InfoHub Logo

Zamanaýı soǵystarda tankiniń roli, mańyzdylyǵy qandaı bolsa, eski zaman soǵystarynda da sondaı roldi pilder atqarǵan. Arnaıy jetildirilgen soǵys pilderi jeńiske jetýdiń negizgi qozǵaýshy kúshteri bolǵan. Pildermen jasaqtalǵan áskerler únemi jeńiske jetip otyrǵan. Alaıda ol kezde pilge qol jetkizý de ońaı sharýa bolmaǵan.

Tarıh kitaptarynda pildi qolǵa úıretip, ústine adam mingizý arqyly soǵysqa attandyrýdy alǵash ret parsy patshasy Farýdın Farrýh júzege asyrǵan. Shynynda da buryńǵy zamanǵy Azıa aýmaǵyndaǵy soǵystarda eń mańyzdy roldi pilder atqarǵan. Arnaıy jetildirilgen soǵys pilderi jeńiske jetýdiń birden-bir quraly bolyp tabylǵan. Olar soǵys pilderin jyljymaly qorǵan retinde paıdalanyp, denesine temirden jáne múıizden saýyttar kıgizip, tumsyǵyna súıir qylysh baılap, qarsy shyqqan attar men túıelerdi tumsyǵymen týrap, jaıpap ótetin bolǵan.

Iran patshasy Hýsrav Parvızdiń myń dana aq pilderi bolyp, “Meniń áskerlerimdi eshkim jeńe almaıdy” dep mańǵazdanǵan. Karfagen patshasy Gannıbal da pilderiniń arqasynda Rım qalasyn dúr silkindirip, Alpi taýlaryn asyp ótken.

Al Úndistan patshalary óz ústemdikterin pilderiniń sandaryna qaraı kórsetetin bolǵan. Muhammed paıǵambarymyzdyń dúnıege kelýinen bir jyl buryn Iemen patshasy Ábráha pilderimen Mekkege shabýyl jasaıdy. Alaıda, jeńiliske ushyraıdy.

Ámir Temir Úndistanǵa basyp kirgeninde áýeli dushpan tarapyn jeńiliske ushyratady. Keıin Úndistan patshasy pilderin qoldana bastaıdy. Sonda Ámir Temir keri sheginýge májbúr bolyp, basqa bir aıla oılap tabady. Soǵys maıdanyna arqasyna órt qoıylǵan túıelerdi jiberýdi uıǵarady. Soǵys bastalǵan sátte maıdanǵa túıeniń ústine shóp, otyn tıep, olardy tutandyryp pilderge qaraı jiberedi.

Muny kórgen pilder úrkip artqa qaraı qashady. Pilderdiń kózderi kishkentaı bolǵandyqtan ottan qorqatyndary belgili bolady. Temir hannyń bul jospary júzege asyp, Úndistan patshasy jeńiliske ushyrap, taýǵa qaraı qashýǵa májbúr bolady.

Ámir Temir Úndistandy jaýlap alǵannan keıin áskerlerin kúsheıtý maqsatynda osyndaı qundy qarý quralyn (pilderdi) kóp paıdalandy.

---