Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
Qara daýyl

El jaılaýdan qaıtyp, oıǵa bettegen mezgili eken. Solaısha Ulytaýdy jazyq dalamen jalǵastyratyn sary adyrlar kúzek. Taýdyń etegi kilt túriletin osy tustan bastalatyn jalpaq dalaǵa el malyn qaptatyp jibergen. Qora-qora qoılardy jaıyp júrgen qoıshylardyń qostary dala tósinen andyzdap kórinedi. Al saltanatty aq boz úıler shoǵyry kógaldy alqap, aǵashy qalyń, sýy mol bulaq basyna shoǵyrlanǵan. Taldybulaq pen Almaty ózenderiniń jaǵasyn saıalaǵan úılerdiń shoǵyr-shoǵyr qarasy ár tustan kóz tartady.

Álmerek batyr tús aýa at erttep minip, oıdaǵy malshylar aýylyn aralap qaıtý úshin daladaǵy mal jatqan jazyqqa bettep júrip ketedi. Sodan kún bata oralady da:

— Birazdan keıin qatty daýyl bastalady, — deıdi kele sala úıdegilerge eskertip, — aýyl-aýylǵa habarlańdar, qas qaraıǵansha úılerin arqanmen bastyryp, daýylǵa jyǵylmaıtyn daı sharalaryn jasap alsyn.

Batyrdyń eskertýi lezde-aq mańaıdaǵy aýyldarǵa túgel estiledi. Sonda batyp bara jatqan kúnniń qabaǵyna qaraǵan adamdar aspandy syqasqan qoıý qara qoshqyl bult qymtaı jaýyp turǵanyn kóredi. Arǵy kókjıekten qara bult qaınaǵan qazannyń býyndaı býdaqtaıdy. Rasynda bir soıqannyń surqy kórinip turǵan syqyldy. Keıbireýler muny kúzdiń ádettegi sirespe surǵylt bulty dep jorıdy da, beıǵam otyra beredi. Al batyrdyń sózine den qoıǵandar jańbyr jaýsa, sýy úıdiń ishine kirmesin dep úıleriniń irgelerin morlaıdy. Aldy-artyna arnaıy qazyq qaǵady da, uzyn qyl arqanmen bastyryp, daýyl ekpinine qozǵalmastan tótep turatyndaı etip bekitip tastaıdy.

Kún keshkire quıqadaı syqysqan qara qoshqyl bult aspandy tutastaı qaptaıdy. Qatty jel turady. Tozańdy býdaq-býdaǵymen kókke kóteredi. Birte-birte kúsheıgen jeldiń arty jer-dúnıeni sapyrylystyra shaıqaǵan daýylǵa aınalady. Jańbyr aralasyp, yshqyna dúrkiregen daýyl álemdi qara túnekke aınaldyryp jiberedi. Sol qalyppen túni boıy tynbaı, damyl almaı soǵady da, kelesi kúni tús áletinde ǵana basylady.

Osy astań-kesteń kezinde Álmerek batyrdyń aıtqanyn oryndap, qam jasap alǵandar: «Árýaqty batyr emes pe, aıtqany aınymaı keldi», — desip tandanysady. Tabıǵattaǵy tosyn qubylystyń zardabyn shekpegenderine qýanysady. Al eskertpege nemquraıdy qaraǵandardyń úıleri jyǵylyp, mylja-mylja bolyp kúırep qalǵan. Sonyń saldarynan panalap, bas saýǵalar jer tappaı, qatty azap tartady.

Tabıǵattyń osynaý tosyn apatynyń zardabynan keıin bul óńirdiń eli endi Álmerek batyrdyń aýzyna qaraıdy. Árqashan aıtqan boljamdaryna saı áreketterdi múltiksiz oryndaıdy. Sóıtip, batyr ylǵı da mal qystatý, tól alý, jaılaýǵa kóshý, maldy indetten saqtaý sharalary týraly boljam, baǵdaryn aldyn ala aıtyp otyrady. Sonyń arqasynda el-jurtta naqty sharalar qoldanyp, tosyn apattardan japa tartyp zardap shekpeıdi.

Sóıtip, Álmerek batyr endi elge paıdaly izgi oılarynyń arqasynda «abyz» atanady da ketedi.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama