Órkeniń óssin! Sársenbi Dáýitov
Ádebıettik oqý. 3 - synyp
Taqyryby: Órkeniń óssin! Sársenbi Dáýitov
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Ádebıet pen tarıhtyń ózara úndestigin taný men tanytý, tarazylaý maqsatynda oqýshynyń erkin oılaý, erkin sóıleý, erkin jazý arqyly zertteýshilik qabiletterin, dúnıetanymyn, ózindik kózqarastaryn qalyptastyrý.
Kútiletin nátıje: Zertteý, zerdeleý, túıindeý ádis - tásilderi arqyly qazaqtyń ulttyq ádebıeti men tól tarıhyn tereńirek tanı alý qabiletterin damytady. Oqýshylar táýelsiz eldiń bilimdiligi, quzyrettiligi jan - jaqty jetilgen azamaty bolyp tárbıelenedi.
Sabaqtyń tıpi: Bilimdi júıeleý sabaǵy
Sabaqtyń túri: Saraptama jasaý sabaǵy
Sabaqtyń saraptamalyq bólimderi:
• Zertteý
• Zerdeleý
• Túıindeý
Sabaqtyń ádis - tásilderi: Saraptamalyq tehnologıanyń izdený, jınaqtaý, salystyrý, tarazylaý, saralaý, saraptaý, júıeleý, qorytyndylaý tujyrymdaý, túıindeý ádis - tásilderi.
Qajetti materıaldar: ınteraktıvti taqta, Tóle bı portreti, sýretter, oqýlyq, ózderi jınaǵan málimetter.
Sabaqtyń barysy
I Uıymdastyrý kezeńi. Túgendeý, oqýshynyń nazaryn sabaqqa aýdarý.
1. Psıhologıalyq daıyndyq.
Ne úshin?
- Eki kóziń ne úshin kerek?
- Jaqsylardy kórý úshin!
- Eki qolyń ne úshin kerek?
- Elge kómek berý úshin!
- Qulaq degen ne úshin kerek?
- Aqyl - keńes tyńdaý úshin!
- Til men jaǵyń ne úshin kerek?
- Aqıqatty aıtý úshin!
- Al aıaǵyń?
- Shette júrsem,
Týǵan jerge qaıtý úshin! Q. Myrza Álı
- Ia, balalar týǵan jerimizdi árqashan da umytpaýymyz kerek.
İİ. Jańa sabaq
Saraptama jasalatyn taqyryp:
«Órkeniń óssin!» (El aýzynan)
1. Úıge aldyn – ala saraptama jasap kelýge «Órkeniń óssin!» mátini beriledi. Jańa sabaqty bastamas buryn ótkendi qaıtalap, pysyqtap alý. Interaktıvti taqtadaǵy suraqtarǵa oqýshylar jaýaptaryn jazady.
- Ádebıet neshege bólinedi?
- Qandaı aýyz ádebıetiniń túrleri bar?
ÁDEBIET
↓
• Aýyz ádebıeti
• Jazba ádebıeti
Aýyz ádebıetiniń túrleri: aıtys, jańyltpash, áńgimeler, maqal – mátelder, turmys – salt jyrlary, sheshendik sózder, ertegiler, epostyq (batyrlyq, ǵashyqtyq) jyrlar, ańyz áńgimeler.
2. Úı tapsyrmasyna aldyn – ala berilgen «Órkeniń óssin!» mátinine saraptama jasalady.
Saraptama jasaýdyń birinshi bólimi – Zertteý.
Maqsaty:
Tóle bı ómir súrgen tarıhı kezeń men Tóle bıdiń ómirin sýretteıtin «Órkeniń óssin» degen el aýzynan jetken shyǵarmany zertteý.
1. Toptyq jumys:
Zertteý júrgizetin toptar:
1. «Tarıhshylar» toby.
2. «Ádebıetshiler» toby.
«Tarıhshylar» toby
Tapsyrma: Tóle bı ómir súrgen tarıhı kezeń týraly málimetter jınaıdy.
«Ádebıetshiler» toby.
Tapsyrma: «Órkeniń óssin» ańyzyna, keıipkerlerine taldaý jasaıdy.
2. Jeke jumys:
Shyǵarmaǵa taldaý jasaý
Keıipkerlerge taldaý jasaý
İ Zertteý jumysynyń kestesi
1. «Tarıhshylar» toby. Tarıhı kezeńge sıpattama jasaıdy
2. «Ádebıetshiler» toby. Kórkem týyndyǵa sıpattama jasaıdy.
