Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Ómirbaı aqyn

Ómirbaı Tileýliuly 1850 jyly burynǵy Semeı ýezi, Buǵyly bolysy, Óteı aýlynda týǵan. Jas kezinde sheshen indetinen eki kózi birdeı soqyr bolyp qalǵan aqyn bir jyly «Abaıǵa sálemdesemin» dep Nazarbek Arzanbaıuly degen kisige erip barypty. Abaı aýyly Jıdebaı qoryǵynda otyrsa kerek. Nazarbek jasynan — Abaıdan tálim-tárbıe alǵan shákirtiniń biri bolǵan adam. Ómirbaı aqynnyń bul Abaımen birinshi tildesýi edi. Aman-esendik bilisken soń, Abaı Ómirbaıǵa:

— Seni syrttan estýshi edim, izdep kelip sálem bergenińe kóp rahmet. Endi óz jaǵdaıyńdy aıta otyr, — dep dombyrasyn usynypty. Ómirbaı dombyrany ala-sala:

— Sheshekten jeti jasta kózim ketti,
Kórsetpeı jaryq dúnıe bezildetti.
Shyryldap kóz kór bolyp shydamadym,
Sózbenen jeńeıin dep osy dertti.

Bar minim — kózim soqyr basymdaǵy
Nazarbek bastap keldi qasymdaǵy.
Sizge ákep men ǵaripti tanystyrdy,
Eń qymbat aǵamyz dep osyndaǵy, —

dep óleńdetip qoıa beredi. Abaı Ómirbaı aqynǵa rızalyq bildiredi. Sonan soń Nazarbekke:

— Seniń býryl atyń jylqynyń dúldúli deıdi ǵoı. Ózi arystan keýdeli, jolbarys jondy, tórt aıaǵy somdalyp bitken tip-tik, jal-quıryǵy tógilgen joıqyn kúshti ekeni kózge erekshe kórinip tur, — depti.

Ómirbaı aqyn dombyrasyn ala-sala:

— Arystandaı keń keýde, jalbyr jaldy,
Jolbarys jon, bulshyq et, serke sandy.
Qalyń bitken tógilgen uzyn quıryq
Qutqarmaıdy ushqan qus, jerdegi ańdy.
Uzaq jolǵa júrse de qınalmaıdy,
Táńiri dúldúl jaratqan janýardy, —

dep jyrlaǵanda, Abaı rıza bolyp:

— Ómirbaı, sen atty sózińmen kórgendeı sıpattadyń-aý, — deıdi.

Sonda Ómirbaı:

— Jańa ózińiz úıretkendi qaıtaladym, — deıdi kishilik kórsetip.

Abaı Nazarbekke bet buryp:

— Jaqynda Aqylbaıdyń qaıyny Qısyqtyń Jumaqany eki dýan eldi shaqyryp úlken toı jasaımyn dep habarlaǵan eken. Sol toıǵa báıgege qosaıyn, atyńdy berseń qalaı bolady? — dep suraǵanda Nazarbek:

— Abaı aǵa, býryldy basy bútin berdim, ornyna minip qaıtatyn bir tuǵyr bolsa jaraıdy, — depti.

Abaı Aqylbaıdy shaqyrtyp alyp:

— Myn Nazarbekke meniń kertóbelimdi ertetip ber. Býryl atty qaldyratyn boldy, toıǵa daıynda jáne myna Ómirbaı aǵańa bir at, shapan kıgizip, on saýlyq qosyp ber, janyna aıdasyp aýlyna aparyp salatyn kisi qos, — depti.

Abaı býryl atty eki dýan eldiń báıgesine daıyndap qosqanda, jalǵyz qara bolyp jarty shaqyrymdaı alda keledi. Toıǵa jınalǵan halyq:

— Mynaý at Nazarbektiń áıgili býryly ǵoı, — dep shýyldasqan eken. Abaı qalyń eldiń dabylyn estip:

— «Erdiń atyn halyqqa aty nemese qatyny shyǵarady» degen osy-aý. Endeshe Nazarbekke obal bolar, — dep Aqylbaıdyń ózin jumsap, býryl atty qaıtarypty jáne «kertóbel atty Nazarbekke syılap ket!» depti.

Al aýzynan óleń tókken Ómirbaı aqyn 1930 jyly dúnıe salady.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama