InfoHub Logo

Álemdegi ózekti másele ekologıa bolsa, bizdiń eldiń ózekti problemasy-til tazalyǵy. Elimizde qazirgi kezde til janashyrlary óte az, tilin, dinin, dilin, jalpy alǵanda ultyn súıetin janashyrdy keziktirý qıyn. Ultty qalyptastyryp, memlekettiń derbestigin tanytatyn alǵashqy kilt valúta, onan soń til ekendigi haq! Sondyqtan da, halyqtyń sáni, jany, ulttyq bolmysy men tutastaı keskin-kelbeti - ardaqty ana tili, qazaq tili.

Aldyńǵy arba qalaı júrse, sońy da soǵan qaraı boı túzeıdi. Ókinishtisi sol, búginde arba basy joldan taıyp bara jatqandaı... Ulttyń kóshin bastap júrgen depýtattarymyzdyń ózi, taza qazaq tilinde málimet bermeı, ózge tilderdi qosýda. Úlgi bolarlyq adam joq bolǵan soń, jastardan ne suraımyz?! Sonda óz elimizdegi ana tilimizdiń deńgeıi, osynsha tómen túskeni me? Oǵan dálel, "SK-Farmasıa" JSHS basqarma tóraǵasy Esqalıev Erhat Serikulynyń tolyǵymen qazaqsha sóılemeı júrgendigi: "esttakoe, prınımaetsá zamechanıe, on... on... tekseremiz, gde-to blıjaıshee dva mesása my zavershım novoe obnovlenıe saıta ı vse rekomendasıı ýchtóm, qazaqsha bolady. Ný, men tek qana keldim myna jumysqa, sodan ıa dýmaıý, bilmeımin, tochno tam..." dedi qazaq tilindegi saýalǵa... Qarap otyryp, tyńdap otyryp kúıiktiń kesirinen kózińnen eriksiz jas shyǵyp, ishiń ashıdy eken. Ana tilimizdiń el ishindegi deńgeıin kórsetýge qarapaıym bir mysal keltireıin. Qazaqstan turǵyndary ózge elge barý úshin áýeli sol jerdiń memlekettik tilin meńgersem deıdi. Mysaly, Londondy kórgisi kelgen jan aǵylshyn tilin úırenýge tyrysady. Alaıda Londonnyń ıakı basqa eldiń azamat, azamatshalary Qazaqstanǵa kelý úshin qazaq tilin úıreneıik demeıdi, óz tilinde erkin saırap, ıa bolmasa orys tiline arqa súıep keledi. Rasymen, jylaıtyndaı-aq... Bul elimizdegi basqa ulttardy qýyp shyǵý, olardy tómendetý emes, óz ana tilimizge degen qurmet kórsetý men ana til deńgeıin kóterý kerek degen maqsat.

QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń “Ana tili” gazetine bergen suhbatynda: “Qazaq tilinde sóıleý maqtanysh bolýy úshin qoǵamda oǵan degen qajettilikti arttyrǵan jón. Memlekettik qyzmetke, onyń ishinde, halyqpen tyǵyz jumys isteıtin laýazymǵa taǵaıyndaý kezinde kásibı biliktiligine qosa, qazaq tilin jaqsy biletin azamattarǵa basymdyq berý kerek”,-degeni bar edi. Túptep qarasań barlyǵy ortanyń áserinen bolatyn dúnıe. Aldymen, buqaramen baılanysta bolatyn azamat til bilse, keıinnen halyqtyń til bilmeıtin basym bóliginiń ózi-aq ózderi úshin til meńgerer edi. Al balalar she? Tárbıe otbasydan bastalady, nege qazirgi kezde elimizde kóptegen otbasylar balalaryn orys toptaryna, synyptaryna jiberedi? Áli kúnge deıin beımálim. Bálkim, basymdylyq bılik tarapynan búginge deıin orys tilinde bolǵandyǵy sebep bolar.
  “Táýelsizdik tiregi – memlekettik til. Anamyzdyń aq sútimen boıymyzǵa daryǵan tilimizdi umytý – búkil ata-babamyzdy, tarıhymyzdy umytý”,-deıdi batyr Baýyrjan Momyshuly. Ata-babamyzdyń qanymen, terimen qalǵan tildiń qadir-qasıetin bilmeý naǵyz soraqy, naǵyz uıat nárse der edim. Sondyqtan, ózge tilge qul bolǵansha, óz tilińdi kótere bilýdi árbir azamat paryz etse, naǵyz maqtanysh sol bolady!

---