InfoHub Logo

Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti – elimizdegi jetekshi ulttyq ýnıversıtetteriniń biri de biregeıi. Búginde 84 jyldyq tarıhy bar ýnıversıtet negizi 1934 jyldyń 15 qańtar aıynda qalandy. Halqymyzdyń «Elý jylda el jańa» degen keremet maqaly QazUÝ-dyń keshegi men búgingi ómiriniń, jetistikteriniń aıǵaǵy. Zymyrap ótken ýaqyttyń yrqyna baǵynbaı, sol dáýirdegi abyroıyna daq túsirmeı, kerisinshe kún sanap damyp kele jatqan QazUÝ búgingi kúnde álemdik ýnıversıtetterdiń qatarynda. Ýnıversıtet búginde jan-jaqty damý prosesin basynan ótkizip jatyr. Olaı deıtin sebebimiz, kún sanap bul ýnıversıtette ózgerister men jańartýlar oryn alyp, jańa qurylys nysandary paıda bolýda. Ondaǵy bilim prosesi de jańartýlar men damý ústinde. Árıne, munyń bári stýdentterdiń ıgiligine qyzmet etýge baǵyttalýda. Máselen, rektor Ǵalymqaıyr Mutanuly Mutanovtyń bastamasymen júzege asyp kele jatqan «Aınalańdy nurlandyr», «Júz kitap», «Green campus», «Táni saýdyń – jany saý» jobalary stýdentterdiń  bilimge degen qulshynysyn arttyryp, olardyń tárbıesine ıgi áserin tıgizeri anyq. Ýnıversıtette 14 fakúltet bolsa, solardyń barlyǵy da bir kisideı jumylyp, osy ıgi is-sharalarǵa at salysýda. 

Búgingi tańda QazUÝ Qazaqstannyń jáne TMD-nyń joǵary oqý oryndarynyń arasynda ǵana emes, sonymen qatar halyqaralyq reıtıńte de jetekshi orynǵa ıe boldy. Mysaly, GreatValueColleges ataqty halyqaralyq uıymynyń reıtıńi boıynsha QazUÝ álemdegi eń ozyq 50 tehnologıalyq  ýnıversıtetterdiń biri bolyp 31-oryndy ıelenip, reıtıń boıynsha tek TMD elderiniń ǵana emes, sondaı-aq Shyǵys jáne Ortalyq Eýropa elderiniń jalǵyz ókili bolyp tabyldy. Oǵan qosa, ótken jylǵy halyqaralyq reıtıń boıynsha taǵy bir satyǵa kóterilip, Ortalyq Azıa aıma­ǵy men Qazaqstan joǵary oqý oryn­dary arasynda alǵashqy bolyp álemniń 250 úzdik ýnı­versıteti qataryna endi.

Uly­brıtanıanyń bedeldi reıtıńtik agenttigi­ World University Rankings QS zertteý qorytyndylary boıynsha, Ál-Fa­rabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıver­sıteti 220-orynnan kórinip, álemniń 800 úzdik ýnıversıteti qatarynda 236-orynǵa ıe boldy. Taǵy bir aıta keterlik jáıt, bul topqa TMD elderinen eki JOO – Lomonosov atyndaǵy MMÝ men Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ ǵana kirdi. Osylaısha, jetekshi qazaqstandyq ýnı­versıtet Ortalyq Azıa men TMD-daǵy teńdessiz kóshbasshylyǵyn taǵy da dá­leldedi.

Sonymen qatar QazUÝ memlekettik bilim berý tapsyrystarynyń (oqytýǵa arnalǵan granttar) sany boıynsha kóshbasshy ekenin atap ótken jón. Ýnıversıtettegi memlekettik bilim berý granttaryna qosymsha jyl saıyn rektor granttary da beriledi. Sondaı-aq, QazUÝ-da aqyly oqytý úshin jeńildik pen jeńildikterdiń ıkemdi júıeleri bar.

Osyndaı mol jetistikter men is-sharalardy ótkizý ýnıversıtettiń údemeli damýynyń jańa belesi, jańa jetistikterge jetýdiń myqty qozǵaýshy kúshi bolmaq. Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ ujymy Elbasynyń «Qazaqstan-2050» Strategıasy alǵa qoıyp otyrǵan jańa mindetterdi bar kúsh-jigerimen oryndap, Qazaqstandy álemniń eń damyǵan 30 eli qataryna qosýǵa óz úlesterin qosatyny anyq. Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń sapaly bilim alýǵa jáne óz salasynda kásipqoı bolýǵa joǵary deńgeıde múmkindik beretin bilim ordasy ekendigigin tolyq senimmen aıtýǵa bolady.

Fılosofıa ǵylymdarynyń  doktory, profesor Gabıtov T.H.
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ,  «Mádenıettaný» mamandyǵynyń  magıstranty Jeksembi Á.A.

---