Muhtar Áýezov «Kókserek» hıkaıaty Adam men ań tartysy
Pavlodar oblysy, Ekibastuz qalasy,
«Ekibastuz qalasy, №11 jalpy orta bilim beretin mektep»
memlekettik mekemesiniń kitaphanashysy
Sharbekova Saýlet Qabıbollaqyzy
(Sabaq - telehabar) 7 – synypqa arnalǵan
Sabaqtyń taqyryby: M Áýezov «Kókserek» hıkaıaty. Adam men ańtartysy
Sabaqtyń bilimdik maqsaty: «Kókserek» hıkaıatyndaǵy qasqyrdyń taǵylyq jolǵa túsý joldaryn sýretteýdegi jazýshynyń sheberligin tanytý
Sabaqtyń tanymdyq maqsaty: Jazýshynyń ań men adam arasyndaǵy tartysyn sýretteýi arqyly tirshilik úshinkúrestiń óte kúrdeli de qıyn áreket ekenin dáleldeý.
Sabaqtyń tárbıelik maqsaty: 1. Tabıǵatty qorǵaı otyryp, qasqyrǵa degen kózqarasty qaıta qaraý;
2. İskerlik, biliktilik qasıetterin arttyrý;
3. Mamandyqqa baýlý.
Sabaqtyń túri: İskerlik sabaǵy
Ótkizý tásili:
monolog jazý, pikir qorǵaý, obrazǵa ený,
Pánaralyq baılanys: Psıhologıa, álem ádebıeti
Sabaqtyń kórnekiligi: Oqýshylar salǵan sýretter, Muǵalim jasaǵan slaıd
Qaıyrly kún, qurmetti mektep oqýshylary men ustazdary jáne mektep qonaqtary. Búgingi sabaqtyń basty maqsattary:
- «Kókserek» hıkaıatyndaǵy qasqyrdyń ozbyrlyq jolǵa túsýin sýretteýdegi jazýshynyń sheberligin taný;
- Ań men adam arasyndaǵy tirshilik úshin kúrestiń qıyn da kúrdeli áreket ekenin dáleldeý;
- Tabıǵatty qorǵaı otyryp, qasqyrǵa degen kózqarasty ózgertý; shákirtterdiń iskerlik, biliktilik qabiletterin damytý; mamandyqqa baýlý
M Áýezovtiń «Kókserek» hıkaıaty boıynsha «Adamnyń jaýyzdyǵy kúshti me? Ańnyń jaýyzdyǵy kúshti me?» degen taqyrypta shákirtter óz pikirlerin ortaǵa
Búgin bizdiń synypta jas jazýshylardyń baıqaýy ótti. Onda jas qalamgerler Adamnyń, qasqyrdyń, ıttiń monologyn jazdy. Bizdiń beınebaıanǵa nazar aýdaryńyz.
Áýezovten bizge jetti kóp derek,
Tutqyn bopty Qurmashjanǵa Kókserek.
Shýyldasyp aýyldyń bar ıtteri,
Jabylypty Kókserekke kóp tóbet.
Bóri - daǵy bóriligin jasapty,
Qasqyrdaıyn kórip pe ediń qasapty?
Tamaq berip kútip - baqqan Qurmashty
Jaýyz qasqyr aıamaı - aq asapty, - degendeı keıipker beınesine enip, monolog jazaıyq. (Oqýshylar monolog jazyp, ony qorǵaıdy.) Monolog taqyryby:
Men – Qurmash
Men – Kókserek
Men – Qasen
Men – Aqqasqa
Búgin bizdiń synypta M Áýezovtiń «Kókserek» hıkaıaty boıynsha oqýshylar salǵan sýretteriniń kórmesi boldy.
