Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Ózinen zor shyǵyp otyz tisin aldyrǵan alyp (İİ nusqa)

Myń segiz júz toqsan besinshi jyldardyń mólsheri. Semeı oblysy, Sýyqbulaqta jalǵyz beket úıge kelip tústik. Biz júrginshimiz, jıyrma shaqty júk tıelgen shanamyz bar. Qystyń orta kezi edi. At shanalardy keń qoraǵa engizdik, attardy jaıǵastyryp, úlken samaýyr shaıdy iship, tósek salǵyzyp, as iship, bolǵan soń jaıǵasyp jattyq.

Tún ortasy kezinde bir adam keldi, boıy uzyn, eki ıyǵyna eki kisi mingendeı. Kórpeniń astynan syǵalap kórip jatyrmyz, záremiz qalmady. Ótirik uıyqtaǵan bolyp jatyrmyz. Áıeli úlken samaýyrdy qaınatyp alyp keldi. İship otyr. Bir mezette samaýyr sýy taýsyldy, áıeline:

— Samaýyrdy orta qaınatyp pa ediń, qanbaı qaldym ǵoı.

— Joq, toly bolatyn.

Sonymen jatty. Tańerteń tursaq, jıyrma bes-otyz puttan júgi bar shanalardy biriniń ústine birin júkshe jınap qoıypty. «Oıbaı-aý, mynany qalaı túsiremiz» desip, aıtýǵa qorqyp, súıtip turǵanda dáý shyǵyp:

— Aý, jigitter, túnde men jol keń bolsyn dep jıǵan edim. Attaryńdy jemdep, shaılaryńdy ishe berińder. Men jaıǵastyryp, ornyna qoıyp berem, — dedi.

Shaı iship otyryp, ol kisimen áńgimelestik. Jasy qyryq-qyryq bes shamasynda, al barlyq múshesi som, shymyr, aýzynda bir tis joq. Munyń mánisin suradyq.

— Jigitter, bul tistiń mánisin bilgilerińiz kelse, men aıtaıyn, tyńdańyzdar, — dep alyp adam sózge kiristi, — men jasymda boıǵa syımaǵan kúshtiń jeligimen, ury da, bandıt te boldym. Kisi óltirdim, kerýen tonadym. Bir jyly Semeıdiń ber jaǵynda úlken qara joldy ańdyp jattym. Jaıaý, qolymda aq balta, talaıdyń basyn shaýyp, at kóligin alyp ádettengen basym eshkimnen qorqýdy bilmeımin.

Bir mezgilde qaladan par at jekken kashopkamen jalǵyz adam kele jatyr. Men jolmen qarsy júrip, qasymnan óte bergende, ortaǵa jegilgen attyń bojysynan ustap toqtattym. Oń qolymda balta.

— Jol ústinde at shylaýynan ustama, jolyńa kesel bolady, bosat! — dep aqyrdy qasqyr ishik kıgen qazaqtyń jas jigiti.

Men onyń sózin tyńdamaı, jigitke jaqyndaı berdim.

Jigit qasqyr ishigin sheship tastap, kashopkadan qarǵyp tústi. Men baltamen shappaq bop siltegende, baltany julyp alyp, laqtyryp jiberdi de, ózimdi jerge alyp uryp, keýdeme minip aldy da, eki qolymdy eki tizesimen basyp turyp bojyny kashopkaǵa qańtara baılady. Kashopkanyń aldyńǵy jaǵynan birnárse aldy. Tisteýik eken. «Men pyshaqpen meni baýyzdaıdy ǵoı» dep jatyr edim. Eriksiz aýzymdy ashyp, bir-birlep otyz tisimdi sýyrdy. Ózimdi bosatyp:

— Sen árkimniń qanyn iship, malyn jep júrgen osy tisiń ǵoı. Má! — dep qolyma berdi, — budan bylaı mundaı boqty jemeısiń, — dep júrip ketti. E, «ózińnen zor shyqsa, eki kóziń sonan shyǵar» degen osy eken. Men sol jigittiń kúshine de, bergen jazasyna da, óltirmeı jibergen adamgershiligine de razy bolyp, aıtqan sózin qabyl alyp, odan keıin kisiniń ala jibin attamaı tyn boldym, — dedi alyp adam.

Sol jigit kim boldy eken?


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama