InfoHub Logo

Oshaǵan (dýrnıshnık, Xanthium) — bıiktigi 1 metrden asatyn, bir jyldyq, shóp tektes ósimdik. Sabaǵyn qysqa túk basqan, butaqtary kóp. Japyraqtary úsh salaly, tómengi jaǵyndaǵylary júrek tárizdi, shetteri ótkir tisti. Gúlderi japyraqtarynyń qýysynda masaq sıaqtanyp shoǵyrlanyp turady. Maýsym aıynan tamyz aıyna deıin gúldeıdi. Baqshalarda, úılerdiń mańaıynda, joldardyń jıeginde, sýarmaly egistikterde aramshóp retinde shyǵa beredi.

Dári jasaý úshin ósimdiktiń jer ústindegi bóligin (iri sabaǵynan basqasyp) gúldegen kezinde jınap alady. Quramynda ıod jáne pıgmentter, askorbın qyshqyly alkaloıdter bar. Halyq arasynda bul ósimdikpen jemsaý aýrýyn, dızenterıany, qýyq aýrýlaryn, jutqynshaq bezderiniń qabynýyn emdeıdi. Orta Azıa halyqtary medısınasynda jas ósimdiktiń sólin alyp, bronh demikpesin, gemoroıdy emdeıdi.

Qytaı halyq medısınasynda ósimdikti ter shyǵaratyn jáne deneniń ystyǵyn basatyn, nerv júıesin tynyshtandyratyn dári retinde qoldanady. Tuqymymen esekjemdi emdeıdi, ýly jándikter shaǵyp alǵanda da em úshin qoldanady. Japyraǵy men jemisin sal aýrýlaryn emdeýge paıdalanady.

Dárini daıyndaý jáne qoldaný tásili

3 as qasyq shóp untaǵyn 3 stakan sýǵa salyp 10 mınýt qaınatady da, tundyryp, ár ishkende 1 stakannan kúnine 3 ret ishedi. Teri aýrýlaryn emdeý úshin ósimdiktiń jas japyraqtaryn ezip, aýyrǵan jerlerge jaǵady, bul úshin qysta joǵaryda aıtylǵan tunbany paıdalansa da bolady.

---