Qasqyr týraly túrli shet el ádebıetterine sholý
(Muǵalim Djek Londonnyń «Aq azý» hıkaıaty, Shyńǵys Aıtmatovtyń «Jan pıda» romany týraly aıtyp beredi)
- Amerıkan jazýshysy Djek London HİH ǵasyrda «Aq azý» degen hıkaıat jazǵan. Onda qasqyrdyń adamǵa dostyǵy, ony úıretse úı janýary sıaqty bolatyny, óz ıesine adal qyzmet etetini jazylǵan. M Áýezov osy shyǵarmany oqyǵan soń, qarsy pikirde qasqyrdyń adamǵa dos emes, jaý ekenin dáleldegisi kelip «Kókserekti» jazdy. Sebebi dalada mal baǵatyn qazaq úshin qasqyr - qyrdyń jaýy. Al M Áýezovtiń shákirti Shyńǵys Aıtmatov bul týraly óz shyǵarmasyn jazdy. «Jan pıda» dep atalatyn romanda qasqyrdyń qasqyrlyq jolǵa túsýine adamnyń ózi kináli degen oı túıdi. Bul úsh shyǵarma da - klasıkalyq ádebıetten oryn alatyn shyǵarmalar. Al qasqyr týraly kelesi shyǵarmany kim jazady? Ol - bolashaqtyń isi. Múmkin, sizderdiń ishińizde bireýińiz jazar. Jańa tym jaqsy monologtar jazǵandar bar. Sondyqtan myna taqtada úlken suraý belgisi tur.
«Kókjal» «Arlan»
Kókserekke minezdeme
Ashqaraq Ashýly
Doly Yzaqor
Jyrtqysh Aram
Kekshil Tózimdi
Qyńyr Kúshti
Tumshalaǵan buldyr kún sirá batty,
Artyńyzdan móldirep bulaq aqty.
Talaı qazaq siz qaldyrǵan sóz ónerin
Kózińizdeı baǵalap kele jatty.
Ár sózińnen júrekke baq tarady.
Tilin urpaq Muhtardyń jattar áli.
Muhańnyń darynymen darhan qazaq
Qaı ǵasyrda bolsa da maqtanady!
úıge beriletin tapsyrma:
1. 2 - 3 abzas úzindi jattaý:
2. «Qasqyr nege ulıdy?» (ertegi ne áńgime jazý):
3. Qasqyr týraly estigen, bilgenderin jınaý
4. Monologty aıaqtaý
Qorytyndy:
Qymbatty balalar, sabaǵymyzdy tabıǵatpen bastap edik, tabıǵatpen aıaqtaıyq. Jer - bárimizdiń ortaq úıimiz. Ol ańǵa da, adamǵa da jetedi. syıysyp, syılasyp, tatý ómir súreıik. Bolashaqta elimizdiń erteńin oılar osyndaı kúrdeli máselelerdi sheshe alatyn azamat bolyp ósedi dep senim bildiremin.!
Tirshilik ıesimiz bárimiz de,
Súrýge ómir quqylymyz áli biz de.
Saqtaıyqshy tabıǵat zańdylyǵyn
Sabaq bolsyn Kókserek taǵy bizge!
Shattyqqa shyrqalsa eken ánimiz de!
Qymbatty balalar, bizdi manadan beri tolǵandyryp, oılandyryp, aıtystyryp otyrǵan álemge áıgili jazýshy Muhtar Áýezov. Onyń «Kókserek» áńgimesi. Onyń jazýshylyq sheberligi. Osyndaı talantqa tań qalmasqa, súısinbeske bolmaıdy.
Erteńge kámil sengen abaılyqtar,
Muhtar men Abaı artqan talaı júk bar.
Jaz saıyn qulpyrǵanmen mynaý óńir,
Shirkin - aı, týar ma eken Abaı, Muhtar!
Sabaqtyń taqyryby: M. Áýezov «Kókserek» áńgimesi.
Sabaqtyń maqsaty:
1) Áńgime mazmunyn meńgerte otyryp, ondaǵy berilgen ózekti oıdy anyqtaý. Jazýshynyń álemdik deńgeıdegi sýretker ekendigin dáleldeý.
2) Tabıǵatty súıýge, ony qorǵaýǵa baýlý. Jaqsylyqqa, izgilikke tárbıeleý.
3) Shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, izdendirý, óz pikirlerin qorǵaýǵa daǵdylandyrý.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, taldaý, pikirlesý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Anyqtama, jospar, tirek - syzbalar. Sýret, kitaptar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
İİ. Jańa sabaq. Qorytyndylaý.
