InfoHub Logo

Qarjas Qalqaman batyrdyń balasy Buqar jyraý degen qarıa bolǵan eken. Zamanyndaǵy synshylar ol kisini «kómekeı áýlıe» deıdi eken. Kómekeıi búlkildep sóıleıdi de otyrady eken. Qara sóz joq, aýzynan shyqqan sóziniń bári jyrlaýmen shyǵady eken. Sol Buqarekeń Abylaı hanǵa aıtqan eken:

— Senen buryn jeti handy jebeledim, keshe eńsegeı boıly er Esim hanǵa da joldas boldym. Sen onyń bir tústigine de jaramaısyń, — degen eken.

Abylaı han bir jaqqa attanarda Buqarekeńdi aldyryp, aıdyń, kúnniń sátin suraıdy eken, sáýe kórip ber deıdi eken. Sonda Buqarekeń:

— Sary býra kelip, seniń týyńnyń túbine turyp, pálen jaqqa qaraı shabyndy, — deıdi eken.

Sol aıtqan jaǵyna bet alyp attansa, shaýyp, janshyp alyp keledi eken. Eger cary býra kelip týynyń túbine shógip, moınyn salyp jatyp aldy dese, attanbaıdy eken.

Ol zamanda Saryarqada orys degen jurttan nyshan joq eken. Abylaı hanǵa sálemdeme berip:

— Ózińe qaraǵan jurtty bizge jaı qylma, — dep syılap turady eken. Olaı-bulaı júrgen saýdagerleri Abylaıǵa tartý-taralǵy berip, eshkim tımeske hat alyp ketedi eken. Abylaı zamanynda bolǵan shaıyrlar aıtqan eken:

Abylaıdyń atasy — Ábilfeıis,
Han balasy tósenbes etke kıiz.
Aýzy túkti orystan alyp-alyp,
Abylaıǵa shyqty ma eki múıiz, —

degen eken.
«Almaty, Aıagózge saýdager jiberemin, soǵan jol bersin!» dep suratqanda, ımamqustan shyǵyp, Ertis jaǵalap, Semeıge sheıin baratuǵyn qara joldy Abylaıdyń «sonymen júrsin!» degen buıryǵymen qara jol bolǵan eken. Sol úshin Ertistiń bergi jaǵyndaǵy kóldeneń joldy «Abylaı joly» deıdi. Jármeńkelik jer suraǵanda, Esildiń boıynan Qyzyljardy bergen eken. Atyǵaı Dáýletkeldi baıdyń qystaýy eken. Sonan soń Dáýletkeldi baı:

— Jerimdi orysqa berdi, — dep ókpelep, — Jıdelibaısyn- ǵa ketemin, — dep aýyp ketti.

Sonyń tuqymyna Tashkentte jolyǵyp sóılestik, kótenshi degen qońyrattyń ishinde ósip-ónip ketken eken.

Qyzyljarda «Abylaıdyń aq úıi» degen sonda salynǵan úı eken. Aýzy túkti káýirdi aıtqanyna kóngizip, aıdaýyna júrgizip turǵan kúninde úsh júzdiń balasyn kemeńger bıler- di jınap aqyl surady:

— Sary jaýdyń bári jaý dep edi, qýyqtaı basy búrisken, eshkideı kóti shúrishken, kórer kózge op-osal bolsa da, qýlyǵy kóz jetkisiz tereń kórinedi. Saryarqaǵa qyzyǵyp kúnderdiń kúni bolǵanda qyzyl qaryn, jas balaǵa kún kórsetpes. Alash urandy qazaqty jıyp alyp, «qylquıryq» dep attanyp, qyryp tastasaq qaıtedi? — dep.

Sonda bılerdiń birde-biri hanǵa bir aýyz jaýap qaıtara almaǵanda, toqsan úsh jastaǵay Buqarekeń hanǵa tolǵap sóz aıtypty.

---