InfoHub Logo

"Oqý úrdisin tehnologıalandyrý máseleleri"(esse)

Mektep dırektorynyń kásibı baǵdar berý jónindegi orynbasary: Pirimqulova Gúlzat Sársenbekqyzy

Oqý úrdisin tehnologıalandyrý máseleleri «Oqytýdyń jańa tehnologıalaryn engizý, bilim berýdi aqparattandyrý, halyqaralyq ǵalamdyq kommýnıka- sıalyq jelilerge shyǵý» Q.R.»Bilim Týraly» Zańy 1-taraý, 8-bap, 7-tarmaqsha

Qazirgi ǵalymdaný men tehnıkanyń qarqyndy damý kezinde oqý-tárbıe úrdisin izgilendirý ózekti máselelerdiń biri bolyp tabylady.Endeshe elimizdegi bilim berýdi damytýdyń qazirgi zamanǵy kezeńin – oqytýdyń dástúrli túrinen ınovasıalyq ádisterge aýysatyn ótpeli kezeń dep sıpattaýǵa bolady. Qazirgi aqparattyq qoǵamda óndiristiń damýynyń negizgi quraly bolyp aqparattyq resýrstardyń qajettiligi kórinýde. Sondyqtan bilim berý salasy da óziniń damýy úshin jańa qadamdarǵa barýda. Osyǵan baılanysty adamǵa aqparattar keńistiginde durys baǵytty tańdaýǵa múmkindik jasaı alatyn oqytýdyń jańa tehnologıalary paıda bolýda.Al jańa aqparattyq tehnologıamen oryndalatyn qyzmet óziniń kez-kelgen naqty formasynda tıimdirek oryndalady, adam órkenıetti bola bastaıdy. Mektepte oqytýdy tehnologıalandyrý qazirgi naryqtyq ekonomıka jaǵdaıynda ómir talabynan týyndap otyr. Mektepterdiń oqý úrdisine jańa aqparattyq tehnologıany engizý arqyly oqý sapasy jaqsaryp, damyta oqytý júzege asyrylyp, sabaq qarqyny jedeldetilip, jeke tulǵamen jumys isteı otyryp, saralap, daralap oqytýǵa múmkindik týýda. Al jańa aqparattyq tehnologıanyń ereksheligi – muǵalimder men oqýshylarǵa óz betimen birlesip, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge múmkinshilik beredi. Qazirgi kezde mekteptiń oqý-tárbıe úrdisinde 50-den astam pedagogıkalyq tehnologıalardyń qoldanylyp júrgeni málim.Bul tehnologıalardyń bárin bir sabaqta qamtý múmkin emes.Sondyqtan, mekteptegi árbir pándi oqytý tehnologıasyn tańdap, irikteý jáne ony is-árekettik turǵyda jetildirý arqyly oqýshynyń bilim jetistikterin arttyrýǵa bolady.Munda oqýshynyń áreketi-tehnologıany qabyldaýy, yntasy, qushtarlyǵyna kóńil bólinýi tıis. Bilim berý sapasy - qoǵamdaǵy bilim berý úrdisiniń jaǵdaıyn, nátıjesin, sondaı-aq jeke tulǵanyń kásiptiliginiń qalyptasýy jáne damý bolashaǵynyń qajettiligin anyqtaıtyn áleýmettik kategorıa. Bilim berý sapasy bilim berý mekemelerindegi jastardy oqytý men tárbıeleý qyzmetteriniń ártúrli kórsetkishteriniń jıyntyǵy, ıaǵnı bilim berý mazmuny, oqytý formasy men ádisteri boıynsha anyqtalady.Sondyqtan pedagogıka ǵylymynyń ereksheligi de – balanyń tulǵalyq damýyna baǵyttalǵan jańa oqytý tehnologıalaryn shyǵarýynda. Oqýshynyń jumysty shyǵarmashylyqpen oılaýy, qabiletiniń