M. Áýezov «Kókserek» áńgimesi.
Kókserek – tabıǵattyń taǵy perzenti. Sabaq 3 bólimnen turady.
İ. Taldaý.
İİ. Jalǵaý.
İİİ. Samǵaý.
Aldymen búgingi sabaǵymyzǵa baılanysty Anyqtama betin ashamyz.
Anyqtama: Muhtar Áýezov (1897 - 1961)
Týǵan jyly – 1897
Týǵan jeri – Semeı oblysy, Abaı aýdany.
Áńgimesi (tańdaýly) – «Kókserek» - 1929j.
Taqyryby: Qasqyr – Tabıǵat – Adam.
Keıipkerleri: Qurmash, ájesi, Qasen, aýyl adamdary, Kókserek, Aqqasqa.
Óner týyndysy: «Kókserek» kınofılmi. Qyrǵyz kınofılmi.
Rejıseri: Toloýsh Okeev
Qurmash rolinde: Qambar Ýálıev.
Álem ádebıetinde:
Sh. Aıtmatov – «Jan pıda» romany,
Djek London – «Aq azý» hıkaıaty,
O. Súleımenov – «Bóltirikter» óleńi.
Endi sabaǵymyzdy bastaımyz.
1. Taldaý bóliminde ár topqa suraq beriledi. Sol suraq boıynsha top músheleri óz oılaryn ortaǵa salady.
Maqsat: Osy suraqtarǵa jaýap bere otyryp, áńgimeniń negizgi ıdeıasyn, ıaǵnı áńgimedegi ózekti oıdy anyqtaý.
Suraqtar:
1. Dala taǵylary men adamdar is - áreketindegi uqsastyq nede?
2. Kókserektiń joıqyn dúleı kúshke aınalý sebebi.
3. Qurmashtyń qaıǵyly taǵdyryna kim kináli?
4. Jalpy tabıǵatqa shabýyl jasaý, onyń tylsym tynyshtyǵyn buzý máselesine qalaı qaraısyńdar.
Taldaý ádisteri:
- Venn dıagramsy,
tirek - syzbalar,
pikirtalas uıymdastyrý,
óz boljam, jobasyn usyný.
Qorytyndylaý. Sonymen, suraqtarǵa jaýap bere otyryp, biz mynadaı túıin jasaımyz.
Jazýshy oqyrmanǵa ne aıtpaqshy?
Jazýshynyń jan aıqaıy ne?
Ekeýiniń arasyndaǵy baılanys. Qandaı bolý kerek? Ekeýiniń arasynda úndestik, úılesim, óz zańdylyǵy bolý kerek eken. Ol zańdylyq esh ýaqytta buzylmaýǵa, saqtalýǵa tıisti!
Jazýshy, eger bul zańdylyq saqtalmasa, onyń jaqsylyqqa aparmasyn eskertedi.
İİ. Endi sabaǵymyzdyń 2 - shi «Jalǵaý» bólimine kósheıik. Jazýshy oıyn jete túsine bilý úshin, kóńilge túıý úshin kóńil kózimizdi ashyp, júrektegi sezimdi oıatamyz. Ol úshin mátinnen úzindiler keltirelik. Jatqa mánerlep oqý.
1. «Qasqyrlar mekeni».
2. «Kókserek – kókjal qasqyr».
3. «Qurmashtyń qaıǵyly taǵdyry».
4. «Kókserektiń ólimi».
Adam jáne tabıǵat. Úndestik zańy. Bul – jer betindegi barsha adamzat úshin, onyń urpaǵy úshin óte mańyzdy másele. Óıtkeni ol tirshilik úshin, onyń tynyshtyǵy úshin qajet. Jazýshy búkil adamzat balasy úshin mańyzdy máseleni kóterip otyr. Bul taqyrypqa álem ádebıetiniń eń kórnekti ókilderi de qalam tartqan. Olar: Sh. Aıtmatov, Djek London, O. Súleımenov.
