InfoHub Logo

ǴTAHR: 39.01.45

Muhanova Móldir Aıdynqyzy                                                                

Ańdatpa: Bilim berýdegi muǵalimder aldyndaǵy basty maqsat - jas urpaqtyń bilim deńgeıin kóterý, jan-jaqty damyǵan jeke tulǵa qalyptastyrý. Damyǵan elderdegi bilim berý júıesindegi erekshe mańyzdy bolyp tabylatyn máselelerdiń biri - oqytýdy aqparattandyrý, ıaǵnı oqý úrdisinde aqparattyq keńistikti qurý. Qazirgi ýaqytta mýltımedıa-tehnologıalary – bul bilim berý prosesin aqparattandyrýdyń eń bir jarqyn bolashaǵy bar baǵytarynyń biri. Qazirgi zaman aqparattyq tehnologıalaryn bilim berý salasynda sátti túrde qolana bilýdiń birden-bir tıimdi joldarynyń baǵdarlamalyq jáne ádistemelik qamatamasyz etýdi joǵarlatyp, materıaldyq bazany tolyqtyrý, sonymen qatar mindetti túrde ustazadardyń kvalıfıkasıasyn joǵarlatý bolyp tabylady.

 

Maqalada aqparattyq tehnologıalar quraldaryn, onyń ishinde oqytý sapasyn arttyrý úshin mýltımedıalyq tehnologıalardy ázirleý jáne qoldaný tıimdiliginiń negizgi máseleleri qarastyrylǵan. Mýltımedıalyq prezentasıalardy qoldanýdy uıymdastyrýǵa jáne olardyń oqý prosesinde tıimdiligine erekshe kóńil bólinedi. Geografıa sabaǵynda mýltımedıalyq tehnologıalardy qoldanýdyń tıimdiligi men kútiletin nátıjeleri baıandalady.

Túıin sózder: aqparattyq tehnologıa, aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıa quraldary, mýltımedıa, mýltımedıalyq tehnologıa.

Memleketimizdiń bilim berý júıesinde jańa mýltmedıalyq jáne aqparattyq tehnologıalardy qoldaný - negizgi maqsattardyń birine aınalyp otyr. Onda tek tehnıkalyq quraldar ǵana emes, sonymen birge jańa aqparattyq komýnıkasıalyq tehnologıalar jáne bilim berý júıesindegi sabaq berýdiń jańa ádisi bolyp tabylady. Búgingi kúnde bilim berý júıesinde túrli tehnologıalar engizilgen, biraq muǵalimniń mindeti solardyń ishinen kerektisin tańdap alyp, sabaqtyń áp kezeńinde utymdy qoldaný, oqýshyny nátıjege baǵyttaı bilim berý. Ózimizdiń kúndelikti sabaǵymyzda kórnekilik pen tehnıkalyq quraldardy qoldaný ádisin aqparattyq-kommýnıkatıvtik tehnologıanyń ózi atqara alatynyn bilemiz. Pándi mýltımedıalyq tehnologıalarmen oqytý – ol oqýshynyń óz betimen pándi úırený qabiletterin jetildirýine úlken yqpal etetin tıimdi júıesi bolyp tabylady.

Qazirgi ýaqytta adam ómirindegi aqparattyq tehnologıalardyń róli aıtarlyqtaı ósti.  Bul proses kez kelgen azamattyń aqparat kózderine qoljetimdiligin, aqparattyq tehnologıalardyń ǵylymı, óndiristik, qoǵamdyq salalarǵa enýin, aqparattyq qyzmet kórsetýdiń joǵary deńgeıin qamtıdy. Qoǵamdy aqparattandyrýǵa baılanysty bolyp jatqan prosester ǵylymı-tehnıkalyq progresti jedeldetýge ǵana emes, adamnyń shyǵarmashylyǵyn damytýdy qamtamasyz etetin qoǵamnyń sapaly jańa aqparattyq aýmaǵyn qurýǵa septigin tıgizedi.