Tarıhı kezeń sıpaty
Qoǵam. Oqıǵa. Tulǵa.
• Tóle bı Álibekuly ( 1657 – 1756 jyldary ómir súrgen)
• Tóle bı qazirgi Jambyl oblysy Shý aýdanynda dúnıege kelgen. 15 - 16 jasynan bastap - aq sheshendik ónerimen tanyla bastaǵan.
• Qazaqtyń qoǵam qaıratkeri, ataǵy jer jarǵan sheshen. Uly júzdiń bas bıi, «Jeti jarǵyny» jasaýshylardyń biri.
Kórkem týyndy sıpaty
Mazmun. Taqyryp. Ideıa.
«Órkeniń óssin» ańyzy
Mazmuny:
Attary boldyryp sharshap kele jatqan jolaýshylardyń aldynan bir top qyz - kelinshekter kezdesedi. Kedeıdiń qyzy Danagúl: «Úlkenderdiń aldyn kesip ótpeıik, olar – el qorǵaıtyn batyrlar. Múmkin aqyldy, dana qarıalar shyǵar, bizge shapaǵaty tıer» - deıdi. Qyzdar tyńdap, toqtap turady. Tóle bı muny baıqap qalyp, qyzdardy shaqyrtady. Qyzdar Danagúldiń aıtýymen jaıaý - lap kelip, ıilip sálem beredi. Tóle bı jón surasqan soń, nege tosyp turǵandaryn suraıdy. Danagúl:
- Sizderdiń aralaryńyzda atalarymyz, aǵalarymyz, batyr, erge aqyl aıtar aqsaqal bar shyǵar, úlken kisilerdiń batasyn alaıyq dep tosyp turdyq,- deıdi. Tóle bı Danagúldiń atyn, ákesiniń atyn surap biledi de:
- Jaqsy, shyraqtarym, órkenderiń óssin, Qudaı tileýlerińdi bersin! - dep batasyn beredi.
Taqyryp: Úlkenge qurmet, ádeptilik
Ideıasy: Jas urpaqty adamgershilik qasıetterge, ádeptilik pen ıbalyqqa baýlý.
Saraptama jasaýdyń ekinshi bólimi: Zerdeleý
Ujymdyq jumys:
Oqýshylar jınaǵan málimetterin oı eleginen ótkizip zerdeleıdi.
Taqyryby: Órkeniń óssin! Sársenbi Dáýitov
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Ádebıet pen tarıhtyń ózara úndestigin taný men tanytý, tarazylaý maqsatynda oqýshynyń erkin oılaý, erkin sóıleý, erkin jazý arqyly zertteýshilik qabiletterin, dúnıetanymyn, ózindik kózqarastaryn qalyptastyrý.
Kútiletin nátıje: Zertteý, zerdeleý, túıindeý ádis - tásilderi arqyly qazaqtyń ulttyq ádebıeti men tól tarıhyn tereńirek tanı alý qabiletterin damytady. Oqýshylar táýelsiz eldiń bilimdiligi, quzyrettiligi jan - jaqty jetilgen azamaty bolyp tárbıelenedi.
Sabaqtyń tıpi: Bilimdi júıeleý sabaǵy
Sabaqtyń túri: Saraptama jasaý sabaǵy
Sabaqtyń saraptamalyq bólimderi:
• Zertteý
• Zerdeleý
• Túıindeý
Sabaqtyń ádis - tásilderi: Saraptamalyq tehnologıanyń izdený, jınaqtaý, salystyrý, tarazylaý, saralaý, saraptaý, júıeleý, qorytyndylaý tujyrymdaý, túıindeý ádis - tásilderi.
Qajetti materıaldar: ınteraktıvti taqta, Tóle bı portreti, sýretter, oqýlyq, ózderi jınaǵan málimetter.
Sabaqtyń barysy
I Uıymdastyrý kezeńi. Túgendeý, oqýshynyń nazaryn sabaqqa aýdarý.
1. Psıhologıalyq daıyndyq.
Ne úshin?
- Eki kóziń ne úshin kerek?
- Jaqsylardy kórý úshin!
- Eki qolyń ne úshin kerek?
- Elge kómek berý úshin!
- Qulaq degen ne úshin kerek?
- Aqyl - keńes tyńdaý úshin!
- Til men jaǵyń ne úshin kerek?
- Aqıqatty aıtý úshin!
- Al aıaǵyń?
- Shette júrsem,
Týǵan jerge qaıtý úshin! Q. Myrza Álı
- Ia, balalar týǵan jerimizdi árqashan da umytpaýymyz kerek.