Jeke oqýshylarǵa tapsyrma berilgen bolatyn. Tapsyrma: joǵarydaǵy jazýshylardyń shyǵarmalaryn oqyp, «Kókserek» áńgimesimen salystyra taldaý. Sóz kezegin osy oqýshylarǵa berelik:
1. Sh. Aıtmatov «Jan pıda» romany.
2. Djek London «Aq azý» povesi.
3. O. Súleımenov «Bóltirikter» óleńi.
Sonymen, oqýshylar bul jerde jazýshynyń jáne onyń shyǵarmasynyń qundylyǵyn baıqaımyz. Áńgime arqyly jazýshynyń álemdik deńgeıdegi iri sýretker - jazýshy ekendigin tanydyq.
İİİ. Endi sabaǵymyzdyń sońǵy bólimine keldik. Jazýshymen, onyń shyǵarmasymen tanystyq, taldadyq, baǵa berdik. Al sonda budan qandaı áser aldyq? Endi sol týraly áńgimeleıik.
Taqyryptar: «Jazýshymen syrlasý»,
«Tabıǵat jáne Adam»
Ol úshin myna bir óleń joldaryn usynamyn:
Jazýshymen syrlasý,
Tabıǵatqa til qatý,
Adamdarǵa ún qatý.
1. Muhtar aǵaǵa. Uly ustazǵa óleń shýmaqtary.
2. «Qıanat qasireti».
3. «İzgilik bastaýy».
4. «Tabıǵat tynyshtyǵyn saqtaıyq!».
Sonymen, balalar biz óz sózimizdi aıttyq, óz daýysymyzdy berdik, únimizdi qostyq.
Sózimizdi bylaısha aıaqtasaq:
Tabıǵat – Ana!
Tabıǵattyń syryn tanyp bileıik,
Tabıǵattyń tilin uǵyp kóreıik.
Tynyshtyǵyn saqtap ómir - ózenniń,
İzgiliktiń shamyn jaǵyp júrelik!
Tapsyrma. Shyǵarma. «Kókserek – tabıǵattyń taǵy perzenti».
Baǵalaý. Ár top, top músheleri baǵalanady.
Sabaq aıaqtaldy.
Úıge: «Meniń áńgimeden alǵan áserim».
Qorytyndy.
Adam rýhanı dúnıesin syrtqy tabıǵat qubylysyn taný arqyly qalyptastyrady. (Shyńǵys Aıtmatov)
«Ekibastuz qalasy, №11 jalpy orta bilim beretin mektep»
memlekettik mekemesiniń kitaphanashysy
Sharbekova Saýlet Qabıbollaqyzy
(Sabaq - telehabar) 7 – synypqa arnalǵan
Sabaqtyń taqyryby: M Áýezov «Kókserek» hıkaıaty. Adam men ańtartysy
Sabaqtyń bilimdik maqsaty: «Kókserek» hıkaıatyndaǵy qasqyrdyń taǵylyq jolǵa túsý joldaryn sýretteýdegi jazýshynyń sheberligin tanytý
Sabaqtyń tanymdyq maqsaty: Jazýshynyń ań men adam arasyndaǵy tartysyn sýretteýi arqyly tirshilik úshinkúrestiń óte kúrdeli de qıyn áreket ekenin dáleldeý.
Sabaqtyń tárbıelik maqsaty: 1. Tabıǵatty qorǵaı otyryp, qasqyrǵa degen kózqarasty qaıta qaraý;
2. İskerlik, biliktilik qasıetterin arttyrý;
3. Mamandyqqa baýlý.
Sabaqtyń túri: İskerlik sabaǵy
Ótkizý tásili:
monolog jazý, pikir qorǵaý, obrazǵa ený,
Pánaralyq baılanys: Psıhologıa, álem ádebıeti
Sabaqtyń kórnekiligi: Oqýshylar salǵan sýretter, Muǵalim jasaǵan slaıd
Qaıyrly kún, qurmetti mektep oqýshylary men ustazdary jáne mektep qonaqtary. Búgingi sabaqtyń basty maqsattary:
- «Kókserek» hıkaıatyndaǵy qasqyrdyń ozbyrlyq jolǵa túsýin sýretteýdegi jazýshynyń sheberligin taný;
- Ań men adam arasyndaǵy tirshilik úshin kúrestiń qıyn da kúrdeli áreket ekenin dáleldeý;
- Tabıǵatty qorǵaı otyryp, qasqyrǵa degen kózqarasty ózgertý; shákirtterdiń iskerlik, biliktilik qabiletterin damytý; mamandyqqa baýlý
M Áýezovtiń «Kókserek» hıkaıaty boıynsha «Adamnyń jaýyzdyǵy kúshti me? Ańnyń jaýyzdyǵy kúshti me?» degen taqyrypta shákirtter óz pikirlerin ortaǵa
Búgin bizdiń synypta jas jazýshylardyń baıqaýy ótti. Onda jas qalamgerler Adamnyń, qasqyrdyń, ıttiń monologyn jazdy. Bizdiń beınebaıanǵa nazar aýdaryńyz.