Búgingi kúnde qoǵamdy aqparattandyrý prosesiniń basym baǵyttarynyń biri aqparattardy saqtaý, taratý, óńdeý jáne paıdalaný maqsatynda ıntegrasıalanǵan ádister, prosester men baǵdarlamalyq-tehnıkalyq quraldar júıesin bildiretin bilim berýdi aqparattandyrý bolyp tabylady. Sondyqtan qazirgi ýaqytta Reseıde álemdik aqparattyq-bilim berý keńistigine enýge baǵyttalǵan jańa bilim berý júıesiniń qalyptasýy júrip jatyr. Bul proses pedagogıkalyq teorıa men oqý–tárbıe úrdisiniń tájirıbesindegi qazirgi zamanǵy tehnıkalyq múmkindikterge sáıkes keletin jáne stýdenttiń aqparattyq qoǵamǵa úılesimdi kirýine yqpal etetin oqytý tehnologıalarynyń mazmunyna túzetýler engizýmen baılanysty eleýli ózgeristermen súıemeldenedi.

Oqytýdyń aqparattyq tehnologıalary - bul aqparattarmen jumys jasaý úshin arnaıy tásilderdi, baǵdarlamalyq jáne tehnıkalyq quraldardy (aýdıojazba jáne beınetehnıkalar, kompúterler, telekomýnıkasıalyq jeliler) qoldanatyn pedagogıkalyq tehnologıalar.

Aqparattyq tehnologıanyń maqsaty paıdalanýshynyń qajettilikterine sáıkes aqparattyq resýrstardy sapaly qalyptastyrý jáne paıdalaný bolyp tabylady. Aqparattyq tehnologıalardyń ádisteri derekterdi óńdeý ádisteri bolyp tabylady. Aqparattyq tehnologıanyń quraldary retinde matematıkalyq, tehnıkalyq, baǵdarlamalyq, aqparattyq, aparattyq jáne t.b. quraldar bolady.

Aqparattyq tehnologıalar quraldary- bul óndiris prosesterin júzege asyrý jáne qoǵamnyń óndiristik emes qajettilikterin qanaǵattandyrý maqsatynda qurylatyn jáne paıdalanylatyn adam qyzmetiniń quraldarynyń jıyntyǵy. Aqparattyq tehnologıalar quraldaryna adamnyń eńbek kúshi tıimdiliginiń deńgeıin jeńildetetin jáne arttyratyn, eńbek qyzmeti prosesinde onyń múmkindikterin keńeıtetin jáne adamdy ishinara nemese tolyq jumystan bosatatyn ártúrli kompúterlik tehnıka jatady.

Aqparattyq tehnologıalar quraldarynyń quramyna aspaptar men quraldar, mashınalar, mehanızmder, avtomatty qurylǵylar kiredi. Sondaı-aq, olardy uıymdastyrý, komýnıkasıalyq jáne esepteý tehnıkasy quraldaryna jikteýge bolady.

Mýltımedıa - bul kompúterge mátin, grafıka, anımasıa, sıfrlanǵan qozǵalmaıtyn sýretter, beıne, dybys, sóıleý sıaqty derekterdi engizýge, óńdeýge, saqtaýǵa, berýge jáne kórsetýge (shyǵarýǵa) múmkindik beretin tehnologıalardyń jıyntyǵy.

Mýltımedıalyq tehnologıalar oqý prosesin baıytady, oqytýdy neǵurlym tıimdi etýge múmkindik beredi, oqý aqparatyn qabyldaý prosesine oqýshylardyń kóptegen sezimtal komponentin tartady.

Búgingi kúni mýltımedıa-tehnologıalar - bul oqý úderisin aqparattandyrýdyń perspektıvalyq baǵyttarynyń biri. Baǵdarlamalyq jáne ádistemelik qamtamasyz etýdi, materıaldyq bazany jetildirýde, sondaı-aq oqytýshylar quramynyń biliktiligin mindetti túrde arttyrýda bilim berýde zamanaýı aqparattyq tehnologıalardy tabysty qoldanýdyń bolashaǵy kórinedi.

Mýltımedıa jáne gıpermedıa - tehnologıalar ózine qýatty bólingen bilim berý resýrstaryn biriktiredi,olar birinshi kezekte aqparattyq jáne kommýnıkatıvtik quzyrettilikterdi qalyptastyrý jáne kórsetý ortasyn qamtamasyz ete alady. Mýltımedıa jáne telekomýnıkasıalyq tehnologıalar jalpy bilim berý júıesinde qaǵıdatty jańa ádistemelik tásilderdi ashady. Mýltımedıa negizinde ınteraktıvtik tehnologıalar ınternet-kommýnıkasıa bazasynda, sondaı – aq ınteraktıvti SD-kýrstar jáne mektepterde spýtnıktik Internetti paıdalaný esebinen aýyl mektebiniń "provınsıalızm" problemasyn sheshýge múmkindik beredi.