damýy, bilýi men tanymdyq belsendiligin arttyrý - qazirgi kezde barlyq muǵalimder qaýymyn tolǵandyryp júrgen máselelerdiń biri. Bul sabaqqa oqytý júıesine joǵary talap qoıýdy qajet etedi. Bizdiń basty maqsatymyz – bilim sapasy. Bilimniń sapaly bolýy tikeleı muǵalimge, onyń bilim dárejesi men izdený sheberligine baılanysty. Muǵalim – tikeleı oqytý men tárbıeleý úrdisine jańalyqty engizýshi, oqýshymen birlese jumys isteıtin belsendi áreket ıesi. Sondyqtan da, ol mektepke jańalyq engizýde sheshýshi ról atqarady. Mekteptegi oqý jumysynyń sapasy muǵalimniń oqýshylardyń oqý áreketin durys uıymdastyra bilýine, onyń tıimdiligin meılinshe jetildire bilýine baılanysty bolady. Oqýshylar áreketiniń eń basty jáne jetekshi túri – oqý. Oqý-tárbıe úrdisin izgilendirý – jeke tulǵanyń erkin damýy úshin onyń boıynda jalpy azamattyq qundylyqtardyń qalyptasýyn qamtamasyz etetin dıdaktıkalyq ustanym retinde basshylyqqa alynýy tıis. Oqý-tárbıe úrdisin oqýshylardyń ózara is-áreketimen muǵalim men oqýshynyń ózara qarym-qatynasyn durys uıymdastyrý arqyly oqýshynyń oılaý belsendiligin arttyrýǵa, sabaqta ınteraktıvtik ádisti tıimdi paıdalanýǵa bolady. Munda negizgi jáne jetekshi úrdis – is-áreketti oqytýdy uıymdastyrý. Bul tehnologıanyń ereksheligi oqýshylardyń ózderi aqparattar jınap, ózderi jańalyq ashýǵa umtylyp, izdenip jaýabyn taýyp, óziniń kózqarasyn logıkalyq túrde dáleldeıdi. Ol óz pikirin bir-birine, topta, synyp aldynda aıta alady. Munda jeke tulǵanyń rýhyn tárbıeleýge, adamnyń adamgershilik bolmysyn qalyptastyrýǵa basty nazar aýdarylýy tıis. Bilim mazmunyn meńgerýde oqýshylardyń jańa prosesýaldyq biliktiligine, aqparatty aldyn-ala boljaý qabiletterin jáne qoıylǵan mindetti shyǵarmashylyqpen damytýǵa kóńil bólinedi. Árbir sabaqta oqýshylardyń oqý biliktiligimen qatar oılaýy, is-áreketi, ózara qarym-qatynasy jáne óziniń sana-sezimi damyp, qarapaıym oılaý operasıalary (analız, sıntez, salystyrý, suryptaý) jáne shyǵarmashylyq is-áreketi qalyptasady. Qaı salada bolmasyn, ondaǵy jumystyń nátıjesi sapasymen ólshenedi. Mekteptegi san-salaly jumystyń quıylatyn arnasy da bilimniń sapasynda bolatyny daýsyz. Bilim qoǵamdy turaqtandyratyn, rýhanı murany saqtaıtyn, urpaqty - urpaqqa sabaqtastyratyn qural. Sondyqtan alǵa basqan saıyn biz halqymyzdyń tarıhı qundylyqtar, ulttyq til qazynasyn, ıaǵnı halyq qazynasynyń baǵaly jaqtaryn keleshekke ózimizben birge ındýstrıasy damyǵan. Tolyq tehnıkalanǵan bolashaqqa ala barýymyz kerek, sonda ǵana bizdiń urpaq óz tilegin, óz tilin, sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn, qabiletin damyta alady. Pedagogıkalyq ǵylym men ozyq tájirıbeniń búgingi damý