Áýezovten bizge jetti kóp derek,
Tutqyn bopty Qurmashjanǵa Kókserek.
Shýyldasyp aýyldyń bar ıtteri,
Jabylypty Kókserekke kóp tóbet.
Bóri - daǵy bóriligin jasapty,
Qasqyrdaıyn kórip pe ediń qasapty?
Tamaq berip kútip - baqqan Qurmashty
Jaýyz qasqyr aıamaı - aq asapty, - degendeı keıipker beınesine enip, monolog jazaıyq. (Oqýshylar monolog jazyp, ony qorǵaıdy.) Monolog taqyryby:
Men – Qurmash
Men – Kókserek
Men – Qasen
Men – Aqqasqa
Búgin bizdiń synypta M Áýezovtiń «Kókserek» hıkaıaty boıynsha oqýshylar salǵan sýretteriniń kórmesi boldy.
Qasqyr týraly túrli shet el ádebıetterine sholý
(Muǵalim Djek Londonnyń «Aq azý» hıkaıaty, Shyńǵys Aıtmatovtyń «Jan pıda» romany týraly aıtyp beredi)
- Amerıkan jazýshysy Djek London HİH ǵasyrda «Aq azý» degen hıkaıat jazǵan. Onda qasqyrdyń adamǵa dostyǵy, ony úıretse úı janýary sıaqty bolatyny, óz ıesine adal qyzmet etetini jazylǵan. M Áýezov osy shyǵarmany oqyǵan soń, qarsy pikirde qasqyrdyń adamǵa dos emes, jaý ekenin dáleldegisi kelip «Kókserekti» jazdy. Sebebi dalada mal baǵatyn qazaq úshin qasqyr - qyrdyń jaýy. Al M Áýezovtiń shákirti Shyńǵys Aıtmatov bul týraly óz shyǵarmasyn jazdy. «Jan pıda» dep atalatyn romanda qasqyrdyń qasqyrlyq jolǵa túsýine adamnyń ózi kináli degen oı túıdi. Bul úsh shyǵarma da - klasıkalyq ádebıetten oryn alatyn shyǵarmalar. Al qasqyr týraly kelesi shyǵarmany kim jazady? Ol - bolashaqtyń isi. Múmkin, sizderdiń ishińizde bireýińiz jazar. Jańa tym jaqsy monologtar jazǵandar bar. Sondyqtan myna taqtada úlken suraý belgisi tur.
«Kókjal» «Arlan»
Kókserekke minezdeme
Ashqaraq Ashýly
Doly Yzaqor
Jyrtqysh Aram
Kekshil Tózimdi
Qyńyr Kúshti
Tumshalaǵan buldyr kún sirá batty,
Artyńyzdan móldirep bulaq aqty.
Talaı qazaq siz qaldyrǵan sóz ónerin
Kózińizdeı baǵalap kele jatty.
Ár sózińnen júrekke baq tarady.
Tilin urpaq Muhtardyń jattar áli.
Muhańnyń darynymen darhan qazaq
Qaı ǵasyrda bolsa da maqtanady!
úıge beriletin tapsyrma:
1. 2 - 3 abzas úzindi jattaý:
2. «Qasqyr nege ulıdy?» (ertegi ne áńgime jazý):
3. Qasqyr týraly estigen, bilgenderin jınaý
4. Monologty aıaqtaý
Qorytyndy:
Qymbatty balalar, sabaǵymyzdy tabıǵatpen bastap edik, tabıǵatpen aıaqtaıyq. Jer - bárimizdiń ortaq úıimiz. Ol ańǵa da, adamǵa da jetedi. syıysyp, syılasyp, tatý ómir súreıik. Bolashaqta elimizdiń erteńin oılar osyndaı kúrdeli máselelerdi sheshe alatyn azamat bolyp ósedi dep senim bildiremin.!