Gıpermedıa-mýltımedıalyq nysandar arasynda jyljytý úshin gıpermátin siltemeleri arqyly baılanysty kompúterlik faıldar.

Aqparattyq-mýltımedıalyq tehnologıalardyń muǵalimderge berer mynadaı múmkindikteri bar:

• ınnovasıalyq tehnologıalardy qoldaný iskerligi, ádis-tásili artady, jas muǵalimderdiń qyzyǵýshylyǵyn týyndatady;
• mekteptegi basqa pán muǵalimderimen tájirıbe almastyrý arqyly ujymnyń uıymshyldyǵynyń uıtqysy bola alady;
• jeke tulǵany qalyptastyrýdaǵa jaýapkershiligi artady;
• ınternetke kirý júıesi arqyly álemdik deńgeıde is-tájirıbe almasýdy júzege asyrady.

Aqparattyq tehnologıalardyń oqýshylarǵa berer múmkindigi mynadaı:

• Oqý baǵdarlamasynan qalyp qalǵan nemese tolyq uqpaǵan taqyryptardy qaıtadan oqyp-qaıtalaýǵa múmkindik beriledi;
• pánge degen qyzyǵýshylyqtary, úzdiksiz izdenisi, yntasy arta túsedi;
• túrli aqparattyq, beınelik, dybystyq anyqtaýlar arqyly bilimin jan-jaqty jetildiredi;
• oılaý, este saqtaý, pikir saıystyq qabiletterin damytady..

Bilim berýde salasynda mýltımedıalyq tehnologıany qoldaný erekshelikteri.

Qazirgi kezdegi ustaz úshin ádis-quraldar tek qana sabaqty qyzyqty ótkizý ǵana emes, sonymen birge utymdy sabaqtardy qurastyrý, oqýshylardy baqylaý quralyn retinde qurastyrý, úlgerimdi jáne oqytýdyń máselelik aımaqtaryn qaraý jáne zertteý úshin qajet. aqparattyq jáne kommýnıkatıvti tehnologıalardy paıdalaný oqý materıaldarymen jumys isteýdi birshama jeńildetedi jáne oqytýdyń jańa ádisterine kóshýge múmkinshilikter paıda bolady.

Mýltımedıa tehnologıasyn qoldaný ádistemesi sabaqtyń árbir kezeńderinde bilim berý júıesin basqarýdy jetildiredi; oqýshylardyń aqparattyq mádenıetin joǵarylatýǵa múmkinshilik beredi, tárbıeleıdi jáne oqytý sapasyn jaqsartady; oqý ádis-tásilderin kúsheıtedi; kompúterdiń oıyn qurylǵysynan basqa múmkinshilikterin  kórsetedi. Mýltımedıalyq sabaqtar kelesi dıdaktıqalyq mindetterdi sheshýge kómektesedi: alynǵan bilimderdi júıeleý; jalpy bilim alýda, sonymen birge arnaıy pánderdi oqýda dálelderin qalyptastyrý; pán  boıynsha bazalyq bilimin bekitý;  ózindik baqylaý daǵdylaryn qalyptastyrý; oqý materıalymen jumys isteýde oqýshylardyń ózindik jumys jasaýyna oqý-ádistemelik kómek kórsetý.

Mýltımedıalyq tehnologıalar aqparatty habarlaý jáne oqýshylardyń materıaldy meńgerýin uıymdastyrý arqyly, kózben kórý jadyn iske qosqanda arta túsetin qabyldaý múmkindikterimen qamtamasyz etetin ádis. Bilim alýshylardyń kópshiligi estigenin 5%, kórgenin 20% esterinde saqtaıtyndary belgili. Al bir ýaqytta aýdıo jáne vıdeoaqparatty qoldaný eske saqtaýdy 40-50%-ǵa deıin arttyratyny belgili. Mýltımedıalyq baǵdarlamalar aqparatty ár túrli formada berýdi, sonymen birge oqytý úrdisin áserli etedi. 

Gıpermátindik siltemelerdi qoldanatyn mýltımedıalyq prezetasıanyń qurylymdy tutastyǵy júıelik, analıtıkalyq oılaýdy damytady. Sonymen birge, slaıdtardyń kómegimen tanymdyq áreketti uıymdastyrýda ártúrli formalardy paıdalanýǵa bolady: frontaldi, jeke, toppen. Geografıa sabaǵynda qoldanylǵan mýltımedıalyq qural sabaqtyń dıdaktıkalyq maqsatynyń birtutastyǵyna tıimdi jáne áserli sáıkes keletindigin kórsetedi. Oqýdaǵy belsendilik oqyp-úırenetin taqyrypqa, paıda bolǵan máselege, mindetke turaqty yntanyń paıda bolýymen, nazar men oı-sana operasıasynyń baǵyttylyǵymen, oqyp jatqan materıaldy túsinýimen beıimdelinedi.

