Meniń týǵan jerimniń batyry
Meniń týǵan jerimniń batyry...!!!
Qara taýdyń basynan kósh keledi,
Kóshken saıyn bir taılaq bos keledi
Qara túndi jamylyp qara qazaq,
Qara kúndi basynan keshken edi....!!! Qara tún men qara kúndi jamylyp, táýelsizdik tuǵyrynyń bıik bolýyna baǵyttalǵan jol,
qaqaǵan qara boranda,
aq qardy únsiz jamylyp,
Otan úshin qashan da,
Oq tısin keýdem jarylyp dep jalǵasty. Uly Táýelsiz memleketter dostastyǵynyń birliginiń synalar sáti ult táýelsizdigin taǵy bir qadamǵa jaqyndatyp berdi. Qansha jerde, qansha eldi ult patrıottary men jaýynger batyrlar erligimen eldi qorǵap, jerdi aman saqtady. Kezinde qyrshyndaı jas kezderinen soǵysqa attanyp, búgingi kúnde salıqaly qarıa bolyp osy kúnge deıin jetkenderi bar. Degenmen de, ólsheýli ǵana ǵumyrdyń tezi jetip fánılik bolǵandary qanshama. Bıyl da osy Uly Otan soǵysynyń bitkenine 70 jyl tolyp otyr. Uly merekeniń qarsańynda arnaıy soǵys ardagerleriniń erligi men onyń artqa qaldyrǵan muralaryn izdestirý barysynda myna bir atamyzdyń kishkene bolsa da ǵumyryn baıandaýdy jón kórip otyrmyn.
Taǵdyrynyń sýyq jeline qarsy qarap toıtarys bere bilgen meniń týǵan jerimniń batyrlary da jeterlik. Sonyń biri Tuńǵatov Myrzaǵalı. 1910 jyly 2 aqpanda Shyǵys Qazaqstan oblysy, Qatonqaraǵaı aýdany, Chernovaıa aýylynda kedeı sharýa otbasynda dúnıege kelgen. Aýyldaǵy moldadan hat tanyp, sonyń tálimin alǵan. Armanshyl jastyń qıaly Novovsıbırsk qalasyndaǵy FZO - ǵa oqýǵa jiberildi. Sovet odaǵynyń kezinde uly derjavada kınomehanık mamandyǵy óte tanymal bolyp jatty. Sol kezde Myrzaǵalı atamyz kınomehanık mamandyǵy boıynsha jumys istep, nápaqasyn taýyp júredi. Qaharly Mosvkadan sóılep turǵan radıo daýysy búkil qazaq dalasyndaǵy kindik bitken er azamattardyń soǵys jaramdysyn áskerge alyp jatty. Osy lekpen birge Myrzaǵalı atamyz da attanyp erlikpen Otanyn qorǵady. 1945 jyly soǵys aıaqtalyp, Germanıa mashınasyn jeńgennen keıin óz mamandyǵy boıynsha Almaty oblysy, Aqsý aýdanyna kelip jumysyn jalǵastyrady. Ár ult, ár memleket óziniń batyrlarymen maqtanyp, soǵan qarap ósse, meniń týǵan jerimniń batyrlaryna qarap barlyq Aqsý adalys ósti dese bolady. Sebebi, atamyz óziniń erlikteri úshin « Qyzyl juldyz ordeni», «İ, İİ dárejeli Uly Otan soǵysy ordeni» eki márte «Za otvagý», «Za boevye zaslýgı», «Za vzátıe Kónıgsberga» «Za pobedý nad Iaponıeı», «Za pobedý nad Germanıeı v Velıkoı Otechestvennoı voıne 1941—1945 gg» medaldarymen marapattaldy. General - polkovnık N. Krylovtyń 3 - Belorýsıa frontynyń general Chernákovskıdiń, Vasılevskıdiń, Shyǵys Prýssıany azat etýdegi erligi úshin «Alǵys hattarmen» marapattalǵan.
1948 jyly otbasyn quryp Almaty oblysy, Lepsi stansıasyna kınofıkasıa bastyǵy bolyp, jumysqa aýysady. Kıno salasynda aýdan turǵyndaryna da adal qyzmet jasap 1951 jyly densaýlyǵyna baılanysty Aqsý aýdanyna aýysyp keledi. Óziniń talaı jylǵy eńbeginiń nátıjesinde 1970 jyly zeınetkerlikke shyǵyp, beınetiniń zeınetine qol jetkizedi. Otbasynda bir qyz tárbıelep, dýaly ata bolyp kózimen kórip, erin tıgizgen úsh nemeresiniń qyzyǵyn kóredi.
Qazirgi tańda batyrdyń qyzy Tuńǵatova Marjan Myrzaǵalıqyzy uly pedagog jolynda eren eńbegimen qyzmet jasap, zeınetkerlik jasqa kelip otyr. Bilim salasyndaǵy sińirgen eńbeginiń arqasynda talaı shákirtteriniń qanatyn qaqtyryp, belderin býyp ómirde óz oryndaryn tabýǵa úlken septigin tıgizip keledi.
Medal kórsem keýdeńde jarqyraǵan,
Maqtanamyn, bul árıne meniń atam.
Taǵdyrymen arpalys, zamandarda,
Atamnan da tamasha tarıh qalǵan. Degen óleń joldaryn oıyma eriksiz orala berdi. Nege, óıtkeni keshe kún búgin tarıh, tarıh jańarady, tarıh arhıvterden tabylady degen mende osyndaı uly dalanyń erlikterin jasaǵan batyr atalarymyzdyń tarıhy ár birimizdiń júrektegi arhıvimizden oryn alary haq.