Tirshilik ıesimiz bárimiz de,
Súrýge ómir quqylymyz áli biz de.
Saqtaıyqshy tabıǵat zańdylyǵyn
Sabaq bolsyn Kókserek taǵy bizge!
Shattyqqa shyrqalsa eken ánimiz de!
Qymbatty balalar, bizdi manadan beri tolǵandyryp, oılandyryp, aıtystyryp otyrǵan álemge áıgili jazýshy Muhtar Áýezov. Onyń «Kókserek» áńgimesi. Onyń jazýshylyq sheberligi. Osyndaı talantqa tań qalmasqa, súısinbeske bolmaıdy.
Erteńge kámil sengen abaılyqtar,
Muhtar men Abaı artqan talaı júk bar.
Jaz saıyn qulpyrǵanmen mynaý óńir,
Shirkin - aı, týar ma eken Abaı, Muhtar!
Sabaqtyń taqyryby: M. Áýezov «Kókserek» áńgimesi.
Sabaqtyń maqsaty:
1) Áńgime mazmunyn meńgerte otyryp, ondaǵy berilgen ózekti oıdy anyqtaý. Jazýshynyń álemdik deńgeıdegi sýretker ekendigin dáleldeý.
2) Tabıǵatty súıýge, ony qorǵaýǵa baýlý. Jaqsylyqqa, izgilikke tárbıeleý.
3) Shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, izdendirý, óz pikirlerin qorǵaýǵa daǵdylandyrý.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, taldaý, pikirlesý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Anyqtama, jospar, tirek - syzbalar. Sýret, kitaptar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
İİ. Jańa sabaq. Qorytyndylaý.
M. Áýezov «Kókserek» áńgimesi.
Kókserek – tabıǵattyń taǵy perzenti. Sabaq 3 bólimnen turady.
İ. Taldaý.
İİ. Jalǵaý.
İİİ. Samǵaý.
Aldymen búgingi sabaǵymyzǵa baılanysty Anyqtama betin ashamyz.
Anyqtama: Muhtar Áýezov (1897 - 1961)
Týǵan jyly – 1897
Týǵan jeri – Semeı oblysy, Abaı aýdany.
Áńgimesi (tańdaýly) – «Kókserek» - 1929j.
Taqyryby: Qasqyr – Tabıǵat – Adam.
Keıipkerleri: Qurmash, ájesi, Qasen, aýyl adamdary, Kókserek, Aqqasqa.
Óner týyndysy: «Kókserek» kınofılmi. Qyrǵyz kınofılmi.
Rejıseri: Toloýsh Okeev
Qurmash rolinde: Qambar Ýálıev.
Álem ádebıetinde:
Sh. Aıtmatov – «Jan pıda» romany,
Djek London – «Aq azý» hıkaıaty,
O. Súleımenov – «Bóltirikter» óleńi.
Endi sabaǵymyzdy bastaımyz.
1. Taldaý bóliminde ár topqa suraq beriledi. Sol suraq boıynsha top músheleri óz oılaryn ortaǵa salady.
Maqsat: Osy suraqtarǵa jaýap bere otyryp, áńgimeniń negizgi ıdeıasyn, ıaǵnı áńgimedegi ózekti oıdy anyqtaý.
Suraqtar:
1. Dala taǵylary men adamdar is - áreketindegi uqsastyq nede?
2. Kókserektiń joıqyn dúleı kúshke aınalý sebebi.
3. Qurmashtyń qaıǵyly taǵdyryna kim kináli?
4. Jalpy tabıǵatqa shabýyl jasaý, onyń tylsym tynyshtyǵyn buzý máselesine qalaı qaraısyńdar.
Taldaý ádisteri:
- Venn dıagramsy,
tirek - syzbalar,
pikirtalas uıymdastyrý,
óz boljam, jobasyn usyný.