Tanymdyq belsendiliktiń 3 dárejesi bar:

Birinshi dáreje —   jańǵyrtýshy   belsendilik   —   shákirttiń materıaldy   este saqtap,   qaıta   jańǵyrtýǵa,   ony   úlgi   boıynsha qoldanýǵa meńgerýge umtylysymen sıpattalady.

Ekinshi dáreje - túsindirýshi belsendilik — oqýshynyń oqyǵanyn salmaqtýǵa, ony ózine belgili uǵymdarmen baılanystyrýǵa, bilimin jańa jaǵdaılarda paıdalaný joldaryn meńgerýge umtylysymen sıpattalady.

Úshinshi dáreje — belsendiliktiń shyǵarmashylyq dárejesi — oqýshynyń máseleni  sheshýdiń tyń joldaryn izdestirýge degen umtylysymen sıpattalady. Bul dárejeniń ereksheligi — maqsatqa jetýdegi tabandylyq, tanymdyq yntanyń negizdigi men ár alýandyǵy.

Sóıtip, oqýdaǵy belsendilik — oqýshynyń is-qımyl jaǵdaıy ǵana emes, onymen birge osy is-qımyldyń sapasy, onda oqýshynyń qyzmet mazmuny men sıpatyna qatynasymen, óziniń rýhanı erik, kúsh-jigerin oqý-tanymdyq maqsattarǵa jetýge jumyldyrýǵa degen umtylysymen aıqyndalatyn tulǵasy kórinedi.

Bilimdilik aspekt: oqýshynyń aqparatty durys qabyldaýy.

Damytýshylyq aspekt: oqýshynyń tanymdyq qyzyǵýshylyqtaryn, salystyrý sheberligin qalyptastyrý, oqýshynyń shyǵarmashylyq yntasyn belsendi etý.

Tárbıelilik aspekt: ǵylymı kózqarastaryn tárbıeleý, toptyq jáne ózindik jumys isteýdi durys uıymdastyrýdy bilý, adamgershilikke, ózara kómek kórsetýge tárbıeleý.

Mýltımedıalyq tehnologıalardyń múmkindikterin ataı kele, osy tehnologıalardy meńgerýdegi ustazdyń kásibı sheberligi, aqparattyq tehnologıalardy durys qoldana alýy basty másele. Árbir muǵalimniń maqsaty – oqytýdyń barlyq komponentterin qoldana otyryp oqýshyǵa jalpy orta bilim deńgeıinde tereń bilim berý, árbir oqýshyny jan-jaqty quzyretti etip tárbıeleý. Geografıa - erekshe qyzyqty ǵylym, al geografıa pániniń muǵalimi balanyń boıyndaǵy aqyl, bilim, parasat, izdenis, shyǵarmashylyq qasıetterin boıynan asha biletin tulǵa. Qazirgi ýaqytta geografıa ǵylymy keń etek alyp damýda. Sol sebepti geografıany oqytýdyń mazmunyn ashý úshin jańa aqparattyq tehnologıa quraldary aýadaı qajet. Qazirgi aqparattyq tehnologıanyń ozyq jetistikterin geografıa sabaqtarynda paıdalaný arqyly tanymdylyq is-áreketterin uıymdastyra otyryp, oqýshylardyń quzirettiligin damytýǵa bolady.

Oqytý úrdisinde oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, oqý baǵdarlamasyn ıgerýdin tıimdi joldary meni jańa materıaldy baıandaýda barlyq jańa tehnologıalar, ádister jáne jańa joldar árqashan qyzyqtyrady, qazirgi aqparattyq tehnologıalar muǵalimge oqytýdy joǵary deńgeıge jetýine múmkindik beredi. Geografıany oqytýda jańa tehnologıalardy, tehnıkalyq quraldardy sabaqta jan-jaqty qoldaný, muǵalimniń kóptegen qıyndaǵan qyzmetterin jeńildetip, osy iskerliktiń ustanymdy jańa tásilderiniń paıda bolýyna múmkindik týǵyzady, mátinder men aqparatty bilýge jol ashady. Sonymen qatar oqýshylar ıntelektýaldyq, shyǵarmashylyq jáne kommýnıkatıvtik isterin damyta alady, oqýshynyń oqý belsendiligi artady, sabaqtyń negizgi kezeńderiniń bárinde oqýshylarǵa shyǵarmashylyq jumysty usynýǵa bolady.