İİ. Jańa sabaq
Saraptama jasalatyn taqyryp:
«Órkeniń óssin!» (El aýzynan)
1. Úıge aldyn – ala saraptama jasap kelýge «Órkeniń óssin!» mátini beriledi. Jańa sabaqty bastamas buryn ótkendi qaıtalap, pysyqtap alý. Interaktıvti taqtadaǵy suraqtarǵa oqýshylar jaýaptaryn jazady.
- Ádebıet neshege bólinedi?
- Qandaı aýyz ádebıetiniń túrleri bar?
ÁDEBIET
↓
• Aýyz ádebıeti
• Jazba ádebıeti
Aýyz ádebıetiniń túrleri: aıtys, jańyltpash, áńgimeler, maqal – mátelder, turmys – salt jyrlary, sheshendik sózder, ertegiler, epostyq (batyrlyq, ǵashyqtyq) jyrlar, ańyz áńgimeler.
2. Úı tapsyrmasyna aldyn – ala berilgen «Órkeniń óssin!» mátinine saraptama jasalady.
Saraptama jasaýdyń birinshi bólimi – Zertteý.
Maqsaty:
Tóle bı ómir súrgen tarıhı kezeń men Tóle bıdiń ómirin sýretteıtin «Órkeniń óssin» degen el aýzynan jetken shyǵarmany zertteý.
1. Toptyq jumys:
Zertteý júrgizetin toptar:
1. «Tarıhshylar» toby.
2. «Ádebıetshiler» toby.
«Tarıhshylar» toby
Tapsyrma: Tóle bı ómir súrgen tarıhı kezeń týraly málimetter jınaıdy.
«Ádebıetshiler» toby.
Tapsyrma: «Órkeniń óssin» ańyzyna, keıipkerlerine taldaý jasaıdy.
2. Jeke jumys:
Shyǵarmaǵa taldaý jasaý
Keıipkerlerge taldaý jasaý
İ Zertteý jumysynyń kestesi
1. «Tarıhshylar» toby. Tarıhı kezeńge sıpattama jasaıdy
2. «Ádebıetshiler» toby. Kórkem týyndyǵa sıpattama jasaıdy.
Tarıhı kezeń sıpaty
Qoǵam. Oqıǵa. Tulǵa.
• Tóle bı Álibekuly ( 1657 – 1756 jyldary ómir súrgen)
• Tóle bı qazirgi Jambyl oblysy Shý aýdanynda dúnıege kelgen. 15 - 16 jasynan bastap - aq sheshendik ónerimen tanyla bastaǵan.
• Qazaqtyń qoǵam qaıratkeri, ataǵy jer jarǵan sheshen. Uly júzdiń bas bıi, «Jeti jarǵyny» jasaýshylardyń biri.
Kórkem týyndy sıpaty
Mazmun. Taqyryp. Ideıa.
«Órkeniń óssin» ańyzy
Mazmuny:
Attary boldyryp sharshap kele jatqan jolaýshylardyń aldynan bir top qyz - kelinshekter kezdesedi. Kedeıdiń qyzy Danagúl: «Úlkenderdiń aldyn kesip ótpeıik, olar – el qorǵaıtyn batyrlar. Múmkin aqyldy, dana qarıalar shyǵar, bizge shapaǵaty tıer» - deıdi. Qyzdar tyńdap, toqtap turady. Tóle bı muny baıqap qalyp, qyzdardy shaqyrtady. Qyzdar Danagúldiń aıtýymen jaıaý - lap kelip, ıilip sálem beredi. Tóle bı jón surasqan soń, nege tosyp turǵandaryn suraıdy. Danagúl:
- Sizderdiń aralaryńyzda atalarymyz, aǵalarymyz, batyr, erge aqyl aıtar aqsaqal bar shyǵar, úlken kisilerdiń batasyn alaıyq dep tosyp turdyq,- deıdi. Tóle bı Danagúldiń atyn, ákesiniń atyn surap biledi de:
- Jaqsy, shyraqtarym, órkenderiń óssin, Qudaı tileýlerińdi bersin! - dep batasyn beredi.
Taqyryp: Úlkenge qurmet, ádeptilik
Ideıasy: Jas urpaqty adamgershilik qasıetterge, ádeptilik pen ıbalyqqa baýlý.
Saraptama jasaýdyń ekinshi bólimi: Zerdeleý
Ujymdyq jumys:
Oqýshylar jınaǵan málimetterin oı eleginen ótkizip zerdeleıdi.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