deńgeıinde bolǵan oqytý ádis-tásilderiniń bárin de erkin ıgerip, árbir naqtyly jaǵdaılarǵa oraı solardyń birnesheýiniń jıyntyǵyn túrlendire úılesimdi, ári shyǵarmashylyqpen qoldaný ustaz sheberliginiń basty belgisi bolmaq. Oqýshylarǵa tereń bilim berý úshin jańa tehnologıalardy qoldana otyryp tómendegideı qaǵıdalardy este saqtaǵan jón: • Muǵalim pándi ózi jetik tereń bilip, ony balalarǵa jaı, qarapaıym tilmen, ómirmen baılanystyra otyryp berýi qajet. • Muǵalim oqýshylardyń jeke basynyń psıhologıasyn (jan dúnıesin) jete bilip, ár oqýshynyń júregine jol taba bilýi qajet. • Muǵalim ár oqýshyǵa, búkil synypqa talap qoıa bilýi kerek. • Muǵalim ár sabaqta ǵylym men tehnıka jańalyqtaryn durys qoldana bilýi. • Múmkindiginshe keıbir úlken taqyryptardy toptap, jeke bloktar túrinde toptaı bilýi. • Balalrdyń este saqtaý qabiletterin arttyrý úshin jańa sabaqty tirek konspektileri men jeke tirek belgileri boıynsha berý. • Sabaqta balalardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý úshin ártúrli qyzyqty elementterdi paıdalaný. • Árbir sabaq óz dárejesinde ótýi qajet. Qazirgi naryqtyq ekonomıkanyń suranystaryn qanaǵattandyrýǵa jáne ekonomıkanyń, óndiris salalarynyń damýyna saı jastarǵa kompetentti tulǵa retinde qalyptastyrý úshin muǵalimder oqytýdyń qazirgi tehnologıalaryn paıdalanyp, ony odan ári zaman talabyna saı jetildirýi qajet. Osylaı oqýshylardyń bilim jetistikteriniń deńgeıin kóterýge bolady. Oqýshynyń shyǵarmashylyq qabileti praktıkalyq áreketteri, izdenimpazdyǵy arqyly damıdy. Shyǵarmashylyqqa úıretetin sabaqtar – jańa tehnologıalardy qoldaný bolyp tabylady. Mundaı sabaqtarda oqýshyǵa erekshe ahýal, muǵalim men oqýshynyń arasynda yntymaqtastyq qatynas qalyptasady. Muǵalim bul jaǵdaıda bilimdi túsindirip qoıýshy, baqylaýshy emes, baǵalaýshy emes, tanymdyq is-áreketin uıymdastyratyn ujymdyq shyǵarmashylyq isterdiń uıytqysy. Tek osyndaı oqytý ǵana oqýshy ıntellektisiniń kózin ashyp, shyǵarmashylyǵyn damytady. Qazirgi ýaqytta ınovasıalyq pedagogıkalyq tehnologıalar sany jetkilikti ázirlengen.Bilim berýdi jańartýdyń negizgi prınsıpterin bilim berýdiń «izgilik paradıgmasyn» iske asyrýǵa baǵyttalǵan bilimdi izgilendirý men demokratıalandyrý prınsıpterin anyqtaıdy.Ol «bilgir adam» paradıgmasyn aýystyratyn «ómirge daıyndalǵan adam», «isker adam» paradıgmasy bolyp tabylady. Paradıgmalardyń osylaı aýysýy – bilim berýdiń barlyq mazmunyn tereń oılastyrýǵa yqpal etti.Muǵalim daıyn aqıqat, túıin, oı qorytyndysyn balalardyń «mıyna quıǵanmen», oılaý men sóıleý negizderine jaqyndaýǵa da múmkindik bermeı, shyǵarmashylyq, arman, qıal qanatyn baılap qoıady. Kóptegen jaǵdaıda balanyń oı eńbegi ózi de oılap úlgermegen, sanasyna erekshe áser etpegen baılanystardy jattap alýyna ákeledi. Sonyń nátıjesinde qubylystyń mánin oılaý jáne baqylaý qabileti damymaı, jattaýǵa negizdelgen este saqtaý damıdy. Bul – balanynyń aqyrynda oqýǵa degen yntasyn joıatyn úlken kemistik. Osy másele jóninde V.A.Sýhomlınskıı «Balany bilim, aqıqat, ereje men formýlalar qoımasyna aınaldyrmaý úshin, ony oılaýǵa úıretý kerek»- dep aıtyp ketkendigi esimizge oralady.Sabaqta, jalpy mektepte oqýshyǵa jaıly jáne yńǵaıly bolý kerek, sonda ǵana oqýdan jaqsy nátıje shyǵady, ol tulǵa retinde jan-jaqty damıtyn bolady. Qazirgi zamanǵy mektep bala úshin qyzmet etý kerek, ıaǵnı ol bilim alyp qana qoımaı, ony ómirde qoldana biletin, kópshilikpen aralasa alatyn, ishki mádenıeti, oılaý jáne seziný qabileti bar adam daıyndaý bolsa, al qazirgi áleýmettik-mádenı jaǵdaıda ustaz-bilim júıesiniń damýynyń túp nusqasy. Onyń negizgi mindeti – tulǵany qalyptastyrý, oqýshynyń boıynda adam mádenıetiniń negizderin qalaý, ómirge beıimdeý, áleýmettendirý. Osyǵan baılanysty muǵalimniń bilimin jetildirýdiń strategıasy – qazirgi zaman muǵaliminiń qasıetterin qalyptastyrý bolyp tabylady: bilimdi gýmanıs, ıntellıgent, jańasha oılaıtyn, kreatıvti, oqýshyǵa erekshe jaratylǵan qundylyq retinde qaraıtyn tulǵa bolýy tıis ekendigi barshamyzǵa aıan. Oqytý, bilim berý tájirıbesi pedagogıkalyq úrdistiń sapasyn únemi arttyryp otyrýdy talap etedi. Sol sebepti pedagogıkalyq úrdisti tehnologıalandyrý máselesi mańyzdy bolyp sanalýda. Qoǵamda bolyp jatqan ózgeristerdiń bilim beretin oqý oryndaryna áseri onyń oqý úrdisine izgilikti jáne demokratıalyq baǵyttardy endirýdi qajet etýinen aıqyn kórinedi. Oqýshy tulǵasynyń ózindik damýyna, tanymyna, ózin-ózi jetildirýine baǵyttalǵan oqytý talaby muǵalimniń tek pándik bilimdik turǵydaǵy biliktiligine ǵana emes, erekshe tulǵasyna, shyǵarmashylyq daralyǵyna degen suranystardy alǵa qoıyp otyr. Erteńgi bolashaq muǵalim oılaý ıkemdiligi damyǵan, jan dúnıesi tereń, ómirge kózqarasy bolýy tıis, óıtkeni ózindik rýhanı ósýin ózi basqara alatyn adamnyń qolynan ǵana shyǵarmashylyq jasampazdyq keledi. Ondaı maman pedagogıkalyq jańalyqtardy qabyldaýǵa daıar, sondyqtan óz áreketterine ózgeris engize alatynymen, izdenistik jumystar júrgizýge beıimdiligimen, ár oqýshynyń rýhanı ósýine, ózindik múmkindigin damytý úshin jaǵdaı týǵyza alatyndyǵymen qundy. Qazirgi zamanǵy bilimniń kókeıtesti mindetterin iske asyrýda sheshýshi ról reformany, bilim júıesiniń dınamıkalyq jáne progresıvti damýyn tolyǵymen jasaýda oqý-tárbıe jumystaryn onyń ózindik ereksheligimen, joǵary tıimdiligi pedagogıkalyq tehnologıany obektıvti