Geografıa sabaǵynda kompúterdi, mýltımedıalyq jáne elektrondyq oqýlyqtardy jáne ınteraktıvti taqtany paıdalanǵanda: kartalardy kórsetken, ár eldiń erekshelikterin, tabıǵat komponentterin kórsetken óte yńǵaıly, sonymen qatar oqýshylardyń kózben kórgen aqparattary esterinde uzaq ýaqyt saqtalady.

Kútiletin nátıjeleri:

Oqý baǵdarlamasyn oqýda úlgerimi tómen oqýshylarǵa kómektesedi; oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrady; sabaqtarda paıdalanylatyn kórnekilikterdiń sany men sapasyn arttyrady; oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyq qabiletterin arttyrady; oqýshylar jekeleı jumys jasaýǵa ıkemdenedi; sonymen birge olardyń kórý, estý, este saqtaý, sóıleý, oılaý qabiletterin damytady; pikirtalas, taldaý, analız jasaý múmkindikterin arttyrady.

Paıdalanylǵan ádebıetter tizimi:

1. Abdramanova G.B., Tajenova S.K. oqý úrdisinde mýltımedıa tehnologıalaryn qoldaný // Molodoı ýchenyı. 2015. №7.1.  8-9 b.

2. Ǵalymjanova M. Mýltımedıalyq tehnologıalardy paıdalaný arqyly bilim berý deńgeıin kóterý. №3-2006 j. 2-3 b.

3. Dosjanov B.A. Mýltımedıalyq quraldardyń oqytý prosesindegi tıimdiligin anyqtaý/ “Úzdiksiz kásibı bilim berý: problemalary men bolashaǵy” atty respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa materıaldary. Qyzylorda: QMÝ, 2016. 191-193 bb.

4. Esjanov A. Elektrondyq mýltımedıa: resýrstary men quraldary// Qazaqstan muǵalimi, №4, 16 sáýir, 2008. 13-15 b.

5. Salıhova A.  «Oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn damytý». Ǵylymı-ádistemelik  jýrnal, №5-2009 j

6. Sadybekova J. Oqý–tárbıe úrdisinde mýltımedıalyq tehnologıany qoldaný qajettiligi. Informatıka negizderi jýrnaly. №4-2008 j. 4-5 b.

