mamandyq  ıeleri qajet.

Álemde 40 myńǵa jýyq ár túrli mamandyqtar bar. Statısterdiń zertteýi boıynsha jyl saıyn 25 myń adam óziniń jumys ornyn aýystyryp, onyń 12% -i qaıtadan óz ornyna qaıtyp oralady eken.

Elbasymyz N.Á.Nazarbaev «Qazaqstan ózderiń sıaqty jas memleket, sondyqtan bidiń bolashaǵymyz da jastar», -dep teginnen –tegin aıtqan joq. Memleketimizdiń búgini men erteńi jas urpaqtyń enshisinde bolǵandyqtan biz saýatty, bilimdi, básekege qabiletti bolýymyz úshin óz mamadyqtarymyzdy  durys tańdap ,durys ıgerip ómirden óz oryndary durys taba bilýimiz kerek!

Mamandyq tańdaý – ol ómirlik tańdaý. Óziniń qaı salada qabilettilginiń bar ekenin  40  jasqa kelgende bilip, qaıtadan mansabyńnyń irgetasyn salmas úshin qazirden bastap durys sheshim qabyldaǵan jón.

Bolashaqta úlken mamandyq  ıesi bolatynyn armandamaıtyn bala bolmaıdy. Alǵashqy kezde bizdiń oıymyzda  «Qoǵamǵa, adamdarǵa paıdasyn tıgizetin mamandyqty qalaı tańdaýǵa bolady?» degen suraq boldy. Biraq árkim ózi unatqan mamandyǵyna oqýǵa túsedi. Al óz erkimen túspeıtinder menim oıymsha óte kem. Ókinishke oraı, biz balalardyń tańdaýynyń aqylmen emes,bireýdiń sózine ere otyryp, nemese ata –anasynyń yqpalymen «qaı jerge oqýǵa túsý ońaı» degen kózqarastarmen bolyp jatqanyn baıqaımyz. Adam óziniń bolashaq kásibine ártúrli joldar men keledi. Bireýler úshin –ol oıǵa alǵan armannyń oryndalýy, otbasy dástúrin jalǵastyrý, kelesi bireýler úshin –jańalyqqa, derbestikke  talpynys, úshinshi bireýlerge –áıteýir bir mamandyq alý kerek bolǵan soń t.b.

Mamandyq – bul árbir adamnyń súıip, ári qýana jasaıtyn isi, onyń erteńgi bolashaǵy. Ár adam mamadyǵyn qaraýy kerek. Sebebi mamandyq tańdaý úlken jaýapkershilikti qajet etedi.

Meniń tańdaǵan mamandyǵym – baılanysshy bolý. Qazirgi tańda baılanys salasy adamzattyń basty qajettiligi bolyp tabylady. Bul salada jumys isteıtinderdiń mindeti – sapaly aqparat jetkizý. Búgingi kúni baılanysshy mamandyǵyn tańdaýda qatelespegenime senimdimin. Ol úshin «eń bastysy –óz kásibińdi jan –tánińmen súıý jáne bar bolmysyńmen budan da artyǵyraq jasaýǵa yqylasty bolý». Bilgir mamandardyń qolymen kóptegen stansıalar men nysandar turǵyzylyp,sansyz baılanys jelileri tartylǵan. Bul salanyń eń basty ereksheligi –qazirgi zaman talabyna saı mamandyq. HHI ǵasyr –tehnologıa ǵasyry, onyń ishinde aqparat sıpaty tym basym. Qazirgi ýaqytta bizdiń ómirimizdi aqparatsyz jáne baılanys quraldarynsyz elestetý múmkin emes. Jańa zaman talaptary barlyq aqparattardan úzdiksiz jáne jedel túrde habardar bolyp otyrýdy mindetteıdi. Adamdardyń arqasynda, eshqandaı uǵymǵa syımaıtyn ıdeıalardyń ómir shyndyǵyna aınalýy múmkin. Osy jumystyń barlyǵy baılanysshy mamanynyń mindeti.

Mamandyq tańdaýda eń bir mán beretin qasıet – ol minez –qulyq. Adam balasy mamandyq tańdaýda sol mamandyqtyń minezgede sáıkes kelýi mindetti dep oılaımyn. Minez tańdaǵan salaǵa úılesse, jumys babynda da úlken jetistikterge jeteleıtini anyq. Mysaly, baılanysshy mamandyǵyna sabyrlyq, tıanaqtylyq, áriptestermen tatýlyq, izdenimpazdyq sıaqty qasıetter  jarasady. Men óz boıymda osy qasıetterdiń baryna senimdimin. Sondyqtan osy mamandyqty tańdadym. Meniń armanym –qazirgi kezde Qazaqstannyń gúldengen, búkil álemiń nazaryn ózine aýdarǵan sátinde damyǵan eldermen qarym – qatynasty odan ári nyǵaıta túsýde kishkene bolsa da óz úlesimdi qosý. Men bul salany –ómirlik mamandyǵym dep bilemin.

J. Aımaýytov aıtqandaı: Mamandyqtyq jamany joq, biraq munyń kez kelgenine ıkemdilik qajet, bul jaı kúneltý, tamaq asyraýdyń ǵana joly emes, úlken ónerdi, zor sheberlikti qajet etetin nárse  desek, Abaı atamyz aıtqandaı  «bolmasań da, uqsap baq, bir ǵalymdy súıseńiz» degendeı alǵa umtylyp armanymyzǵa jetip, mamandyq ıesi bolaıyq.

                Eńbek etsem, erteńgi – baqytyma senemin

                Maqsatyma jetkizer – ýaqytyma senemin.

                Dostyq ispen qasty da – jeńerime senemin.

                Aqyl,sana bilim men – ónerime senemin.

                Abyroıly, aq nıet – adamdyqqa senemin!

Egemendi elimizdiń erteńi –bolashaq maman ıeleri bolý óz qolymyzda ekeni daýsyz.

 

---