túrde, ǵylymı-teorıalyq jáne praktıkalyq baǵyttaýdy qamtamasyz etetin dıdaktıkalyq ǵylymǵa júktelgen. Kóptegen ǵalymdardyń eńbekterinde oqý úrdisin tehnologıalandyrý, ıaǵnı baǵdarlamalap oqytý tárbıesinde iske asatyn bilim tehnologıasy, damytyp oqytý kontekstindegi pedagogıkalyq tehnologıa, jańa aqparattyq tehnologıanyń máni, mazmuny, olardy oqý úrdisine engizý máseleleri ashyp qarastyrylǵan. Degenmen, kóptegen jumystarda mándi shyǵarmashylyq jasalyný máseleleri qozǵalsa da, pedagogıkalyq tehnologıany dıdaktıkalyq arnaıy zertteý retindegi oqýlar men taldaýlar olardyń jan-jaqty jáne tolyq jasalynbaǵandyǵy kórinedi. Kóptegen zertteý jumystarynda tek keıbir tendensıalar qarastyrylady da, olardy tájirıbe júzinde ǵylymı negizdeý máseleleri bolmaı, pedagogıkalyq negizdelgen qurylymdarda iske asýy múmkin. 1 Tehnologıalyq qyzmettiń negizgi maqsaty: mektep muǵalimderine pedagogıkalyq, kommýnıkatıvtik, basqarý tehnologıalarynyń teorıalyq modelderimen tanystyrý, mekteptiń oqý-tárbıe berý úrdisterine qajetti tehnologıalardyń júıelerimen tanystyryp algorıtimdeý, tájirıbede ǵylymı turǵydan baıqaýdan ótkizý, korreksıalyq jumystar júrgizý jáne saraptama jasaý bolyp tabylady. Mektep jaǵdaıynda tehnologıalyq qyzmettiń potensıaly óte úlken ekeni anyqtaldy. Óıtkeni, mekteptiń oqý-tárbıe úrdisin tehnologıalandyrý prosesteri júıeli túrde júrgizilip jáne úzbeı baqylaýda turatyndyǵy muǵalimder tarapynan jiberilgen kemshilikter tez arada túzetýden ótetin bolady dep oılaımyn. Jańa pedagogıkalyq tehnologıa – pedagogıka ǵylymynyń jańa salasy. Jańa pedagogıkalyq tehnologıa psıhologıamen, dıdaktıkamen, fızıologıamen, etnopedagogıkamen, pedagogıka tarıhymen, pedagogıkamen, ıaǵnı basty ǵylymdarmen baılanysty. Sondyqtan da qazirgi kezeńde jalpy bilim beretin mektepterdiń oqý-tárbıe úrdisiniń sapasyn arttyrý úshin, saýatty da bilimdi, bilikti, jańa tehnologıany jaqsy meńgergen isker maman kerektigin kórsetedi. Al osyndaı jańa pedagogıkalyq tehnologıany meńgergen bilikti mamandy qazirgi tańda joǵary oqý orny daıyndaýy kerek dep oılaımyn. Sondyqtan da, qazirgi kezeńde joǵarǵy oqý ornynyń qabyrǵasynda júrip bolashaq muǵalimder jańa pedagogıkalyq tehnologıany jan-jaqty meńgergeni óte oryndy bolar edi. Qazirgi ýaqytta Qazaqstanda bilim berýdiń ózindik ulttyq úlgisi qalyptasýda. Bul proses bilim paradıgmasynyń ózgerýimen qatar júredi. Bilim berýdegi eski mazmunnyń ornyna jańasy kelýde. Ia.A.Komenskııdiń, I.Gerbarttyń dástúrli obektili pedagogıkasynyń ornyn basqasy basty, ol balaǵa oqý qyzmetiniń sýbektisi retinde, ózin-ózi júzege asyrýǵa umtylatyn damýshy tulǵa retinde baǵyttalǵan. Mundaı jaǵdaıda pedagogıkalyq prosestiń