1-qosymsha

Maqala týraly málimet

№	Málimet
1	ǴTAHR	39.01.45
2	Negizgi avtor	Muhanova M.A
3	Avtordyń jumys orny (tolyq ataýy)	«Shyǵys Qazaqstan oblysy bilim basqarmasy Semeı qalasy boıynsha  bilim bóliminiń «mektep janyndaǵy   ınternaty bar  №42  jalpy orta  bilim beretin mektep» KMM   muǵalim
4	Maqalanyń ataýy	Mýltımedıalyq tehnologıalar kómegimen geografıa páni boıynsha oqýshylardyń tanymdyq belsendilikterin arttyrý
5	Ǵylymı baǵyty	Pedagogıka
6	Túıin sózder	aqparattyq tehnologıa, aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıa quraldary, mýltımedıa, mýltımedıalyq tehnologıa
7	Qazaq tilinde túıindeme	Ańdatpa: Bilim berýdegi muǵalimder aldyndaǵy basty maqsat - jas urpaqtyń bilim deńgeıin kóterý, jan-jaqty damyǵan jeke tulǵa qalyptastyrý. Damyǵan elderdegi bilim berý júıesindegi erekshe mańyzdy bolyp tabylatyn máselelerdiń biri - oqytýdy aqparattandyrý, ıaǵnı oqý úrdisinde aqparattyq keńistikti qurý. Qazirgi ýaqytta mýltımedıa-tehnologıalary – bul bilim berý prosesin aqparattandyrýdyń eń bir jarqyn bolashaǵy bar baǵytarynyń biri. Qazirgi zaman aqparattyq tehnologıalaryn bilim berý salasynda sátti túrde qolana bilýdiń birden-bir tıimdi joldarynyń baǵdarlamalyq jáne ádistemelik qamatamasyz etýdi joǵarlatyp, materıaldyq bazany tolyqtyrý, sonymen qatar mindetti túrde ustazadardyń kvalıfıkasıasyn joǵarlatý bolyp tabylady. Maqalada aqparattyq tehnologıalar quraldaryn, onyń ishinde oqytý sapasyn arttyrý úshin mýltımedıalyq tehnologıalardy ázirleý jáne qoldaný tıimdiliginiń negizgi máseleleri qarastyrylǵan. Mýltımedıalyq prezentasıalardy qoldanýdy uıymdastyrýǵa jáne olardyń oqý prosesinde tıimdiligine erekshe kóńil bólinedi. Geografıa sabaǵynda mýltımedıalyq tehnologıalardy qoldanýdyń tıimdiligi men kútiletin nátıeleri baıandalady.
8	Orys tilinde túıindeme	Annotasıa: Glavnaıa sel pered ýchıtelámı v obrazovanıı-povyshenıe ýrovná znanıı molodogo pokolenıa, formırovanıe vsestoronne razvıtoı lıchnostı. odnoı ız vajneıshıh problem v sısteme obrazovanıa v razvıtyh stranah ıavláetsá ınformatızasıa obýchenıa, t. e. sozdanıe ınformasıonnogo prostranstva v ýchebnom prosesse. V nastoıashee vremá mýltımedıınye tehnologıı – eto odno ız samyh perspektıvnyh napravlenıı ınformatızasıı obrazovatelnogo prosessa. odnım ız effektıvnyh pýteı ýspeshnogo vnedrenıa sovremennyh ınformasıonnyh tehnologıı v obrazovatelnoı oblastı ıavláetsá obespechenıe programmnogo ı metodıcheskogo obespechenıa, popolnenıe materıalnoı bazy, a takje obázatelnoe povyshenıe kvalıfıkasıı prepodavateleı. V state rassmotreny osnovnye voprosy effektıvnostı razrabotkı ı prımenenıa sredstv ınformasıonnyh tehnologıı, v tom chısle mýltımedıınyh tehnologıı dlá povyshenıa kachestva obýchenıa. osoboe vnımanıe ýdeláetsá organızasıı ıspolzovanıa mýltımedıınyh prezentasıı ı ıh effektıvnostı v ýchebnom prosesse. Na ýrokah geografıı osveshaıýtsá ojıdaemye rezýltaty ı effektıvnost ıspolzovanıa mýltımedıınyh tehnologıı.
9	Aǵylshyn tilinde túıindeme	Abstract: The Main goal for teachers in education is to increase the level of knowledge of the younger generation, the formation of a fully developed personality. One of the most important problems in the education system in developed countries is the Informatization of education, i.e. the creation of an information space in the educational process. Currently, multimedia technologies are one of the most promising areas of Informatization of the educational process. One of the most effective ways to successfully implement modern information technologies in the educational field is to provide software and methodological support, replenishment of the material base, as well as mandatory professional development of teachers. The article deals with the main issues of the effectiveness of the development and application of information technology tools, including multimedia technologies to improve the quality of education. Special attention is paid to the organization of the use of multimedia presentations and their effectiveness in the educational process. The geography lessons highlight the expected results and effectiveness of using multimedia technologies.
10	Ádebıetter tizimi	1.Abdramanova G. B., Tajenova S. K. Oqý úrdisinde mýltımedıa tehnologıalaryn qoldaný // Molodoı ýchenyı. 2015. №7.1.  8-9 b. 2.Ǵalymjanova M. Mýltımedıalyq tehnologıalardy paıdalaný arqyly bilim berý deńgeıin kóterý. №3-2006 j. 2-3 b. 3.Dosjanov B.A. Mýltımedıalyq quraldardyń oqytý prosesindegi tıimdiligin anyqtaý/ “Úzdiksiz kásibı bilim berý: problemalary men bolashaǵy” atty respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa materıaldary. Qyzylorda: QMÝ, 2016. 191-193 bb. 4.Esjanov A. Elektrondyq mýltımedıa: resýrstary men quraldary// Qazaqstan muǵalimi, №4, 16 sáýir, 2008. 13-15 b. 5.Salıhova A.  «Oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn damytý». Ǵylymı-ádistemelik  jýrnal, №5-2009 j 6.Sadybekova J. Oqý–tárbıe úrdisinde mýltımedıalyq tehnologıany qoldaný qajettiligi. Informatıka negizderi jýrnaly. №4-2008 j. 4-5 b.

---