InfoHub Logo

Adam ólimine ákelip soǵatyn kez kelgen bıler sheshimine men qarsymyn. Ol  adamdyqqa, adamgershilikke jatpaıdy.

Avtor

Adal mahabbattyń  qurbany bolǵan ǵashyqtardyń jan túrshigerlik ólimine ákelip soqqan bıler sheshiminiń núktesi - Eńlik pen Kebektiń moınyna arqan salyp, eki attyń quıryǵyna baılap alyp, súırep, "Mataılap" urandatyp shaýyp-shaýyp tóbege tómpeshik jasap tyndy. Tipti adam túgili, jyrtqysh ańda óz balasyna ólim tilemeıdi. Bul jaza óte qate sheshim edi.

Qaı zaman, qaı ǵasyrda bolmasyn eki jastyń baqytty bolǵanyn qalasa júreginde meıirimi, basynda taýyqtyń mıyndaı aqyly bolsa sheshim shyǵarǵan bıler ólimge kespes edi. Osyndaı ólimge ákelip soǵatyn bılerdiń aýyr sheshimine sebep - aýylda qalǵan bılerdiń suńǵyla Qaramende dál basyp aıtqan “menmendiginde” jáne bozbalalardyń (mataı jaǵy) jalǵan namysshyl keýdemsóqtyǵynda. Tereń oısyzdyqpen, asyǵys aqylsyzdyq arqasynda ǵashyq jandardyń ómiri qyrshynnan qıyldy.

Múmkin ajalǵa arasha tústetin Qabanbaı men Toqtamys jaý ótinde júrmeı elde bolǵanda at quıryǵyna baılanbas pa edi, kim bilsin? Sondyqtan da ajalǵa arasha túsetin adamdary joq bolǵandyqtan qatygez tobyqty bıleriniń sheshiminiń qurbany boldy.

Mataı men tobyqty rýynyń arasyndaǵy jaranyń betine tuz sepken kúnniń ózinde, Kebekti jar qylýǵa bekingeni de, alyp qashýǵa májbúr etkeni de, eki eldiń bátýasyn buzýǵa sebepshi bop, ot tastaǵanyna da, atastyryp qoıǵan basqa qalyńdyǵynyń bar ekendigin bilgen kúnniń ózinde osnyń bárine Eńlikti kináli dep sanaıtyn bolsaq ta - ádil bılerdiń ólim jazasyna kesýi tym artyq aqylsyzdyq edi. 

Sonymen birge bir sheńberden shyǵa almaıtyn nadan halyqtyń - nadan salt-dásúriniń (atastyrý) arqasynda - eki jas opat boldy. Osyǵan uqsas sol zamanda "ámeńgerlik", "besik quda", "atastyrý" sekildi adam sanasyna sińbeıtin túsinikpen qalyptasqan salt-dástúrler talaı jasty ana dúnıege erte attandyrdy.

Shirkin! Túndiginen tútini túzý ushyp, baqyttyń besiginde terbelip, aırandaı uıyp eki jastyń baqytty ómir súrgenine ne jetsin. Kóginde qyran qusy samǵap, báıteregi aspanmen syrlasqan, beıbit te táýelsiz elde ómir súrip jatyrmyz. Qudaıǵa shúkir aqty aq dep, qarany qara dep aıyra biletin ádil sheshim shyǵaratyn ata zańymyz bar. Qazirgi tańda eń bastysy parasatty oılaı biletin, erkindik pen mahabbatqa qurmetpen qaraıtyn sanaly qoǵam bar.

Toqsan aýyz sózdiń tobyqtaı túıinin jasar bolsam, "Aǵash bir orynda turyp kógeredi"-degen eken danalarymyz. Olaı bolsa japyraǵyn jaıyp kógermek bolǵan terektiń tamyryn kespeıik. Ol óssin, kógersin.

---