mańyzdy quramy oqý isindegi sýbektiler – oqytýshy men oqýshynyń tulǵalyq baǵyttalǵan ózara áreketi bolyp tabylady. Jańa bilim paradıgmasy birinshi orynǵa balanyń bilimin, biligi men daǵdysyn emes, onyń tulǵasyn, bilim alý arqyly damýyn qoıyp otyr. Eger «jeke tulǵa» uǵymynyń mazmunyn taldap, túsinik beretin bolsaq, bizdiń oıymyzsha, tómendegideı anyqtama neǵurlym dál keledi. «Jeke tulǵa» - bul adamnyń psıhıkalyq, rýhanı máni, ol ártúrli jınaqtalǵan qasıetter júıesine tán: • Adamnyń áleýmettik mańyzdy qasıetteriniń jıyntyǵy; • Ózine jáne ózimen-óziniń, dúnıege jáne dúnıemen qarym-qatynastarynyń júıesi; • İs júzine asyrylyp júrgen áleýmettik rólder qyzmetiniń júıesi, minez-qulyq áreketteriniń jıyntyǵy; • Aınaladaǵy qorshaǵan álemdi jáne onda ózin-ózi jete tanyp bilý; • Shyǵarmashylyq múmkinshiligi men qabiletteriniń jıyntyǵy. Qazirgi ýaqytta pedagogıka ǵylymynyń bir ereksheligi – balanyń tulǵalyq damýyna baǵyttalǵan jańa oqytý tehnologıalaryn shyǵarýǵa umtylýy. Ǵylymǵa myqtap engen «pedagogıkalyq tehnologıa» uǵymyna ártúrli túsiniktemeler berilgen. Degenmen, barlyq anyqtamalardyń ortaq basty negiz bar, bul kelesi túsindirmeden aıqyn kórinedi: «Pedagogıkalyq tehnologıalar» - bul bilimniń basymdy maqsattarymen biriktirilgen pánder men ádistemelerdiń, oqý-tárbıe prosesin uıymdastyrýdyń ózara ortaq tujyrymdamamen baılanysqan mindetteriniń, mazmunynyń, formalary men ádisteriniń kúrdeli jáne ashyq júıeleri, munda ár pozısıa basqalaryna áser etip, aqyr aıaǵynda oqýshynyń daıýyna jaǵymdy jaǵdaılar jıyntyǵyn quraıdy. Sońǵy jyldary oqý-tárbıe úrdisin uıymdastyrý jáne basqarý qyzmetterin ashatyn pedagogıkalyq tehnologıa, oqytý tehnologıasy jáne oqý úrdisin tehnologıalandyrý termınderi damý ústinde. Qoldanystaǵy bul úsh uǵymnyń ózara baılanysyna keletin bolsaq, ár uǵymnyń óz anyqtamasy, óz orny, oqý-tárbıe úrdisin uıymdastyrýdaǵy qyzmeti ár basqa. Oqý úrdisin tehnologıalandyrý oqýshy men onyń oqý qyzmetin basty nazarda ustaı otyryp, birizdilikpen aıqyn belgilengen maqsattarǵa baǵyttalý. Maqsattardy naqtylaýdaǵy negizgi baǵyttary: • Oqýshynyń ishki ıntelektýaldyq, emosıonaldyq, tulǵalyq damý úrdisteri negizinde maqsattardy anyqtaý; • Oqytylatyn bilim mazmuny arqyly maqsattardy anyqtaý; • Oqýshylardy oqý qyzmeti arqyly maqsattardy anyqtaý; • Muǵalim qyzmeti arqyly maqsattardy anyqtaý; Oqytý tehnologıasy – bul oqýshylardyń qyzmetin qurý. Munda oqýshylardyń ónimdi qyzmetin uıymdastyrýǵa múmkindik beretin oqytý jaǵdaılaryna, nysandaryna, ádisterine, tásilderine, quraldaryna basymdyq beriledi. Qazirgi tańda ǵylym men tehnıkanyń damý qarqyny oqý-aǵartý salasynyń oqý úrdisine jańa tehnologıalyq qondyrǵylardy keń kólemdi qoldanýdy qajet etýde. Zaman aǵymyna saı ondaı qondyrǵylar oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, zeıin qoıyp tyńdaýmen qatar, túsinbeı qalǵan sátterin qaıtalap kórýge, ne tyńdaýǵa, alǵan maǵlumatty naqtylaýǵa múmkindik beredi. Qazirgi tańda bilim berý júıesinde elektrondyq baılanys júıelerinde aqparat almasý ınternet, elektrondyq pochta, telekonferensıa, beıne konferensıa, telekomýnıkasıa júıeler arqyly iske asyrylady. Bolashaqta órkenıetti damyǵan elder qataryna ený úshin zaman talabyna saı bilim qajet. Óıtkeni táýelsiz Qazaqstandy damyǵan básekege qabiletti 50 eldiń qatarynda terezesin teń etetin – bilim. Sondyqtan qazirgi damý kezeńi bilim berý júıesiniń aldyna oqytý úrdisin tehnologıalandyrý máselesin qoıyp otyr. Oqytýdyń ár túrli tehnologıalary zerttelip, bilim júıesine engizilýde. Qazirgi bilim berý salasyndaǵy basty másele – bilim berý mazmunyna jańalyq engizýdiń tıimdi jańa ádisterin izdestirý jáne olardy júzege asyrý. Qazirgi pedagogıkanyń negizgi maqsaty – bilimdi sapaly etý, oqýshynyń tolyqqandy jeke tulǵa bolyp qalyptasýyna negiz qalaý. Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine oraı elimizde júrip jatqan reformalaý prosesi, onyń tek ekonomıkalyq salasyn ǵana qamtyp qoımaı, sonymen birge áleýmettik- gýmanıtarlyq salada da zor ózgerister jasalýda. Qoǵam damýyndaǵy jańa áleýmettik-ekonomıkalyq sharttar, álemdik mádenı – bilim keńistigine shyǵý joldary, damyǵan mádenıetti elderdegi bilim júıesi jáne qazirgi pedagogıka ǵylymynyń damý tendensıasy – bolashaq muǵalimderdiń kásibı quzyrettiligin qalyptastyrýda jańasha daıyndyqtardy talap etedi. Qazirgi muǵalim qoǵamdaǵy áleýmettik-ekonomıkalyq, pedagogıkalyq, ǵylymı ózgeristerge tez tóselgish, jańasha oılaý júıesin meńgergen, jeke shyǵarmashylyq kásibı stıldi, oqýshylarmen tez ortaq til taba alatyn, pedagogıkalyq úrdiste júıeli baǵyttarmen jumys isteı alatyn bolýy kerek. Bilim berý sapasy – qoǵamdaǵy bilim berý úrdisiniń jaǵdaıyn, nátıjesin, sondaı-aq jeke tulǵanyń kásiptiliginiń qalyptasýy jáne damý bolashaǵynyń qajettiligin anyqtaıtyn áleýmettik kategorıa. Bilim berý sapasy bilim berý mekemelerindegi jastardy oqytý men tárbıeleý qyzmetteriniń ártúrli kórsetkishteriniń jıyntyǵy, ıaǵnı bilim berý mazmuny, oqytý formasy men ádisteri boıynsha anyqtalady. Sondyqtan pedagogıka ǵylymynyń ereksheligi de – balanyń tulǵalyq damýyna baǵyttalǵan jańa oqytý tehnologıalaryn shyrarýy bolyp otyr. Qoryta kelgende, bilim berý júıesinde ulttyq modelin halyqaralyq modeline teńestirýdi maqsat etsek, aqparattyq tehnologıanyń oqytý úrdisine keńinen qoldanýyn qamtamasyz etý qajet.

---