Qorytyndylaý. Sonymen, suraqtarǵa jaýap bere otyryp, biz mynadaı túıin jasaımyz.
Jazýshy oqyrmanǵa ne aıtpaqshy?
Jazýshynyń jan aıqaıy ne?
Ekeýiniń arasyndaǵy baılanys. Qandaı bolý kerek? Ekeýiniń arasynda úndestik, úılesim, óz zańdylyǵy bolý kerek eken. Ol zańdylyq esh ýaqytta buzylmaýǵa, saqtalýǵa tıisti!
Jazýshy, eger bul zańdylyq saqtalmasa, onyń jaqsylyqqa aparmasyn eskertedi.
İİ. Endi sabaǵymyzdyń 2 - shi «Jalǵaý» bólimine kósheıik. Jazýshy oıyn jete túsine bilý úshin, kóńilge túıý úshin kóńil kózimizdi ashyp, júrektegi sezimdi oıatamyz. Ol úshin mátinnen úzindiler keltirelik. Jatqa mánerlep oqý.
1. «Qasqyrlar mekeni».
2. «Kókserek – kókjal qasqyr».
3. «Qurmashtyń qaıǵyly taǵdyry».
4. «Kókserektiń ólimi».
Adam jáne tabıǵat. Úndestik zańy. Bul – jer betindegi barsha adamzat úshin, onyń urpaǵy úshin óte mańyzdy másele. Óıtkeni ol tirshilik úshin, onyń tynyshtyǵy úshin qajet. Jazýshy búkil adamzat balasy úshin mańyzdy máseleni kóterip otyr. Bul taqyrypqa álem ádebıetiniń eń kórnekti ókilderi de qalam tartqan. Olar: Sh. Aıtmatov, Djek London, O. Súleımenov.
Jeke oqýshylarǵa tapsyrma berilgen bolatyn. Tapsyrma: joǵarydaǵy jazýshylardyń shyǵarmalaryn oqyp, «Kókserek» áńgimesimen salystyra taldaý. Sóz kezegin osy oqýshylarǵa berelik:
1. Sh. Aıtmatov «Jan pıda» romany.
2. Djek London «Aq azý» povesi.
3. O. Súleımenov «Bóltirikter» óleńi.
Sonymen, oqýshylar bul jerde jazýshynyń jáne onyń shyǵarmasynyń qundylyǵyn baıqaımyz. Áńgime arqyly jazýshynyń álemdik deńgeıdegi iri sýretker - jazýshy ekendigin tanydyq.
İİİ. Endi sabaǵymyzdyń sońǵy bólimine keldik. Jazýshymen, onyń shyǵarmasymen tanystyq, taldadyq, baǵa berdik. Al sonda budan qandaı áser aldyq? Endi sol týraly áńgimeleıik.
Taqyryptar: «Jazýshymen syrlasý»,
«Tabıǵat jáne Adam»
Ol úshin myna bir óleń joldaryn usynamyn:
Jazýshymen syrlasý,
Tabıǵatqa til qatý,
Adamdarǵa ún qatý.
1. Muhtar aǵaǵa. Uly ustazǵa óleń shýmaqtary.
2. «Qıanat qasireti».
3. «İzgilik bastaýy».
4. «Tabıǵat tynyshtyǵyn saqtaıyq!».
Sonymen, balalar biz óz sózimizdi aıttyq, óz daýysymyzdy berdik, únimizdi qostyq.
Sózimizdi bylaısha aıaqtasaq:
Tabıǵat – Ana!
Tabıǵattyń syryn tanyp bileıik,
Tabıǵattyń tilin uǵyp kóreıik.
Tynyshtyǵyn saqtap ómir - ózenniń,
İzgiliktiń shamyn jaǵyp júrelik!
Tapsyrma. Shyǵarma. «Kókserek – tabıǵattyń taǵy perzenti».
Baǵalaý. Ár top, top músheleri baǵalanady.
Sabaq aıaqtaldy.
Úıge: «Meniń áńgimeden alǵan áserim».
Qorytyndy.
Adam rýhanı dúnıesin syrtqy tabıǵat qubylysyn taný arqyly qalyptastyrady. (Shyńǵys Aıtmatov)
You Might Also Like
