InfoHub Logo

Ol — jalǵanda adasyp júrgen pende me, álde maqsatyna jete almaǵannyń biri me? Kim?...

Telefonmen jetken habar munyń janyn shyryldatty. Dalaǵa shyǵyp, qyryq jamaý qara mata tóselgen kókke kóz tastap, temekisin tutatty. Oı eteginen ustap qoraptan ekinshisin alyp shekti. Shamaly ýaqyttan soń aıaǵynyń astyna salyp ezgiledi de asyǵys elıtalyq úıdiń páterine bet aldy. Kóp jınalǵan joq, sút pisirim ýaqytta jaldamaly kóliktiń  artynda otyrdy.

Qytaı qorǵany syndy uzaqqa sozylǵan jol dittegen mekenine tús aýa jetkizdi. Qaltasynan bir býma aqsha shyǵaryp, kúrish arasynan tas izdegendeı bireýin shyǵaryp berip, balalyq shaǵy ótken aýlaǵa kirdi. Bári de baıaǵydaı. Tipti, aıaqtan shalýǵa daıyn turatyn asfálttaǵy shuńqyr da, aǵash baspaldaqqa oıyp jazǵan alǵashqy sezim esimi de buzylmaǵan. Quddy bul aýlany ýaqyt aınalyp ótkendeı. Tereze jaqqa kóz salǵanda óziniń balalyq beınesin kórdi.

Kishkentaı Tursyn esik aldynda turǵan eseıgen ózin ákesi dep oılap qarsy alýǵa júgirdi. Kópke sozylmaı esikti bala Tursyn ashty. Kútken janyn kórmeı, eseıgen Tursynǵa bastan-aıaq qarap, tanı almaı esikti tars etti. Tursyn kóz aldynda bolǵan jaıtqa túsine almaı esikti julqyp ashty. Arǵy jaǵynan eshkimniń qarasy kórinbedi.

İshke enip anasynyń bólmesine bettedi. Kirgen boıda adasyp ketkendeı sezimde toqtady. Anasynyń qasynda otyrǵan kelinshek te, Tursyndy kórip astynan sý shyqqan jandaı atyp turyp:

— Ne istep júrsiz? Qalaı taýyp keldińiz? — dep atyp alardaı zilmen jaqtaryn kúshtep ashyp sóılep, qasyndaǵy qartań áıelge burylyp — Adasyp ketken bolar, qazir shyǵaryp salamyn... — dep orynynan kóterile bergeni sol edi, tósek tartyp jatqan Álıma ana

— Keldiń be balam?

— Iá, mama! — dep, sońǵy sózdi ádeıi anyq aıtty.

— Joldan sharshadyń ba balam?

— Áýre bolma, bári orynsha — anasynyń qasyndaǵy Balym esimdi kelinshektiń yńǵaısyzdanyp qalǵanynan rahat tapqandaı — Qansha berýim kerek? Qaryz bolǵandy jaqtyrmaımyn.

— Ne úshin?

— Birinshiden anama qaraǵanyńa, ekinshiden ketýiń úshin.

— Rahmet aıtsańyz jetedi. Siz qalanyń buzylǵan aýasyn kóp jutyp qoıǵan tárizdisiz! — dep, shyǵyp ketti. Artynda qalǵan ol

— Bálkim...

— Kelmeı jatyp ne búldirdiń balam?

— Bilmedim....

— Balymnan baryp keshirim sura!

— Bálkim... — dedi de biraz oılanyp, kelinshek artynan shyqty.

Kóshedegi bireń-sarań úılerdiń turpaty ózgermese, qalǵany on bes jyl buryn qalaǵa ketken kúngideı.

İzinen shyqqan adamy joq. Taǵy da sebepsiz kúıde joǵaldy. Qaı úıde, qaı kórshiniń oshaǵyn tutatyp otyrǵany da belgisiz. Qara shańyraqqa bet burǵany sol edi, art jaǵynan

— Aǵa, qalyńyz qalaı? Kórmegeli kóp boldy... — jaǵdaıyn surap turǵan kisi muny tanysa da, bul ony tanı almaı qolyn sozdy. — Tanymaǵan sekildisiz, Kereı shaldyń balasy Jeńispin. Atalarymyz bes atadan qosylǵan — degen sózderden soń esine túskendeı keıip tanytty.

— Jaqsy.

— Júrińiz úıge baryp, dastarhan basynda kósilip áńgime soǵamyz.

Jeńis qarsylyq bildirgenine qaramaı, kónbesine qoımady.

— Kelinińizdiń qolynan shaı ishesiz, júrińiz... — dep, aýyzy kópirip, jaǵy-jaǵyna tımeı sóz bastady. Ol qasynda úndemeı tyńdap keledi. Basynda túrli oılar, sonyń biri «Balym qaıda?» bolsa, ekinshisi «Jeńis kim? Aýyzy sharshamady ma?» Biri sózdi, ekinshisi oıdy ermek etip Kereı shaldyń mekenine jetti.  Qaqpa ashylyp, qarsy taraptan júırik mingen kishkentaı bala shyqty. Aǵasyna qol berip amandasyp, Tursynǵa tanymaıtyn kózdermen qarap ótip, shaba jóneldi.

— Aǵamnyń erkesi ǵoı. Aıtpaqshy, áli úılenbedińiz be?

— Joq, oǵan ýaqyt joq!

— Ýaqyt tabý kerektigin bilmegen ekenmin — dep, ishegi tartylǵansha kúldi. Sol daýystan bolar, aýlaǵa Balym shyqty. Dál baǵanaǵy kóz qaras, biraq bul joly ún joq.

— Qaıyn aǵańa sálem salmaısyń ba?

— Áýre bolmaı-aq qoısyn.

— Onysy qalaı bul bizdiń saltymyz.

— Qala kórgen adam turmystan jyraqtap qalǵan bolar — dep ıilip sálem saldy.

— Áı, qatyn seniń de aıtpaıtynyń joq. Odan da, dastarhan jaı, aǵamyzǵa fırmennyı shaıyńnan jasa...

— Men bara bereıin, áýre bolmańdar.

— Joǵa, qaıyn aǵa meniń qolymnan kúnde shaı ishe bermeısiz. Shaısyz eshqaıda jibermeımiz.

— Men de sony aıtam — dep, Jeńis qostap shyqty. Sońǵy sóz qulaǵynyń shetine de jetken joq, al Balymnyń aıtqany ótken ómiriniń bir paraǵyn ashqandaı boldy. Osydan jeti jyl buryn aıtylǵanǵa uqsas edi. Sol kezde bul «Kúnde ishetin mezgil kelgende, shaı daıyndap sharshaısyń» dep ázildegen. Biraq qazir jaǵdaı basqa, únsiz tórge jaıǵasty.

— Nannan aýyz tıip otyryńyz.

— Jolda, qysylyp qalyppyn.

— A, ol da sóz be, aýlanyń tómengi jaǵynda. Júrińiz kórseteıin.

— A, joq. Ózim taýyp alarmyn... otyra ber.

Ol belgili mekenge bet alǵanda, jol boıynda oshaqqa arnap salynǵan tamda tanysyn kórdi. Basqalardyń kózine túsip qalmaý úshin ashyq turǵan esikten kirdi. Balymnyń qoly arany ashylǵan oshaq aýzyna otyn salýdan tynbaı, qasyndaǵy janǵa sýyq qarap, ary qaraı isin jalǵastyryp jatty.

— Senen jaqsy aktrısa shyǵady eken...

— Siz kelgenshe ózim de baıqamaǵan ekenmin. Qoldan kelgenshe tyrysyp júrmiz.

— Demek, osy ómir úshin mennen kettiń be? — dep, aldynda jatqan aǵashty butaqtaı bastady.

— Solaı shyǵar.

— Kez kelgen ıttiń bere alatynyn nege meniń aýylymnan izdediń?

— Sizdiń aýylyńyz qala dep oılaǵam.

— Nege?

— Sebebi...

— Ózgeler sıaqty ómir súrgim kelgeni úshin be?

— Solaı shyǵar...

— Ákem sıaqty bolǵym kelgen joq.

— Onda qate oılapsyz!

— Joq, sen menen artyq ne bilesiń? Ákem men anam maǵan elden artyp eshteńe bere almaǵan.

— Al, endi siz berip jatyrsyz ba?

— Aı, saıyn jiberip otyrmyn.

— Murnyńyzdan ary kórmeıdi ekensiz. Adamǵa aqsha kerek emes, qarapaıym meıir kerek. Suraqtaryńyzǵa da jaýap osy. Eger baılyqta shalqyp ómir súrýdi armandasam, kez kelgen qaltasy tompaıǵan ıtti ózime par  kórer em — dep bolǵany sol edi burynǵy jigitti jerde turǵan shelektegi sýdy oshaqtyń aýzyna quıa saldy

— Áýre, bolmaı-aq qoıyńdar!

— Bul ne istegenińiz qaıynaǵa? Dám tatpaı keteıin dep jatqanyńyz qalaı?

— Bizdiń úıdi ıesiz qaldyrmańdar — dedi de bóten kóshelermen teńselip kete bardy.

---