InfoHub Logo

Ózi kúıshi, ózi seri bir jigit jurt qaraǵandaı jorǵa atyn joǵaltyp, izdep júrip bir aýylǵa tap bolady. Beıtanys aýyl bolǵan soń úı tańdap júrsin be, shetkerirek tigilgen bir úıge at basyn burady. Sálem berip úıge kirip kelse, boıjetken qyzy bar úı eken. Tórge jaıǵasyp, aman-saýlyq surasady. Úıdiń úlkenderi kórshi aýylǵa qonaqtap ketse kerek.

Úıge qonaq kelgen soń boıjetken qyz kirip-shyǵyp dám qamdaıdy. «Syrt kóz — synshy» degen emes pe, jas qyzdyń qylyq-qımylyn baǵyp otyrǵan seri jigit boıjetkenniń shalbarynyń balaǵynda shoq túsip kúıdirgen oıyqty kózi shalyp qalady. Shalbar oıymynan qyz baltyry aǵaryp kórinip, kóz arbaıdy.

Sonda, myrs etip kúlgen seri jigit irgede súıeýli turǵan dombyrany ala salyp, bir tosyn sarynda shertedi. Dombyra úni sylq-sylq kúlip, áldebir sózdi qoımaı qaıtalaǵandaı bolady. Boıjetken qyz shı ishinen qulaq túrip tyńdasa, «jalań buttan jalt-jult, jalań buttan jalt-jult» dep sóılep otyrǵandaı áser beredi. Jigittiń neni meńzep tartyp otyrǵanyn sezgen qyz «qap, myna kóldeneńdi kók attyǵa keleke boldym-aý, bergen asty iship jónimen kelip, jónimen ketpeı me!» dep ishteı namystanady. Biraq syr bermeıdi, kirip-shyǵyp dám qamdap dastarhan jaıady. Al, seri jigit bolsa, dombyra tiline oralǵan ázil saryndy qyzyqtap, suńqyldaı qaıtalap qoımaıdy.

Jigittiń munysyna ábden namystanyp, shydaı almaǵan qyz bir aıly sátte: «Bárekeldi, tárizi kúıshi aýyldyń balasy boldyńyz-aý, mynaýyńyz buryn estimegen saryn eken. Káne, men qaıtalap kóreıinshi, bylaı tarttyńyz ba?» dep, dombyrany qolyna alǵan beti sarynyn ózgertpesten basqasha sóıletip, qarymta jaýap qaıtarady. Sonda qyz tartqan dombyrada «Jónińe júr, jolaýshy, jónińe júr, jolaýshy!» degen qarymta jaýap estiledi. Qyzdyń zilsiz qarymtasyn jigit te jazbaı tanyp, ónerine súısingen eken deıdi.

Sóıtip, bul kúı qyz ben jigittiń qaljyńyn beıneleıtin bolǵandyqtan, el ishine «Qaǵytpa» degen atpen tarap ketse kerek.

Kúı saryny bir oram ázil sózdiń býynyn qaıtalaýǵa qurylǵandyqtan tartýǵa ońaı, sodan da bolýy kerek. Oıyn-toıda eki jar bolyp otyrǵan jastar «Qaǵytpa» kúıin jıi tartyp, bir-birin tyń sózdiń yrǵaǵymen qaǵytyp, sonsoń bir-birine kúı tilinde ne dep ázildegenin jorytyp, máz-máıram bolysyp jatady. Mundaıda dombyrashynyń emeýrin etken sózi kúıi sarynynyń býynyna syımasa, kúıdi qubylta baıytyp, sony
yrǵaq qosyp, túrlente shertetin de dástúr bar, munyń ózi tartýshy men tyńdaýshynyń kúı tilinde túsinýin shyńdap, ónerdiń órisin uzartatyn dástúr.

---