Qara taýdyń basynan kósh keledi,
Kóshken saıyn bir taılaq bos keledi
Qara túndi jamylyp qara qazaq,
Qara kúndi basynan keshken edi....!!! Qara tún men qara kúndi jamylyp, táýelsizdik tuǵyrynyń bıik bolýyna baǵyttalǵan jol,
qaqaǵan qara boranda,
aq qardy únsiz jamylyp,
Otan úshin qashan da,
Oq tısin keýdem jarylyp dep jalǵasty. Uly Táýelsiz memleketter dostastyǵynyń birliginiń synalar sáti ult táýelsizdigin taǵy bir qadamǵa jaqyndatyp berdi. Qansha jerde, qansha eldi ult patrıottary men jaýynger batyrlar erligimen eldi qorǵap, jerdi aman saqtady. Kezinde qyrshyndaı jas kezderinen soǵysqa attanyp, búgingi kúnde salıqaly qarıa bolyp osy kúnge deıin jetkenderi bar. Degenmen de, ólsheýli ǵana ǵumyrdyń tezi jetip fánılik bolǵandary qanshama. Bıyl da osy Uly Otan soǵysynyń bitkenine 70 jyl tolyp otyr. Uly merekeniń qarsańynda arnaıy soǵys ardagerleriniń erligi men onyń artqa qaldyrǵan muralaryn izdestirý barysynda myna bir atamyzdyń kishkene bolsa da ǵumyryn baıandaýdy jón kórip otyrmyn.
Taǵdyrynyń sýyq jeline qarsy qarap toıtarys bere bilgen meniń týǵan jerimniń batyrlary da jeterlik. Sonyń biri Tuńǵatov Myrzaǵalı. 1910 jyly 2 aqpanda Shyǵys Qazaqstan oblysy, Qatonqaraǵaı aýdany, Chernovaıa aýylynda kedeı sharýa otbasynda dúnıege kelgen. Aýyldaǵy moldadan hat tanyp, sonyń tálimin alǵan. Armanshyl jastyń qıaly Novovsıbırsk qalasyndaǵy FZO - ǵa oqýǵa jiberildi. Sovet odaǵynyń kezinde uly derjavada kınomehanık mamandyǵy óte tanymal bolyp jatty. Sol kezde Myrzaǵalı atamyz kınomehanık mamandyǵy boıynsha jumys istep, nápaqasyn taýyp júredi. Qaharly Mosvkadan sóılep turǵan radıo daýysy búkil qazaq dalasyndaǵy kindik bitken er azamattardyń soǵys jaramdysyn áskerge alyp jatty. Osy lekpen birge Myrzaǵalı atamyz da attanyp erlikpen Otanyn qorǵady. 1945 jyly soǵys aıaqtalyp, Germanıa mashınasyn jeńgennen keıin óz mamandyǵy boıynsha Almaty oblysy, Aqsý aýdanyna kelip jumysyn jalǵastyrady. Ár ult, ár memleket óziniń batyrlarymen maqtanyp, soǵan qarap ósse, meniń týǵan jerimniń batyrlaryna qarap barlyq Aqsý adalys ósti dese bolady. Sebebi, atamyz óziniń erlikteri úshin « Qyzyl juldyz ordeni», «İ, İİ dárejeli Uly Otan soǵysy ordeni» eki márte «Za otvagý», «Za boevye zaslýgı», «Za vzátıe Kónıgsberga» «Za pobedý nad Iaponıeı», «Za pobedý nad Germanıeı v Velıkoı Otechestvennoı voıne 1941—1945 gg» medaldarymen marapattaldy. General - polkovnık N. Krylovtyń 3 - Belorýsıa frontynyń general Chernákovskıdiń, Vasılevskıdiń, Shyǵys Prýssıany azat etýdegi erligi úshin «Alǵys hattarmen» marapattalǵan.
1948 jyly otbasyn quryp Almaty oblysy, Lepsi stansıasyna kınofıkasıa bastyǵy bolyp, jumysqa aýysady. Kıno salasynda aýdan turǵyndaryna da adal qyzmet jasap 1951 jyly densaýlyǵyna baılanysty Aqsý aýdanyna aýysyp keledi. Óziniń talaı jylǵy eńbeginiń nátıjesinde 1970 jyly zeınetkerlikke shyǵyp, beınetiniń zeınetine qol jetkizedi. Otbasynda bir qyz tárbıelep, dýaly ata bolyp kózimen kórip, erin tıgizgen úsh nemeresiniń qyzyǵyn kóredi.
Qazirgi tańda batyrdyń qyzy Tuńǵatova Marjan Myrzaǵalıqyzy uly pedagog jolynda eren eńbegimen qyzmet jasap, zeınetkerlik jasqa kelip otyr. Bilim salasyndaǵy sińirgen eńbeginiń arqasynda talaı shákirtteriniń qanatyn qaqtyryp, belderin býyp ómirde óz oryndaryn tabýǵa úlken septigin tıgizip keledi.
Medal kórsem keýdeńde jarqyraǵan,
Maqtanamyn, bul árıne meniń atam.
Taǵdyrymen arpalys, zamandarda,
Atamnan da tamasha tarıh qalǵan. Degen óleń joldaryn oıyma eriksiz orala berdi. Nege, óıtkeni keshe kún búgin tarıh, tarıh jańarady, tarıh arhıvterden tabylady degen mende osyndaı uly dalanyń erlikterin jasaǵan batyr atalarymyzdyń tarıhy ár birimizdiń júrektegi arhıvimizden oryn alary haq.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Júrektiń qurylysy. Júreksheler men qarynshalardyń róli. Júrek qaqpaqshalary. Júrek jumysynyń kezeńderi. Qan tamyrlary: arterıalar, kapıllárlar, venalar. Venalyq qaqpaqshalar.
